جرم دندان، به طور عمومی به عنوان پوسیدگی دندان نیز شناخته می‌شود، یک بیماری مزمن و تخریبی است که سبب خراشیدگی و تخریب ساختار دندان می‌شود. این حالت به طور معمول به واسطه اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌های موجود در دهان شکل می‌گیرد. این باکتری‌ها، با تغذیه از باقیمانده‌های غذایی و قند موجود در دهان، اسیدهایی تولید می‌کنند که به ساختار معدنی دندان آسیب می‌رسانند و تخریب آن را آغاز می‌کنند.
با گذشت زمان، اگر جرم دندان درمان نشود، باعث ایجاد شکافها و تخریب عمیق‌تر ساختار دندان می‌شود. در نتیجه، دندان ممکن است شکسته شده و درد و حساسیت نسبت به غذا و نوشیدنی‌های گرم و سرد را تجربه کنید. به علاوه، اگر عفونت در جرم دندان شکل بگیرد، ممکن است منجر به تشکیل یک عفونت باکتریایی در نزدیکی ریشه دندان شده و نیاز به درمان ریشه کانال دندان (عصب کشی) یا حتی استخراج دندان شود.
می‌ترسیدید که در جمع خندیدن کنید، زیرا وقتی دهانتان را باز می‌کنید، دندان‌های زرد یا جرم سیاه مشخص می‌شوند؟ آیا دهانتان بوی نامطبوعی دارد؟ خب، این یک مشکل بسیاری از افراد است. متأسفانه تعداد کمی افراد دندان‌های سالم و تمیز دارند. حفظ سلامت دندان و پیشگیری از جرم یکی از جنبه‌های کلیدی بهداشت و سلامت است. روش‌های مختلفی برای بهداشت دهان و دندان و حذف جرم سیاه و رسوبات وجود دارد. جرم گیری دندان در خانه با استفاده از مواد طبیعی و اقلامی که در دسترس خانه‌تان هستند، به شما کمک می‌کند تا از پرداخت هزینه‌های بالای دندانپزشکی جلوگیری کنید. در این مقاله به شما راه‌هایی را معرفی می‌کنیم که می‌توانید جرم گیری دندان خود را در خانه انجام داده و رسوبات و پلاک را از دهانتان دور کنید.
در منزل، می‌توان با استفاده از برخی مواد مؤثر، دندان‌ها را سفیدتر کرده و جرم‌هایی که در مراحل ابتدایی روی دندان‌ها تشکیل می‌شوند را از بین برد. اگر بهداشت دهان و دندان شما ضعیف بوده و جرم و پلاک‌های سفتی روی دندان‌ها شکل گرفته باشند، روش‌هایی که در ادامه برایتان شرح داده‌ایم، نمی‌توانند در درمان و حذف جرم دندان تأثیرگذار باشند. در این صورت، باید به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید.
مهم‌ترین روش‌های جرم گیری دندان در منزل
موارد زیر از مهم‌ترین و اصلی‌ترین گزینه‌هایی هستند که برای سلامت دهان و دندان شما ضروری است. همچنین، با رعایت صحیح و منظم این موارد، می‌توانید به سفیدتر شدن دندان‌ها و رفع جرم دندان در خانه کمک کنید:
- مسواک زدن درست و منظم دندان‌ها:
- حداقل دو بار در روز، به صورت صحیح و منظم، دندان‌هایتان را مسواک کنید.
- برسی مناسب را برای مسواک خود انتخاب کنید که نه خیلی سفت و نه خیلی نرم باشد.
- به مدت دو دقیقه، با حوصله، تمام زوایای دندان‌هایتان را مسواک بزنید.
- استفاده از خمیر دندان دارای فلوراید:
- از خمیر دندان‌هایی با حاوی فلوراید استفاده کنید. این خمیر دندان‌ها می‌توانند با تقویت مینای دندان، از ایجاد حفره و جرم روی دندان‌ها جلوگیری کنند.
- استفاده از خمیر دندان‌های ضد جرم:
- از خمیر دندان‌های ضد جرم استفاده کنید که در داروخانه‌ها موجود هستند. این خمیر دندان‌ها با ترکیباتی مانند پیروفسفات، فلوراید، زینک سیترات و غیره، به از بین بردن جرم و رسوب روی دندان‌ها کمک می‌کنند.
