پدر و مادرها همواره در نگرانی از جنبههای مختلف سلامتی کودک خود به سر میبرند. دندانها بعنوان بخشی مهم از مراحل رشد کودک میتوانند حائز اهمیت بسیاری باشند. آگاهی از روند رویش و افتادن دندانهای شیری میتواند بخش زیادی از این نگرانیها را از آنها دور کند. به همین جهت والدین باید در حوزه دندانپزشکی کودکان اطلاعات کاملی بدست آورند. دندان های شیری در کودکان از حدود ۴ تا ۶ ماهگی شروع به رویش میکنند. این فرآیند تا حدود ۲٫۵ الی ۳ سالگی این رویش کامل میشود. شما ترتیب رویش درست دندان های موقتی فرزندتان را می دانید؟ از علائم رویش دندان شیری چه می می دانید؟ اگر می خواهید اطلاعات کافی را در این زمینه بدست آورید در این مقاله تا پایان با ما همراه باشید.
هر دندان شیری در چه زمانی میروید؟
به صورت قطعی نمیتوان ترتیب رویش دندان های شیری را برای هر کودک تعیین کرد. یک فرمول کلی وجود دارد که ابتدا دندان های قدامی فک پایین (۴ دندان پایین)، سپس دندان های قدامی فک بالا (۴ دندان بالا) ، بعد از آن اولین آسیای فک بالا و اولین آسیای فک پایین و بعد دندان های نیش و دومین آسیای دائمی رویش میکنند.
ممکن است در خیلی از کودکان این وضعیت تغییر کند و دندان ها پس و پیش رویش کنند. اگر مشکل اضافه بودن و یا کم بودن دندان در فک کودک نداشته باشد، جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد.
لازم به یادآوری است که گاهی کودکان با یک یا دو دندان به دنیا می آیند که به آنها دندان های ناتال – نئوناتال گفته میشود .
از آنجایی که این دندان ها جزو دندانهای شیری نیستند ممکن است باعث اختلال در شیر خوردن کودک شوند. بهتر است این دندان ها بلافاصله پس از تولد کودک خارج شوند.
تاخیر در رویش دندان شیری
یکی از رایج ترین نگرانی های والدین دیر درآوردن دندان شیری در کودکان است. والدین به صورت دائم کودک خود را با سایر کودکان مقایسه میکنند. برای مثال” کودک من ۶ ماهش است ولی هنوز دندانی در نیاورده و کودک هم سن کودک من ۴ تا دندون درآورده و …!”
گفتنی است اگر کودک دچار مشکل پزشکی خاصی مانند کمبود کلسیم و کمبود ویتامین D نباشد، جای هیچ گونه نگرانی نیست. کودک در آینده نزدیک دندان در میاورد. توصیه میشود با توجه به نظر دندان پزشک کودکان خود پیش رفته و تا ۱۸ ماهگی صبر کنید. در صورتی که دندانپزشک کودکان صلاح ببینند از دندان کودک، عکس های رادیوگرافی تهیه میشود تا بررسی های لازم در خصوص وضعیت جوانه های دندانهای شیری صورت پذیرد.
دندانهای شیری کودکان را دست کم نگیرید
هیچ گاه اهمیت دندان های شیری را دست کم نگیرید. از مهم ترین نقش های آن ها، غذا خوردن کودکان برای رشد کافی و کامل وی میباشد. بعضی افراد گمان میکنند به دلیل این که این دندان ها بعد از مدتی از دست میروند، نیازی به حفظ و نگهداری آنها و همچنین رعایت بهداشت دهانی نیست. این فرض کاملا اشتباه است ! حتی اگر قرار باشد دندان به صورت موقتی داخل دهان باشد ، باید بهداشت آن حفظ شود. کودک در این سن در حال رشد است و دائما در حال خوردن خوراکی، تنقلات، میان وعده و … است. تصور کنید که بدون رعایت بهداشت دهانی ، وی مواد غذایی داخل دهان را با کلی آلودگی و میکروبهای ناشی از عدم رعایت بهداشت دهانی ، قورت میدهد!
از سوی دیگر ، اگر این کودک دچار دندان درد شود ، نمیتواند تغذیه مناسبی داشته باشد. در نتیجه به خوردن نوشیدنی های شیرین روی می آورد. تا به صورت موقت به او انرژی و سیری کاذب دهد. این مساله مطمئنا باعث اختلال در رشد کودک میشود.
از دیگر کارایی های که دندان شیری دارد ، میتوان به صحبت کردن کودک اشاره کرد. کودکان برای تلفظ صحیح بسیاری از حروف به دندان های جلو نیاز دارند. کودکانی که این دندان ها را زود از دست میدهند دچار مشکل در تکلم میشوند.
