ارتودنسی دندان راهی مناسب برای زیباتر شدن لبخند شماست. همچنین ارتودنسی دندان به نظم بخشیدن دندان کمک می کند. با ارتودنسی دندان دیگر نگران لبخند خود نیستید. زیرا با این کار دندان های شما مرتب می شوند. اما آیا شما انواع ارتودنسی دندان را می‌شناسید؟ در این مقاله سعی کرده‌ایم هر آنچه که لازم است در مورد ارتودنسی بازگو کنیم. با خواندن این مقاله دید بهتری درباره ارتودنسی خواهید داشت.
تعریفی از ارتودنسی دندان
ارتودنسی دندان یکی از قدیمی‌ترین رشته‌های دندانپزشکی است که به طور اختصاصی به بهبود یا اصلاح موقعیت دندان‌ها و فکین می‌پردازد. درواقع خود واژه ارتودنسی یک واژه بسیار قدیمی با ریشه یونانی است که از دو جزء ساخته شده. ارتو به معنی “راست و درست” و ادون به معنای “دندان”. که در مجموع به زبان ساده می‌شود صاف و منظم کردن دندان‌ها. این ساده‌ترین تعریف برای این واژه است. جالب است بدانید که در زبان پارسی باستان به افرادی که موقعیت دندان‌ها را اصلاح می‌کردند ارتا دندان پزشک گفته می‌شده است. برای آشنایی بیشتر با تجهیزات دندانپزشکی لینک آبی را دنبال کنید.
به چه کسی متخصص ارتودنسی می گوییم
متخصص ارتودنسی دندان که به آن ارتودنتیست هم گفته می‌شود یک دندانپزشک متخصص است که با گذراندن دوره‌های خاص و تخصصی، مجوز تشخیص، پیشگیری و درمان مشکلات یا نامنظمی های دندان و ناهنجای‌های فکی را دریافت می‌کند. دقت کنید که ارتودنیست‌ها ابتدا دندانپزشکان عمومی هستند که به صورت تخصصی و آکادمیک مهارت‌ها و دانش ارتودنسی را فرا می‌گیرند. اما دندانپزشکی که این دوره تخصصی را طی نکرده باشد ارتودنتیست نیست و نمی‌تواند درمان‌های ارتودنسی را انجام دهد. درباره دندانپزشک تجربی در این مقاله میتوانید بیشتر اطلاع کسب کنید.
ارتودنسی دندان به چه افرادی توصیه می شود؟
در ساده‌ترین حالت اگر شما فردی هستید که دندانهای نامنظنم، نامرتب یا ناتراز دارید و یا دو فک شما با هم هماهنگی یا همپوشانی مناسبی ندارند، نشان دهنده این است که شما نیاز به درمان ارتودنسی دندان دارید. این مشکلاتی که در ادامه لیست شده، همگی نیاز به مداخل ارتودنتیست دارند و اگر بدون درمان رها شوند نه تنها بدتر شده، بلکه مشکلات زیادی برای بهداشت دهان و دندان پیش می آورند:
- بیشتر بخوانید: جدول رویش دندانهای دائمی
- کج بودن دندان‌ها
- ازدحام یا شلوغی دندان‌ها
- روی هم خوابیدن دندان‌ها
- وجود فاصله بین دندان
- رویش نامناسب دندان‌ها
- کوتاه یا بلند بودن دندان‌ها
- جلو بودن فک پایین (یا عقب بودن فک بالا)
- عدم هموشاپی افقی فک‌ها
همچنین اگر یکی از موارد زیر در خصوص فرزندتان صادق است، باز هم نیاز به مراجعه به یک متخصص ارتودنسی دندان دارید:
- مکیدن بیش از حد انگشتان یا اشیاء پس از دوران شیردهی (معمولا بیشتر از سن ۴ یا ۵ سالگی)
- افتادن زودتر از موعد دندان های شیری
- دیر در آمدن دندان دائمی
- برخورد ضربه به صورت
- کوچک بودن فک بالا
- داشتن شکاف لب یا کام
- داشتن تنفس دهانی
مزایای ارتودنسی دندان
مواردی که در بالا ذکر شد تنها برخی از مهم ترین مشکلات و ناهنجاری هایی است که نیازمند مداخله دندانپزشکی هستند و باید حتما برطرف شوند. چنانچه این مشکلات برطرف نشود به مرور زمان بدتر و بدتر می شوند. به عنوان مثال تصور کنید شما فردی هستید که بین دندان هایتان فاصله قابل توجه و زیادی وجود دارد. به مرور زمان با خوردن غدا، دندان قروچه یا مسائل دیگر، نه تنها فاصله بسته نخواهد شد، بلکه منجر به کج شدن دندان ها، افزایش احتمال پوسیدگی دندان و مشکلات لثه نیز خواهد شد. با مواد اولیه دندانسازی بیشتر آشنا شوید.