- استفاده از نخ دندان:
- به صورت روزانه، با استفاده از نخ دندان، جرم‌ها و مواد غذایی باقی مانده در بین دندان‌های خود را بردارید و به سلامت دهان و دندان خود کمک کنید.
روش‌های خانگی برای جرم‌گیری دندان
اگر جرم به تازگی روی دندان‌های شما تشکیل شده است، می‌توانید با استفاده از روش‌های زیر جرم‌گیری دندان خانگی را انجام داده و به رفع بخشی از جرم دندانی کمک کنید:
- جوش شیرین و آب:
- یک قاشق چای خوری جوش شیرین را با کمی آب ترکیب کنید و با استفاده از آن دندان‌های خود را به مدت ۲ تا ۳ دقیقه مسواک بزنید. سپس خمیر را از روی دندان‌هایتان بشویید. توجه کنید که جوش شیرین خاصیت ساینده دارد و باید از آن به میزان معقول استفاده کنید.
- جوش شیرین با آب و سرکه:
- یک قاشق چای خوری جوش شیرین را با کمی آب و ۲ تا ۳ قطره سرکه ترکیب کنید. با استفاده از این مخلوط دندان‌هایتان را مسواک کنید.
- جوش شیرین با لیمو:
- لیمو دارای خاصیت سفیدکنندگی و متوقف کردن خونریزی است و می‌تواند برای رفع زردی دندان‌ها موثر باشد. جوش شیرین را با لیمو ترکیب کنید و با استفاده از آن دندان‌هایتان را مسواک کنید.
- جوش شیرین با توت فرنگی:
- توت فرنگی دارای اسید مالیک است که خاصیت سفیدکنندگی دارد و می‌تواند برای رفع زردی دندان‌ها مفید باشد. توت فرنگی را خرد کرده و با جوش شیرین ترکیب کنید. مخلوط حاصل را با مسواک روی دندان‌هایتان قرار دهید. این روش را هفته‌ای ۲ تا ۳ بار می‌توانید انجام دهید.
- جوش شیرین با نمک دریا:
- نمک دریا دارای خاصیت ضدعفونی کننده است و می‌تواند به رفع پلاک و جرم دندان کمک کند. یک قاشق چای خوری جوش شیرین را با کمی آب و یک قاشق چای خوری نمک ترکیب کنید و هفته‌ای ۲ تا ۳ بار دندان‌هایتان را مسواک کنید.
- جوش شیرین و خمیر دندان:
- نصف قاشق چای خوری جوش شیرین را با مقداری خمیر دندان مخلوط کنید تا خمیر سفتی به دست آید، سپس با آن دندان‌هایتان راجوش دهید. این روش می‌تواند به رفع بخشی از جرم دندانی کمک کند.
- استفاده از جوش شیرین با روغن نارگیل: روغن نارگیل دارای ترکیباتی است که می‌تواند به سلامت دهان کمک کند و باکتری‌های استرپتوکوکی را از بین ببرد. برای استفاده از این روش، یک قاشق چایخوری جوش شیرین را با کمی آب و ۲ تا ۳ قطره روغن نارگیل مخلوط کنید و با این مخلوط دندان‌هایتان را در هفته ۲ تا ۳ بار مسواک کنید.
- استفاده از جوش شیرین با روغن زیتون: روغن زیتون نقش مؤثری در از بین بردن اسیدهای چرب درون دهان دارد و می‌تواند به سفیدتر شدن دندان‌ها کمک کند. برای استفاده از این روش، یک قاشق چایخوری جوش شیرین را با کمی آب و ۲ تا ۳ قطره روغن زیتون مخلوط کنید و از این مخلوط برای مسواک زدن استفاده کنید.
- استفاده از توت فرنگی با خمیر دندان: توت فرنگی حاوی اسید مالیک است که می‌تواند به پاک کردن دندان‌ها از جرم و پلاک کمک کند. برای استفاده از این روش، توت فرنگی را خرد کرده و با مقداری خمیر دندان مخلوط کنید. از این مخلوط ۲ تا ۳ بار در هفته برای رفع زردی دندان‌ها استفاده کنید.
- استفاده از نمک دریا با خمیر دندان: با ترکیب مقدار متناسبی از خمیر دندان و ۱/۴ قاشق چایخوری نمک دریا، ترکیبی به دست آورده و روزی یک بار دندان‌های خود را با آن مسواک کنید.
