سلامت دندانها و چینش صحیح دندان های هر شخص می تواند از بروز آسیب‌های شدید دهانی جلوگیری کند. همچنین از کاهش اعتماد به نفس فرد بکاهد. از عواملی که می تواند موجب اختلال در سلامت دندان ها و زیبایی لبخند فرد شود، می توان به عوارض مختلف و ناهنجاری های فک و دندان ها همچون کراودینگ، اورجت و اپن بایت اشاره کرد. اما آیا شما تا کنون درباره دیپ بایت دندان چیزی شنیده‌اید؟ فکر می‌کنید چه روشهای درمانی برای این ناهنجاری وجود دارد؟ آیا می‌دانید درمان چنین ناهنجاری‌هایی در سنین پایین بسیار ساده‌تر و در زمان کوتاهتر انجام میشود؟ بنابراین اطلاع از دندانپزشکی کودکان برای تمام والدین الزامی‌ست. در این مقاله تا پایان با ما همراه باشید تا درباره دیپ بایت دندان بیشتر بخوانید.
فهرست مطالب:
- دیپ بایت چیست؟
- علل ایجاد ناهنجاری دیپ بایت چیست؟
- نشانه های بروز دیپ بایت
- روش تشخیص دیپ بایت
- عوارض ناشی از دیپ بایت چیست؟
- درمان دیپ بایت دندان
- دلایل لزوم درمان دیپ بایت
- هزینه درمان دیپ بایت
- سخن پایانی
- سوالات متداول
دیپ بایت چیست؟
یکی از عوارض و ناهنجاری های معمول و شایع در بین افراد که با جلو زدگی بیش از حد دندان های فک بالا همراه است، دیپ بایت نام دارد. دیپ بایت نوع حاد و شدید ناهنجاری اوربایت است. در آن هم پوشانی دندان های فک بالا با فک پایین بسیار بیشتر از حد طبیعی است. این مقدار بیش از ۴ میلی متر می باشد. این ناهنجاری زمانی اتفاق می افتد که دندان های فک پایین زیر دندان های فک بالا پنهان شوند.
علل ایجاد ناهنجاری دیپ بایت چیست؟
علل بوجود آورنده دیپ بایت می تواند تحت تاثیر عوامل ژنتیکی و یا محیطی باشد شامل:
۱- رشد بیش از حد دندانهای قدامی( اکستروژن)
۲- رشد ناکافی دندانهای خلفی (اینتروژن)
۳- ترکیبی از اکستروژن و اینتروژن
۴- رشد ناکافی استخوان فک.
نشانه های بروز دیپ بایت
این عارضه نیز با نشانه ها و علائمی همراه است. این علائم به دو مرحله اولیه و پیشرفته تقسیم می شوند و عبارتند از:
- مرحله اولیه: در این مرحله فرد با علائمی از جمله مشکلات تکلمی، اختلالات بلع، ساییدگی دندان های فک پایین، شکستگی های کوچک از جمله لب پر شدن دندان ها، خون ریزی ناگهانی لثه به هنگام مسواک زدن و پوسته پوسته شدن و نازکی دندان ها مواجه می شود.
- مرحله پیشرفته: در مراحل پیشرفته و با گسترش و تشدید ناهنجاری ها، تحلیل رفتگی لثه نیز رخ می‌دهد. لبه دندان های فک پایین و بالا نیز دچار شکستگی می شوند. نتیجتاً روز به روز در زیبایی چهره و لبخند فرد نیز اختلال ایجاد می شود. به دنبال آن عوارض شدیدی در نواحی فک، صورت و همچنین سر فرد نمایان می شود.
روش تشخیص دیپ بایت
این عارضه همان نوع بسیار شدید اوربایت می‌باشد. که بعد از ابتلای فرد به آن در سنین کودکی (۷ تا ۱۲سالگی) و همچنین بزرگسالی فرد با علائمی مواجه می شود. بعد از مشاهده و احساس این علائم و مراجعه به مطب ارتودنسی، عکس کامل از فک و دهان بیمار گرفته میشود. سپس با توجه به میزان و زاویه جلو زدگی دندان های فک بالا، سایش دندان ها، عوارض و آسیب های ناشی از این ناهنجاری، میزان پوشش دندان های فک پایین و همچنین سن بیمار، ارتودنتیست نوع روش درمانی را مشخص کرده و درمان را آغاز می کند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله انواع ست های دندانپزشکی را بخوانید.
عوارض ناشی از دیپ بایت چیست؟
ناهنجاری های فک و دندان از جمله دیپ بایت می توانند، منجر به بروز عوارض مختلف در دهان شوند. البته در صورت مراجعه به موقع به مطب ارتودنسی و درمان سر وقت می توان از بروز این عوارض جلوگیری کرد. اما در صورتی که در سنین کودکی به این عارضه (دیپ بایت) توجه نشود، در سنین بزرگسالی علاوه بر تشدید عارضه و ایجاد عوارض جدید و ناراحتی های بیشتر، درمان نیز سخت تر شده و فرد به جراحی نیاز خواهد داشت. این مقاله را مطالعه کنید: نکات آموزشی برای بهداشت دهان و دندان کودکان
از جمله عوارض این ناهنجاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این عارضه موجب کاهش اعتماد به نفس و ایجاد مشکلات ظاهری در صورت و چهره فرد می شود و اجازه داشتن لبخندی زیبا را به فرد نمی دهد.
