ارتودنسی یکی از رایج‌ترین درمان های دندانپزشکی برای حل مشکلات مال اکلوژن است. آیا شما انواع ارتودنسی دندان را می‌شناسید؟ ارتودنسی فانکشنال نوعی ارتودنسی دندان است که قادر است مشکلات نوع ۲ را اصلاح کند. مشکلات نوع ۲ گروهی از ناهنجاری های فکی است که دندان های فک بالا جلوتر از دندان های پایین قرار می گیرند. در حالت کلی وظیفه دستگاه فانکشنال ارتودنسی ایجاد تغییر در عملکرد ماهیچه ها و عضلات فک می باشد. شما تا کنون چیزی درباره این نوع ارتودنسی شنیده‌اید؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا ارتودنسی فانکشنال و کاربردهای آن بیشتر آشنا شوید.
موارد کاربرد ارتودنسی فانکشنال
مواردی که در آن از این ارتودنسی استفاده می شود، عبارتند از:
- ارتودنسی فانکشنال می تواند با ردیف کردن دندان ها و بر طرف کردن مشکلات فک، لبخندی زیبا و ماندگار را برای بیمار ایجاد نماید.
- این روش به بهبود رشد و نمو دندان ها و فک می پردازد.
- این ارتودنسی می تواند در هماهنگی فک بالا و پایین کودکان تاثیر به سزایی داشته باشد.
- این ارتودنسی باعث سلامت استخوان های سر و صورت و همچنین استخوان های رابط بین فک و گردن می پردازد.
- توانایی رفع انسداد مجاری تنفس را دارد.
مزایای ارتودنسی فانکشنال
ارتودنسی فانکشنال از نظر زیبایی و عملکرد، فواید و مزایای بسیاری دارد که در زیر به آن ها اشاره شده است:
- ارتودنسی فانکشنال می تواند طرح لبخندی زیبا را برای فرد به وجود بیاورد.
- این روش درمانی می تواند اختلالات مفصل گیجگاهی فکی را کاهش دهد.
- نتیجه نهایی آن ماندگار و با ثبات است.
- ارتودنسی فانکشنال با رشد بیمار توازن صورت را حفظ می کند.
- ابزارهایی که در این روش مورد استفاده قرار می گیرند، راحت تر تمیز می شوند و نگهداری از آن ها ساده تر است.
- در مواقع خاص امکان برداشتن آن از روی دندان ها وجود دارد.
مراحل ارتودنسی فانکشنال
بهترین سن ارتودنسی فانکشنال سن ۵-۴ سالگی است به این دلیل که این نوع ارتودنسی به رشد و تکامل مناسب صورت کمک می‌کند. درمان با ارتودنسی فانکشنال در دو مرحله انجام می‌شود:
مرحله یک ارتودنسی فانکشنال
پلاک فانکشنال ارتودنسی برای بیمار تجویز می‌شود که به تکامل مناسب فک بالا و پایین کمک می‌کند. این بخش از درمان بین ۹ الی ۱۸ ماه طول می‌کشد و در مواقع خاص بیشتر هم می‌شود.
پلاک فانکشنال ارتودنسی می‌تواند برای فک بالا یا فک پایین ساخته شود و به هدف بزرگ کردن سقف دهان است. در بهترین حالت، فرد دندان شیری و دائمی را به صورت هم‌زمان در دهان خود دارد، یعنی همه دندان‌های شیری کاملاً نریخته و همه دندان‌های دائمی رویش نداشته‌اند.
مرحله دو ارتودنسی فانکشنال
بعد از اینکه استخوان‌های فک کاملاً تکامل پیداکرده‌اند و همه دندان‌های دائمی رشد کردند، بیمار همان سیم عادی را روی دندان‌ها خواهد داشت تا دندان‌ها منظم شوند. این بخش از درمان معمولاً بین ۹ الی ۱۸ ماه طول می‌کشد اما در برخی مواقع چند سال است.
سیم دندان ممکن است از جنس سرامیک، فلز یا پلاستیک باشد که این به معمولاً با انتخاب بیمار و مشورت پزشک انتخاب می‌شود. این سه نوع ماده سریع‌تر و آسان‌تر دندان‌ها را جابجا می‌کنند.
فرق ارتودنسی فانکشنال با ارتودنسی معمولی در چیست؟
ارتودنسی معمولی یا همان ارتودنسی قدیمی تنها بر روی مرتب کردن دندان‌ها تمرکز می‌کرد، اما اردتودنسی فانکشنال دو هدف را دنبال می‌کند: مرتب کردن دندان‌ها و بهبود مسیر هوا و جویدن. رسیدن به دندان‌های منظم که هدف اصلی ارتودنسی قدیمی است، برای ارتودنسی فانکشنال هدف دوم است. ارتودنسی فانکشنال جوانب زیادی از سلامت فرد را در نظر می‌گیرد که عبارت‌اند از:
- سلامت استخوان‌های سر و صورت
- سلامت استخوان‌های فک بالا و پایین
- سلامت استخوان‌های رابط بین فک و گردن
- سلامت مسیر هوایی بیمار
در ارتودنسی فانکشنال، وقتی این موارد تحقق پیدا کردند، به سراغ هدف ارتودنسی قدیمی ( مرتب کردن دندان‌ها ) می‌روند و کارهای مربوط به آن را آغاز می‌کنند.