- استفاده از نمک دریا و آب لیمو: برای شست و شوی دهان، از ۱/۲ قاشق چایخوری آب لیمو و ۱/۲ قاشق چایخوری نمک دریا استفاده کنید. این ترکیب را به عنوان دهانشویه استفاده کنید و بعد از ۲ تا ۳ دقیقه آن را از دهانتان خارج کنید و دهانتان را با آب بشویید۶. استفاده از هیدروژن پراکسید: هیدروژن پراکسید دارای خاصیت ضدعفونی کننده است و می‌تواند با کاهش باکتری‌های دهانی به تازگی دهانی و خوشبو شدن دهان کمک کند. همچنین می‌تواند زردی دندان‌ها را نیز کاهش دهد. برای استفاده از این روش، هیدروژن پراکسید را با نسبت برابری از آب ترکیب کنید و مانند دهانشویه برای یک دقیقه در دهان خود آن را حرکت دهید. سپس دهانتان را با آب بشویید.
- استفاده از هیدروژن پراکسید با جوش شیرین: با ترکیب هیدروژن پراکسید و جوش شیرین، مخلوطی مشابه خمیر دندان تهیه کنید و آن را به مدت ۳۰ ثانیه بر روی دندان‌های خود بگذارید. سپس دهانتان را با آب بشویید.
- پوست موز، یکی از مواد بسیار مفید برای بهبود و حفظ سلامت دندان‌ها است و می‌توان آن را به عنوان یکی از روش‌های سریع برای از بین بردن جرم‌های دندان در خانه استفاده کرد. برای استفاده از این روش، تنها کافی است پوست موز را به مدت ۲ دقیقه روی دندان‌ها مالش داده و سپس با مسواک دندان‌ها را تمیز کرد.
- سیب نیز می‌تواند به منظور سفید کردن دندان‌ها مورد استفاده قرار بگیرد. برای استفاده از سیب، آن را قطعه قطعه کرده و روی دندان‌ها مالش دهید.
- استفاده از ژل آلوئورا و گلیسیرین نیز می‌تواند مفید باشد. برای تهیه این محلول، یک قاشق چایخوری ژل آلوئورا، ۱۰ قطره اسانس لیمو، ۴ قاشق گلیسیرین گیاهی، ۴ قاشق غذاخوری جوش شیرین و کمی آب را با هم مخلوط کرده و خمیری سفت تهیه کنید. سپس این خمیر را روی دندان‌ها بمالید و پس از آن دهان خود را با آب بشویید. بهتر است این روش را هر ۳ تا ۴ روز یک بار انجام دهید. توجه داشته باشید که استفاده بیش از حد از گلیسیرین ممکن است باعث کاهش استحکام دندان‌ها شود.
- پوست پرتقالمی‌توانید ۲ الی ۳ دقیقه پوست پرتقال را روی دندان‌های خود گذاشته و بعد از آن دندان‌های خود را با آب شست و شو دهید.
- آب لیموآب لیمو با داشتن خاصیت اسیدی می‌تواند نقش مؤثری در مبارزه با میکروب‌ها و باکتری‌های دهان و همچنین سفید کردن دندان‌ها داشته باشد.
در ابتدا دندان‌های خود را مسواک زده و سپس آب لیمو را به آرامی روی دندان‌ها و لثه خود مالش دهید. بعد از ۱ دقیقه با کمک آب گرم دهانتان را بشویید.
از این روش می‌توانید یک روز در میان استفاده کنید و بعد از اینکه با اثر مطلوبی از آن روبرو شدید، این کار ۱۰ روز یک بار انجام دهید. - پوست گردوبه مدت ۱۰ دقیقه پوست گردوی تازه را با کمک مقداری آب در ظرفی فلزی جوشانده و بعد از آن اجازه دهید تا این محلول سرد شود.
محلول به دست آمده نقش مفیدی در سلامت دندان و لثه دارد که می‌توانید برای شست و شوی دهان خود از آن استفاده داشته باشید.
جرم گیری دندان چیست و چگونه انجام می‌شود؟
جرم‌گیری یکی از روش‌هایی است که می‌توان با استفاده از آن به تمیز کردن عمیق دندان‌ها پرداخت. برای انجام جرم‌گیری، بهتر است به یک تخصصی دندانپزشکی مراجعه نمایید.