اما با برطرف کردن مشکلات نامبرده به وسیله ارتودنسی دندان می توانید هم برای همیشه از شر آن ها خلاص شوید و هم سلامتی دهان و دندان خود را حفظ کرده یا ارتقا دهید.
سایر مزایای ارتودنسی
- افزایش اعتماد به نفس فرد به دنبال منظم شدن دندان ها و طرح لبخند
- کاهش احتمال پوسیدگی دندان و مشکلات لثه
- بهبود مشخصات چهره مخصوصا در افرادی که مشکلات فکی دارند
- کاهش نیاز به پروسه های زیبایی دندان در آینده
آیا می توانیم در هر سن و سالی به متخصص ارتودنسی مراجعه کنیم؟
اگر شما یا فرزند دلبندتان یکی از مشکلات ذکر شده در بخش قبل را دارید می توانید در هر سنی به یک متخصص ارتودنسی دندان مراجعه کنید. البته دقت کنید برای شروع درمان باید بیشترِ دندان ها در قوس فکی وجود داشته باشند.
- بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: بهترین متخصص کامپوزیت دندان
بنابراین افراد بسیار خردسال یا سالمندانی که بیشتر دندان های خود را از دست داده اند نمی توانند ارتودنسی انجام دهند. به جز این موارد، در هر سنی می توان درمان را آغاز کرد ولی نتایج درمان در سنین پایین تر بهتر و اصولی تر خواهد بود.
چه سنی برای مراجعه به ارتودنسیت مناسب است؟
تمام ارتودنتیست‌ها به صورت متفق‌القول بر این باورند که بازه زمانی ۶ تا ۸ سالگی بهترین سن مراجعه به مطب‌های ارتودنسی دندان است. در این سن، هنوز ترکیبی از دندانهای شیری و دائمی در دهان کودکان وجود دارد و بهترین سن برای پیشگیری، تشخیص و درمان اولیه ناهنجاری‌های یا مشکلات دندان و فکی کودکان است.
تمام والدین می‌بایست در این سن دست کم یک بار به مطب یک ارتودنتیست مراجعه کنند تا در صورت وجود هرگونه مشکل با صرف هزینه و زمان کمتر، آن مشکلات را برطرف کنند. در صورت عدم مراجعه در این سنین، والدین باید در سنین بالاتر هزینه، وقت و حوصله بیشتری جهت درمان به خرج دهند.