- این عارضه موجب ساییدگی زودتر از موقع دندان های فرد و همچنین آسیب دیدگی و از بین رفتن مینای دندان می شود.
- دیپ بایت یا همان اوربایت عمیق می تواند موجب بروز آسیب هایی از جمله پوسیدگی و شکستگی دندان ها شود.
- دیپ بایت می تواند موجب بروز آپنه و مشکلات تنفسی در خواب شود.
- دیپ بایت می تواند منجر به ایجاد اختلال و ناهنجاری های عملکردی فک و دهان شود.
- این عارضه منجر به بروز دردهای شدید در ناحیه فک، صورت، گوش و همچنین سر می شود.
- این عارضه منجر به آسیب دیدن دستگاه گوارش به دلیل مشکلات بلع و جویدن مواد غذایی می گردد.
- این عارضه می تواند منجر به بروز مشکلات تکلمی و گفتاری شود.
درمان دیپ بایت دندان
ناهنجاری دیپ بایت یا همان اوربایت شدید، مانند سایر عوارض فک قابل درمان است. با توجه به میزان و شدت عارضه، سن بیمار و همچنین صلاح دید متخصص ارتودنسی توسط روش های مختلفی درمان می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درمان خانگی آبسه دندان کودکان را بخوانید. بعد از مراجعه به مطب ارتودنسی و انجام بررسی های لازم، با توجه به سن بیمار و تکمیل یا عدم تکمیل رشد استخوان های فک، شدت و میزان آسیب دیدگی، عوارض ناشی از آسیب دیدگی، بیمار توسط یکی از روش های زیر تحت درمان قرار می گیرد:
کشیدن دندان
این روش ممکن است در مواقع خاص و در صورت کوچک بودن فک و عدم قرار گرفتن دندان درون فک، صورت بگیرد. در بعضی از موارد خاص، با توجه به شرایط بیرون زدگی دندان ها و تعداد دندان های بیرون زده از فک، ممکن است قبل از ارتودنسی، دندان پزشک یک یا دو دندان بیمار را بکشد. با این کار علاوه بر زیبایی، مانع پوسیدگی دندان نیز شود.
درمان دیپ بایت با ارتودنسی
یکی دیگر از روش های موثر درمانی عارضه دیپ بایت که در صورت حاد نبودن وضعیت فک و دندان های فرد و در دوران کودکی (سنین ۷ تا ۱۲ سالگی ) که هنوز استخوان های فک به طور کامل رشد نکرده اند، انجام می شود، ارتودنسی است.
این روش به صورت های مختلفی از جمله متحرک و یا ثابت انجام می‌گیرد. متخصص ارتودنسی برای انجام آن از بریس، سیم و کش های مخصوص مرئی و نامرئی ارتودنسی استفاده می کند. یکی از روشهای بدون نیاز به جراحی، ارتودنسی کاموفلاژ می‌باشد. اگر مشتاقید درباره‌ی آن بخوانید، لینک آبی را دنبال کنید.
در سنین بزرگسالی در صورت حاد نبودن وضعیت بیمار، به طور معمول از روش ارتودنسی ثابت و چسباندن براکت ها بر روی دندان ها استفاده می شود. این روش درمانی به منظور بهبود وضعیت دندان ها و فک صورت می‌گیرد. ارتودنسی به بهبود وضعیت جلو زدگی فک و برهم ریختگی و نامنظمی بودن دندان ها کمک می کند. در طی آن متخصص ارتودنسی با کمک تجهیزات مختلف و بریس و دستگاه های ارتودنسی، دندان ها را در سر جای خود قرار می‌دهد. بدین ترتیب فک را به سمت عقب و جایگاه اصلی خود هدایت می کند. گاهی ممکن است، به دلیل حاد بودن وضعیت بیمار، اول جراحی فک و دندان صورت بگیرد. بعد از آن برای مدتی از دستگاه ارتودنسی و بریس های مخصوص استفاده شود. به یاد داشته باشید رعایت مراقبت‌های مهم در دوران ارتودنسی بسیار حائز اهمیت است.
جراحی فک برای درمان دیپ بایت
یکی از روش های موثر درمان دیپ بایت که با بیهوشی بیمار انجام می گیرد، جراحی فک می باشد. گاهی در صورتی که وضعیت فک و دندان ها و ناهنجاری دیپ بایت شدید و حاد باشد و رشد استخوان های فک نیز تکمیل شده باشد و یا حتی در مواقعی که وضعیت بیمار با انجام ارتودنسی بهبود نیابد، ارتودنتیست با کمک جراح فک از روش تهاجمی جراحی فک استفاده کرده و سعی می کند فک را در وضعیت مناسب خود قرار دهد و سپس با استفاده از پیچ و پلاک های مخصوص، فک را سر جای خود نگه داشته و فیکس می کند.
