شاید شما هم جزء افرادی باشید که متوجه وجود دندان های اضافی در میان دندان های خود شده باشید و یا فرزندی دارید که رویش دندان هایش به تاخیر افتاده و یا پس از رشد دندان های دائمی، متوجه شلوغی دندان های او شده اید.
در این صورت توصیه می شود تا هرچه سریع تر به متخصص ارتودنسی مراجعه شود تا اقدامات لازم برای درمان این عارضه انجام شوند. آیا راه های تشخیص و درمان دندان های اضافی را می شناسید؟ علل رویش آن ها کدام اند؟ آیا وجود دندان های اضافی عوارضی به همراه دارد؟ در این مقاله قصد داریم که شما را با این عارضه آشنا کنیم.
فهرست مطالب
- هایپردونتیا یا دندان اضافی چیست؟
- معرفی انواع هایپردونتیا
- علائم وجود دندان اضافی چیست؟
- معرفی روش های درمان دندان اضافی
- نقش ارتودنتیست در پیشگیری از بروز دندان اضافی چیست؟
- علل رویش دندان های اضافه چیست؟
- عوارض دندانهای اضافی چیست؟
- چه موقع برای ارتودنسی دندان اضافی به پزشک مراجعه کنیم؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
هایپردونتیا یا دندان اضافی چیست؟
هایپردونتیا بیماری ای است که باعث رشد بیش از حد دندان در دهان شما می شود. این دندان های اضافی را بعضی اوقات، دندان های فوق بزرگ می نامند. آنها می توانند در هر جایی از نواحی منحنی محل اتصال دندان به فک شما رشد کنند. این منطقه به قوس های دندانی معروف است. دندان های اضافی ممکن است دندانهای شیری یا دائمی باشند.
در دندان های دائمی شیوع هایپرودنتیسی از 0.1٪ تا ۳.۸٪ متغیر است . در دندان های شیری شیوع ۰.۳ تا ۰.۶ درصد است. هایپرودنتیسی در زنان در مقایسه با مردان دو برابر است.
معرفی انواع هایپردونتیا
در صورت شلوغی بیش از حد دندان ها، هایپردونتیا ممکن است باعث درد شود. دندانپزشکان دندانهای اضافی را بر اساس شکل و موقعیت آنها طبقه بندی می کنند. یک دندان اضافی ممکن است “مکمل” باشد و همان شکل و آناتومی مشابه دندان را داشته باشد، یا ممکن است “ابتدایی” باشد که در این صورت شکلی غیر طبیعی دارد و اغلب کوچکتر از دندان های اطراف است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله استفاده از دهانشویه بعد از ایمپلنت را بخوانید.
دندان های اضافی انواع مختلفی دارند و در هر قسمت از فک ممکن است رویش کنند.
- ماگزیلاری مزیودنس
دندان های اضافی که در بخش جلویی دهان رویش می کنند، ماگزیلاری مزیودنس نامیده می شوند.
- دیستودنس یا دیستومولر
به دندان هایی آسیاب اضافی دیستودنس یا دیستومولر گفته می شود.
- دندان ناتال یا زایشی
این نوع دندان ها، دندان های اضافی شیری می باشند که در بدو تولد در دهان نوزاد مشاهده می شوند.
علائم وجود دندان اضافی چیست؟
با دقت به موارد زیر می توان به وجود دندان اضافی پی برد:
- طولانی شدن مدت زمان رویش دندان دائمی
در صورتی که فاصله بین افتادن دندان شیری و دندان دائمی بیش از ۶ ماه طول بکشد، می توان به وجود دندان اضافی شک کرد، زیرا این دندان می تواند مانع از رویش دندان دائمی گردد.
- غیر طبیعی بودن ظاهر دندان
غیر طبیعی بودن شکل و اندازه دندان دائمی رشد کرده در دهان کودک، می تواند نشان دهنده اضافی بودن آن باشد.
- وجود فاصله بین دندان های جلو
یکی دیگر از علائم نشان دهنده وجود دندان اضافه، وجود فاصله زیاد بین دندان های جلوی کودک می باشد که می تواند نشان دهد که در کنار ریشه دندان های او، دندان اضافه روییده است.
معرفی روش های درمان دندان اضافی
باقی ماندن دندان اضافی در کنار سایر دندان ها می تواند سلامت دهان و دندان را به خطر اندازد و عوارضی را به همراه داشته باشد، به همین دلیل توصیه می شود تا با استفاده از روش های زیر این عارضه درمان شود و از بروز عوارض مرتبط با آن پیشگیری نمود:
۱- کشیدن دندان:
کشیدن دندان اضافه به محل قرار گیری آن بستگی دارد. در صورتی که این دندان ها در قسمت جلوی دهان قرار داشته باشند و علاوه بر آن ها دندان های اصلی نیز موجود باشند، می توان دندان اضافه را کشید، اما در برخی موارد ممکن است دندان در بخش عقبی دهان رشد کرده باشد و در صورتی که فرد دندان اصلی خود را کشیده باشد و یا به هر دلیل دیگری از دست داده باشد، می توان دندان اضافی را جایگزین آن نمود. بنابراین کشیدن دندان اضافه به محل قرار گیری آن، سالم بودن و همچنین تعداد دندان های موجود در دهان بیمار بستگی دارد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله تاثیر نمک بر دندان را بخوانید.
۲- ارتودنسی:
یکی از درمان هایی که برای برطرف کردن شلوغی دندان ها و قرار گرفتن آن ها در محل صحیح خود انجام می شود، استفاده از ارتودنسی می باشد. برای انجام ارتودنسی ابتدا تصاویر رادیوگرافی تهیه می شوند تا با استفاده از آن ها، موقعیت قرارگیری دندان ها و همچنین ریشه های دندانی نسبت به یکدیگر مشخص گردند.