در جلسه اول، دکتر شما را مورد بررسی قرار می‌دهد تا میزان روکش پلاک را ارزیابی کند و در صورت وجود مشکلات لثه‌ای، آنها را بررسی و درمان کند. او با استفاده از یک وسیله به نام پروب لثه، عمق فضاهای بین لثه و دندان را اندازه‌گیری می‌کند. اغلب، بافت سالم لثه در لبه خط لثه سالکوس شکل می‌گیرد، که به شکل یک شیار V مانند بین دندان و لثه است و عمق آن حدود ۳ میلی‌متر یا کمتر از آن است.
اگر لثه‌های شما سالم نباشند و به بیماری مبتلا شده باشند، این شیار عریض‌تر شده و یک پاکت عمیق با عمق بیش از ۳ میلی‌متر ایجاد می‌شود که منجر به تجمع پلاک‌های مضر برای دندان می‌شود. تنها با یک درمان حرفه‌ای، می‌توان آن را رفع کرد.
اهمیت از بین بردن جرم سیاه دندان
یکی از معاینات دوره‌ای که باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشید، جرم‌گیری دندان و ریشه دندان است که برای حفظ بهداشت دهان و دندان بسیار اهمیت دارد. با استفاده از روش جرم‌گیری کامل دندان، می‌توان سطح ریشه دندان را تمیز کرده و از جرم سیاه دندان و پلاک‌هایی که در اطراف دندان تجمع می‌یابند، خلاص شد. این روش همچنین باعث از بین بردن باکتری‌های موجود در ریشه دندان و پلاک، و همچنین پاکسازی پاکت‌های پرویدنتال در لثه می‌شود. با استفاده از تسطیح ریشه دندان، هرگونه التهاب لثه را می‌توان به خوبی کاهش داد.
تسطیح ریشه دندان به معنای تمیز کردن سطح ریشه دندان‌های بیمار از هرگونه التهابات لثه است. هنگامی که دندانپزشک سطح ریشه دندان را تمیز می‌کند، هرگونه پلاک، بیوفیلم و زیرست لایه از بین می‌روند.
دلیل اصلی برای بروز بیماری لثه چیست؟ دلیل اصلی بروز بیماری لثه، تجمع پلاک‌های باکتریایی است که به مرور زمان به یک ماده متخلخل و سخت تبدیل می‌شود و موجب آزاد شدن یک ماده سمی می‌شود.
اگر در این مرحله درمان دریافت نشود، پاکت‌ها به عمق بیشتری پیش خواهند رفت و استخوان نگهدارنده دندان به شدت تخریب خواهد شد و دندان فرد را از دست خواهد داد. به همین دلیل است که توصیه می‌شود هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا بهداشت دهان و دندانتان حفظ شود.
با مراجعه به دندانپزشک، او می‌تواند بخش‌هایی از دهان و دندان که برای شما دسترسی سختی دارند، به خوبی تمیز کند و در صورت وجود هرگونه مشکل در دهان و دندان، با استفاده از تجهیزات و ابزارهای مخصوص، آن را درمان کند.
بهترین زمان جرم گیری دندان چه موقع است؟
وقتی نیاز به جرم‌گیری پیدا می‌کنید، این به معنای وجود پاکت‌های با عمق بیش از ۳ میلی‌متر است. در چنین مواردی، از این روش درمانی استفاده می‌شود تا پلاک و جرم موجود در زیر خط لثه و بالای آن را از بین ببرد.
بعضی از افراد سوال می‌کنند که آیا جرم‌گیری درد دارد؟ باید توجه کنید که میزان جرم، شدت حساسیت دندانی شما و میزان تجمع پلاک در اطراف ریشه دندان می‌تواند عواملی باشند که شدت درد در این روش را تعیین می‌کنند.
گاهی اوقات پزشکان قبل از انجام جرم‌گیری، از ژل بی‌حس کننده یا یک ماده تزریقی برای بی‌حسی موضعی منطقه جرم‌گیری استفاده می‌کنند.
پس از انجام فرآیند بی‌حسی، دندانپزشک با استفاده از ابزار اسکیلر و یک پاک‌کننده الکترونیکی یا یکی از وسایل مشابه، به منظور حذف و تمیز کردن پلاک و جرم، اقدام به تمیز کردن انتهای هر پاکت لثه می‌کند.
سپس سطح دندان صیقل داده می‌شود و به وسیله این فرآیند، از تجمع پلاک در امتداد سطح ریشه دندان جلوگیری و پیشگیری می‌شود و بافت لثه بهبود می‌یابد.
عموماً وضعیت دهان و دندان زمان جرم‌گیری را تعیین می‌کند، اما حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه زمان برای انجام این فرآیند لازم است.