سایر روش های درمانی
جهت زیبایی بیشتر دندان ها و اصلاح کجی و جلو زدگی دندان ها و یا اصلاح لب پریدگی و فاصله های دندانی از ونیر کامپوزیت و یا لمینت استفاده شود. همچنین ممکن است بعد از جراحی نیز از بریس های مخصوص دندانی نیز استفاده شود .در صورت پوسیدگی دندان نیز از روش درمانی باندینگ استفاده خواهد شد.
دلایل لزوم درمان دیپ بایت
همانطور که در ابتدا نیز گفته شد، درمان دیپ بایت تنها محدود به زیبا کردن ظاهر صورت و لبخند نیست. عدم درمان به موقع این مشکل میتواند عوارضی برای شخص داشته باشد. موارد زیر دلایل قابل قبول و منطقی برای درمان این مشکل هستند:
- سایش بیش از حد دنان ها روی هم می تواند منجر به پوسیدگی دندان ها شود و لایه مینا از بین برود. این وضعیت می تواند منجر به عفونت لثه شود.
- برخورد دندان های جلویی فک پایین در این مال اکلوژن باعث ایجاد آسیب به فک بالا و سقف دهان خواهد شد.
- دیپ‌بایت به درد فک، سردرد و اختلالات مفصل گیجگاهی فکی منجر خواهد شد.
- جویدن و خوردن غذا ممکن است دشوار باشد و این وضعیت به سوء تغذیه و مشکلات گوارشی منجر خواهد شد.
- ممکن است در باز کردن یا بستن کامل دهان خود مشکل داشته باشید.
- این وضعیت همچنین می تواند بر گفتار شما تأثیر بگذارد.
- دیپ بایت همچنین میتواند در بروز آپنه خواب نقش داشته باشد.
هزینه درمان دیپ بایت
هزینه درمان این عارضه که همواره موجب نگرانی و ترس و به تعویق انداختن درمان می شود، با توجه به فاکتورها و عوامل مختلفی مورد محاسبه قرار می گیرد. از جمله مهم ترین و اصلی ترین این فاکتورها، روش های درمانی بوده که نقش بسیار مهم و موثری در تعیین هزینه درمان دیپ بایت دارد. این مقاله را مطالعه کنید: فیشور سیلانت دندان کودکان عواملی که موجب تفاوت این هزینه ها در روش های درمانی می شوند، عبارتند از:
- هزینه ابزار آلات و تجهیزات درمانی از جمله هدگیر، گگ دهانی، بریس و سایر تجهیزات دندانپزشکی
- هزینه اتاق عمل، ابزار آلات جراحی، دستمزد جراح و کادر پزشکی، داروها و بستری در درمان با جراحی فک
- هزینه ارتودنسی، جلسات چکاپ و درمان، جنس سیم های ارتودنسی و دستمزد دندانپزشک در درمان با ارتودنسی
- در رابطه با بیمه نیز باید گفت، هزینه درمان با توجه به تعرفه شرکت بیمه محاسبه می شود و با توجه به قرارداد بیمه با کلینیک، طبق تعرفه درمانی بخشی از هزینه درمان پرداخت خواهد شد.
سخن پایانی
در این مقاله درباره ناهنجاری دندانیِ دیپ‌بایت سخن گفتیم. عوارض و راه‌های درمانی آن را بررسی کردیم. باید دوباره تاکید کرد که مراجعه زودهنگام در کودکی به دندانپزشک، میتواند درمانی موثرتر و به مراتب ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر را در برداشته باشد. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت بنویسید.
سوالات متداول
در حالت کلی باید گفت درمان دیپ بایت با ارتودنسی به سن بیمار، میزان و شدت عارضه، نوع روش درمانی و زمان مراجعه بیمار برای درمان (قبل از سن تکمیل سن رشد و حاد شدن وضعیت دندان ها و فک و یا بعد از آن) بستگی دارد. اما در صورت موفقیت آمیز بودن درمان با ارتودنسی معمولا حدود یک سال و نیم تا دو سال طول می کشد تا وضعیت دندان ها فک به حالت طبیعی برگردد.
در بیشتر موارد، ژنتیک نقش دارد. مشکلات ژنتیکی می توانند در تشکیل دیپ بایت تاثیر بسزایی داشته باشند.
از آنجایی که در دوران کودکی نه تنها درمان راحت تر بوده و نیاز به جراحی نیست، بلکه دوره ی نقاهت نیز سریع تر پیش خواهد رفت، باید گفت به دلیل عدم تکمیل رشد استخوان های فک در دوران کودکی، سنین ۷ تا ۱۲ سالگی بهترین زمان برای درمان ناهنجاری های مربوط به فک از جمله دیپ بایت می باشد.
درمان دیپ بایت علاوه بر اینکه بر طرح لبخند را زیبا می سازد، عوارضی مانند سایش بیش از حد دندانها، آسیب به مخاط فک بالا در اثر تماس دندانها ی فک پایین با فک بالا ،اختلالات مفصل گیجگاهی، مشکلات گوارشی، باز و بستن کامل دهان و روی صحبت کردن حتی نفس کشیدن فرد تاثیر بسزایی خواهد داشت.