روش‌های ارتودنسی دندان
به دلیل تعدد درمان‌های ارتودنسی دندان ممکن است درمان‌های انجام شده در این رشته دندانپزشکی را به چند دسته تقسیم کنند. مثلا ممکن است تعدادی از روش‌های درمانی در چند شاخصه اصلی (مثل مرئی یا نامرئی بودن یا ثابت و متحرک بودن) با هم اشتراک داشته باشند و بنابراین آن‌ها را در یک دسته‌بندی قرار می‌دهند.ما کاری به دسته‌بندی‌های فرعی نداریم، اما دو دسته اصلی برای درمان‌ها در نظر می‌گیریم. این دو دسته، ارتودنسی متحرک و ارتودنسی ثابت هستند:
- بیشتر بدانید: هزینه ارتودنسی سال ۱۴۰۱
روش‌های درمانی یا دستگاه‌هایی که به آن‌ها ثابت می‌گوییم، آن‌هایی هستند که از اول تا زمان صاف و منظم شدن دندان‌ها به آن‌ها متصل هستند و تنها توسط ارتودنتیست نصب، تنظیم یا برداشته می‌شوند.
روش‌ها و دستگاه‌هایی که قابل جابجا شدن هستند و در طول پروسه منظم کردند دندان ها توسط بیمار نصب، تنظیم یا برداشته می‌شوند نیز جز دستگاه‌های متحرک ارتودنسی دندان به شمار می‌روند.
ارتودنسی ثابت چیست؟
همانطور که در بخش قبلی هم اشاره شد، در این دسته تمام دستگاه‌ها طی یک جلسه توسط متخصص ارتودنسی به دندان‌ها متصل می‌شود و در طول درمان، با کمک متخصص تنظیم می‌شود. دستگاه‌ها تا زمانی که دندان‌ها صاف و منظم نشوند همچنان روی دندان‌ها باقی می‌مانند و در انتها تنها به دست ارتودنتیست برداشته می‌شوند.
دلیل نامگذاری آن‌ها نیز به خاطر ثابت بودنشان یا اتصال ثابت آن‌ها به دندان‌ها است. به روش‌های ثابت در اصطلاح عامیانه سیم کشی دندان یا سیم کشی ارتودنسی هم گفته می‌شود که البته این اصطلاحِ چندان درستی نیست. درباره دندان کامپوزیت شده چه می دانید؟
روش‌های درمان در ارتودنسی ثابت کدامند؟
تقریبا بیشتر افرادی که به ارتودنتیست‌ها مراجعه می‌کنند با روش ثابت، موفق به اصلاح موقعیت دندان‌ها یا صاف شدن‌شان می‌شوند. البته تعدد دستگاه‌های ثابت در ارتودنسی زیاد است و هر کدام برای اصلاح یک مشکل یا دسته‌ای از ناهنجاری‌های دندانی و فکی استفاده می‌شود. اجزای دندان را بهتر بشناسید.
مهم ترین دستگاه های ثابت که برای اصلاح موقعیت دندان ها و فکین در ارتودنسی دندان استفاده می شوند عبارتند از:
- ارتودنسی فلزی معمولی
- سرامیکی
- دیمون
- لینگوال
چه افرادی نیاز به ارتودنسی ثابت دارند؟
تمام افرادی که مشکلات نامرتب بودن دندان دارند می‌توانند با روش‌های ثابت درمان شوند. اما اگر شما کسی هستید که مشکل نامرتبی جزئی تا متوسط دندانی دارید تریجیح‌مان این است با روش متحرک شما را درمان کنیم. زمانی که مشکلات پیچیده‌تر شود، بهترین روش درمان استفاده از دستگاه‌های ثابت خواهد بود.
- بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: درمان دندان درد کودکان به روش خانگی
همچنین افرادی که به جز مشکلات پیچیده دندان با ناهنجاری فکی مواجهند احتمالا به جز درمان های ارتودنسی دندان با دستگاه های ثابت، نیاز به جراحی فک خواهند داشت.
ارتودنسی متحرک چیست؟
برعکس دستگاه‌های ثابت، یک سری دستگاه هستند که لزوماً قرار نیست از ابتدا تا زمان صاف شدن دندان‌ها، به آن‌ها متصل باشند. این دستگاه‌ها متحرک هستند و بیمار می‌تواند حین غذا خوردن (یا خلاصه در زمان‌های دیگری که موقتاً بودنشان ضروری نیست) آن‌ها را بردارد.