یکی از مهمترین وظایف دندان های آسیای شیری، راهنمای رویشی مناسبی برای رویش جوانه های دندان دائمی هستند. (یعنی دندان های دائمی که داخل فک هستند و قرار است در سن حدود ۱۲ سالگی رویش کنند). زمانی که دندان زود از دست میرود ، مسیر رویشی صحیح دندان دایمی دچار اختلال میشود. به اینصورت که دندان های اطراف فضای بی دندانی ، حرکت کرده و فضا را برای رویش جوانه های دندانهای دایمی ، کم کرده و در بعضی مواقع میتوانند باعث رویش نامناسب دندان دایمی شده و گاهی نیز باعث نهفته باقی ماندن دندان دایمی میشود.
نشانههای رویش دندان شیری را بشناسید
بعضی از علائم رویش دندان شیری کاملا واضح و قابل تشخیص برای والدین هستند . برای مثال بی تابی و بی قراری کودک، بودن دست داخل دهان، التهاب لثه و … . بدیهی است در این زمان کودک دوست دارد هر وسیله ای که دم دستش است را داخل دهانش کند.
این وضعیت هنگام رویش دندان های خلفی شدید تر میشود . زیرا حجم دندانهای آسیای شیری ، بزرگ تر است و کودک را بیشتر بی قرار میکند. در این زمان ممکن است کودک به دلیل خارش لثه هر وسیله ای را داخل دهانش کند. ممکن است به دلیل ورود آلودگی به بدن دچار تب و بیرون روی شدیدتری شود.
از علائم دیگر رویش دندانهای شیری ، میتوان به ریزش بی وقفه آب دهان کودک اشاره کرد. مدام دیده میشود که پیشبند و لباسش خیس است.
توصیه میشود در این سن از دندان گیر های مخصوص استفاده شود. والدین هر چند ساعت یک بار، آنها را با آب ، بجوشانند و خیلی مراقبت بهداشت وسایل بازی کودک و بهداشت دهان وی باشند تا کودک دچارعفونت در محل رویش دندان نشود.
افتادن دندان، دندانها در مسیر ترقی!
اگر دندان های شیری به صورت کاملا سالم در دهان حفظ شوند، زمانی که قرار است دندان دائمی رویش کند، دندان شیری به آرامی لق شده و می افتد و دندان دائمی در محل خودش رویش میکند.
پروسه لق شدن دندان شیری زمانی است که جوانه دندان دائمی به ریشه دندان رویی فشار وارد میکند و آرام آرام باعث تحلیل ریشه دندان موقتی میشود و به مرحله ای میرسد که پس از تحلیل کامل ریشه دندان شیری، فقط این تاج دندان است که باقی میماند و نهایتا با کوچک ترین فشار یا ضربه ای این دندان می افتد.
برخی بر این باورند که دندان شیری ریشه ندارد ، در حالی که این باور کاملا نادرست است . زیرا این دندان ها هم ریشه و هم عصب دارد. این ریشه و عصب به دلیل رویش دندان دائمی ریشه دندان شیری کم کم تحلیل میرود. این فقط تاج دندان شیری است که می افتد و والدین فقط تاج دندان شیری را دیده و فکر میکنند دندان شیری ریشه نداشته و ندارد!
گفتنی است اگر لق بودن دندان شیری طولانی شود و کودک نتواند به راحتی غذا میل کند ، توصیه میشود به دندانپزشک کودکان مراجعه کنید تا در صورت نیاز دندان مذکور کشیده شود . زیرا ممکن است بخشی از ریشه هنوز باقی مانده باشد و باعث اذیت شدن کودک شود. از طرف دیگر باقی ماندن بخشی از ریشه که مانع از افتادن دندان شیری و رویش دندان دایمی میشود ، میتواند باعث رویش کج دندان دایمی شود . همچنین خطر آسپیره شدن دندان لق به داخل ریه و یا قورت دادن آن توسط کودک را نباید از نظر دور داشت!
سخن پایانی
در این محتوا درباره دندان شیری آگاهی بیشتری یافتیم. ذکر این نکته هم خالی از لطف نیست که گاهی درد دندان هنگام رویش دندان به قدری شدید میشود که کودک حتی حاضر به غذا خوردن نمیشود. در این مواقع حتما با دندانپزشک کودکان در ارتباط باشید تا در صورت نیاز ژل های بیحسی برای شما تجویز شود. به این ترتیب شما زمانی که میخواهید به کودک غذا دهید ، ژل را به محل رویش دندان که دردناک است ، بزنید و بعد از ۵ دقیقه که محل مورد نظر بیحس شد ، کودک میتواند غذا میل کند. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.