انواع دستگاه های فانکشنال ارتودنسی
این روش ارتودنسی در دو نوع ثابت و متحرک وجود دارد که با توجه به شرایط بیمار و نوع و شدت ناهنجاری، ارتودنتیست بهترین نوع آن را برای بیمار در نظر می گیرد.
بیوناتور
“بیوناتور” اصطلاح عمومی برای خانواده ای از وسایل قابل جابجایی است که برای جابجایی فک پایین به حالت جلوتر استفاده می‌شوند. این حالت معمولاً زمانی مطلوب است که دندان‌های بالا به نسبت دندان‌های پایین خیلی جلوتر قرار می‌گیرند، در نتیجه نوعی مال اکلوژن (مشکل نیش) به شما اضافه می‌شود. مانند یک نگهدارنده، بیوناتور قابل جابجایی است و با استفاده از سیم به دندان‌های فوقانی نگه داشته می‌شود.
بیوناتور ساخته شده از آکریلیک (پلاستیک)، به طور کلی دارای یک قسمت فوقانی است که در پشت دندان‌های جلویی قرار دارد و قسمت پایینی که با دندان‌های زیر تماس دارد. هنگامی که فک بسته است، شکل شیب قسمت پایین باعث می‌شود دندان‌های پایین به سمت جلو حرکت کند. با گذشت زمان، این موقعیت یابی مجدد باعث ایجاد تغییرات اسکلتی و عضلانی در فک می‌شود که می‌تواند نیش دندانی را در تراز بهتری قرار دهد.
فانکشنال متحرک فرانکل
این دستگاه فانکشنال به تحریک رشد فک پایین می پردازد تا برای دندان های دائمی جای کافی باز شود. دستگاه فرانکل در انواع متفاوتی بوده که کارایی های مختلفی دارند.
به طور کلی انواع انواع دستگاه ارتودنسی فانکشنال فرانکل عبارتند از:
- فرانکل یک: فرانکل یک برای اصلاح مال اکلوژن کلاس ۱ و ۲ مورد استفاده قرار می گیرد.
- فرانکل دو: برای درمان مال اکلوژن کلاس ۲ و گروه های ۱ و ۲ این نوع فرانکل مورد استفاده قرار می گیرد.
- فرانکل سه: برای درمان مال اکلوژن کلاس ۳ از فرانکل سه استفاده می شود.
- فرانکل چهار: برای درمان ناهنجاری اوربایت از فرانکل ۴ استفاده می گردد.
- فرانکل پنج: فرانکل پنج برای افرادی که مشکلاتی در زاویه فک بالا و پایین خود دارند، مورد استفاده قرار می گیرد.
تویین بلاک (Twin Block)
ارتودنسی تویین بلاک از لحاظ عملکردی با بیوناتور مشابه است، اما به جای یک قطعه از دو قطعه ساخته می‌شود. این امر باعث می‌شود تا ارتودنسی زیاد بزرگ نباشد و راحت تر قابل استفاده شود. نیمه بالایی ارتودنسی تویین بلاک توسط سیم های قابل انعطاف به دندان‌های فوقانی متصل و نگه داشته می‌شود و با یک روش مشابه نیمه پایینی به دندان‌های پایینی متصل می‌شوند. هنگامی که فک‌ها به هم بسته شده‌اند، دو نیمه دستگاه جمع می‌شوند و سطوح شیب دار در محل اتصال باعث می‌شود که فک پایین به سمت جلو حرکت کند.
ارتودنسی تویین بلاک معمولاً قابل جابجایی هستند، اما در صورت لزوم می‌توانند در جای خود ثابت شوند. آن‌ها به گونه ای طراحی شده اند که ۲۴ ساعت در روز پوشیده شوند. این وسایل همه کاره می‌توانند به گونه ای طراحی شوند که شامل مؤلفه‌هایی مانند دستگاه‌های انبساط، بست و فنر باشند، بنابراین می‌توان آن‌ها را برای نیازهای شخصی تنظیم کرد.
دستگاه هربست
دستگاه هربست از انواع ثابت ارتودنسی فانکشنال می باشد. ارتودنتیست این دستگاه را روی قوس داخلی دهان گذاشته که برای درمان اروبایت شدید مورد استفاده قرار می گیرد. اوربایت مانع از رشد فک پایین می شود.
طول درمان ارتودنسی فانکشنال
معمولا ارتودنسی فانکشنال برای اصلاح موقعیت فک ها و تراز کردن آن ها در حدود ۶ الی ۱۲ ماه زمان نیاز دارد. البته این طول درمان به مواردی مانند نوع و شدت ناهنجاری و مخصوصا تعهد بیمار برای استفاده درست و منظم از دستگاه ارتودنسی بستگی دارد. اگر بیمار به درستی به دستورالعمل های ارتودنتیست خود عمل کند، قطعا نتیجه مطلوب درمانی به دست خواهد آمد.
سخن پایانی
در این محتوا درباره دستگاه فانکشنال ارتودنسی خواندیم. قابل ذکر است استفاده از دستگاه ارتودنسی فانکشنال مانند هر نوع دستگاه ارتودنسی دیگری می تواند تا حدودی درد و ناراحتی در روز های ابتدایی برای بیمار ایجاد کند که بعد از گذشت چند روز این درد و ناراحتی، رفع شده و بیمار به وجود دستگاه در دهان خود عادت می کند. امید است این مطلب برایتان مفید بوده باشد. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذراید.