مثلا شما می توانید زمان مسواک زدن یا حضور در یک مراسم مهم که دوست ندارید کسی متوجه درمان شما شود آن ها را بردارید. شناخته شده ترین دستگاه متحرک در ارتودنسی، کلییر الاینرها یا تراز کننده های بی رنگ هستند. آن ها قالب های شفاف و پلاستیکی هستند که روی دندان ها قرار می گیرند و دندان ها را به مرور زمان صاف و منظم می کنند. به استفاده از آن ها ارتودنسی نامرئی هم گفته می شود.
ارتودنسی دندان چه عوارضی دارد؟
به طور قاطع خیر! درمان‌های ارتودنسی دندان جز سود و منفعت و کمک به حفظ سلامت دهان و دندان هیچ گونه خطری ندارند. همانطور که چند بار دیگر در مقاله ذکر شد، برعکس اگر این درمان‌ها صورت نگیرد امکان دارد که مشکلات بدتر شده و سلامت دهان و دندان به خطر بی‌افتد. با اهمیت دهانشویه برای ایمپلنت بیشتر آشنا شوید.
اینکه گفته می‌شود ارتودنسی باعث لق شدن دندان‌ها یا مشکلات لثه کاملا نادرست است. گاهی اوقات هم میگویند این درمان ها موجب زرد شدن دندان می شوند که البته این موضوع طبیعی است و بعد از درمان برطرف خواهد شد.
هزینه درمان های ارتودنسی دندان به چه فاکتورهایی بستگی دارد؟
برآورد هزینه ارتودنسی دندان بنا به دلایلی کمی متفاوت‌تر از سایر پروسه‌های دندانپزشکی است. مثلاً پروسه‌های زیبایی دندان (مانند لمینت گذاری یا ونیر کامپوزیت و …) معمولاً هزینه‌های ثابتی دارند و در مدت زمان کمتری انجام می‌شوند. اما چون روش‌های درمان ارتودنسی گسترده و متفاوتند و از همه مهمتر (نیازمند مدت زمان طولانی هستند)، هزینه‌های متفاوتی دارند.
بهترین کار برای برآورد هزینه درمان‌های ارتودنسی دندان مراجعه حضوری به مطب متخصص است. شما با یک معاینه تخصصی و انتخاب روش درمان میتوانید از هزینه‌های دقیق درمان مطلع شوید و برای مسیر درمان برنامه‌ریزی کنید. اما برای اینکه بدانید هزینه ارتودنسی به چه فاکتورهایی بستگی دارد بهتر است فهرست کوتاهی از مهم‌ترین فاکتورها و عوامل موثر در درمان را برایتان لیست کنیم:
- تخصص دندانپزشک
- شدت مشکل شما
- سن و سال
- منطقه جغرافیایی و شهری که در آن زندگی می‌کنید.
- طول دوره درمان
- نوع و روش درمان یا دستگاه های بکار رفته برای درمان‌تان
برای درمان ارتودنسی چکار کنیم؟
همین که وقت گذاشتید و این مقاله را تا انتها خواندید نشان می‌دهد به فکر منظم کردن دندان‌هایتان هستید و می‌خواهید گامی برای درمان خود بردارید. اکنون برای آغاز درمان تنها یک گام دیگر باید بردارید و آن گام، پیدا کردن یک متخصص ارتودنسی و مراجعه به مطب او است.
سخن پایان
در این مقاله درباره ارتودنسی دندان خواندیم. ارتودنسی دندان مشکلات مهم دندان و فک را برطرف می کند. همچنین باعث مرتب شدن دندان های روی هم رفته می شود. با ارتودنسی اعتماد به نفس افراد بالا می رود. طول درمان ارتودنسی به سن و سال و شدت مشکل دارد. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت ها با ما به اشتراک بگذارید.