گاهی ممکن است بیمار دندان از دست رفته داشته باشد که در این صورت می توان دندان اضافی را با استفاده از ارتودنسی، جایگزین آن نمود. اما پیش از آن باید سالم بودن دندان و ریشه آن مورد بررسی قرار بگیرد.
نقش ارتودنتیست در پیشگیری از بروز دندان اضافی چیست؟
یکی از عللی که می تواند موجب بروز دندان های دائمی در کودکان شود، ژنتیک می باشد. این دندان ها ممکن است هنگام کامل شدن مجموعه دندان ها رشد کنند و والدین متوجه وجود آن ها نشوند. گاهی ممکن است از یک جوانه دندان، دو دندان رشد کنند که یکی از آن ها دندان غیرضروری و اضافه باشد. به همین دلیل توصیه می شود که والدین کودک خود را در سن ۷ سالگی نزد متخصص ارتودنسی ببرند تا در صورت وجود این دندان ها و یا سایر مشکلات دیگر، به موقع شناسایی شوند و اقدامات درمانی لازم پیش از بروز عوارض و مشکلات جدی تر انجام شوند.
علل رویش دندان های اضافه چیست؟
هنوز علت دقیقی برای بروز این عارضه شناخته نشده است، اما موارد زیر می توانند در به وجود آمدن آن نقش داشته باشند:
۱- ژنتیک
ژنتیک از عواملی می باشد که می تواند در بروز بسیاری از اختلالات مربوط به دهان و دندان مانند رشد دندان های اضافه نقش داشته باشد.
۲- برخی بیماری ها
مشکلات و بیماری های مادرزادی مانند شکاف لب و کام، سندروم گاردنر و یا سندروم Ehler-Danlos نیز از دیگر موارد موثر در ایجاد این اختلال می باشند. در ادامه به معرفی مختصر این بیماری ها می پردازیم:
- شکاف لب و کام
شکاف لب و کام بیماری مادرزادی می باشد که در آن لب، کام و یا لب و کام هر دو دچار شکاف می شوند. این بیماری علاوه بر اختلالات دندانی مانند نامنظم شدن دندان ها و یا عدم رویش کامل آن ها می تواند در رویش دندان های اضافی نیز نقش داشته باشد.
- سندروم گاردنر
سندروم گاردنر در دسته بیماری های ارثی نادر قرار می گیرد که باعث رشد غیر طبیعی بافت های بدن می شود. یکی از عوارض این سندروم رویش دندان هایاضافی می باشد.
- سندروم Ehler-Danlos
این سندروم نوعی بیماری ارثی نادر می باشد که موجب ایجاد اختلال در بافت های همبند می شود که می تواند لثه را نیز تحت تاثیر قرار دهد و در ایجاد دندان های اضافی نیز نقش داشته باشد.
۳- فعالیت بیش از حد برخی سلول ها
برخی سلول ها با فعالیت بیش از حد خود موجب رشد جوانه های دندان اضافی می شوند.
عوارض دندانهای اضافی چیست؟
اکثر دندانهای اضافی باعث ایجاد عوارضی می شوند که برخی از عوارض هایپردونتیا عبارتند از:
- شکاف بین دندان ها
- ازدحام بیش از حد دندان در دهان
- وجود داشتن دندان های کج
- درد و التهاب
- عفونت مانند التهاب لثه
- تاخیر در رویش دندانهای دائمی
- تأثیر دندان های ثنایای دائمی
- تشکیل غیر طبیعی ریشه در دندان های مجاور
- ضایعات کیستیک در اطراف دندان ها
- عدم رشد به موقع دندان های شیری
چه موقع برای ارتودنسی دندان اضافی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر شخصی متوجه دندان هایاضافی شود، به ویژه دندان هایی که با دندان های اطراف همخوانی ندارد، باید به دندانپزشک مراجعه کند. به طور کلی در مورد هر گونه تورم یا درد در دهان با دندانپزشک مشورت کنید تا اگر نیاز شد ارتودنسی دندان اضافه انجام شود. اگر متوجه شدید که دندان های دائمی کودک دیر رشد می کنند یا شکاف های زیادی بین دندان های دائمی وجود دارد؛ بخصوص دندان های جلو باید با دندانپزشک مشورت کنید. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله علائم دیابت در دهان را بخوانید.
یک دندانپزشک ممکن است در طی یک معاینه منظم یا اشعه ایکس هایپردونتیا را تشخیص دهد. طبق نتایج بدست آمده از برخی تحقیقات، تشخیص زودهنگام دندان هایاضافی، منجر به چشم انداز بهتر افراد مبتلا به هایپرودنتیسی می شود.
یک دندانپزشک ممکن است بتواند این مسئله را در کودکان ۲ ساله تشخیص دهد. با برداشتن دنداناضافی، هرگونه ناراحتی معمولاً از بین می رود. اگر دندان های اطراف کج باشند یا به طریقی دیگر تحت تأثیر قرار گرفته باشند، با انجام کارهای مربوطه و ارتودنسی دنداناضافی می توان این مشکلات را برطرف کرد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با دندان اضافی آشنا شدید. همچنین از انواع آن و ارتودنسی دندان اضافی آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
این دندان ها در هر دو فک رشد می کنند، اما به طور معمول در فک بالا بیشتر از فک پایین رشد می کنند.
بله. در صورتی که تا ۶ ماه پس از افتادن دندان شیری، دندان دائمی رشد نکند، احتمال رویش دندان اضافی وجود خواهد داشت. در این صورت توصیه می شود تا کودک خود را نزد دندانپزشک ببرید تا علت این اتفاق و یا وجود دندان دائمی شناسایی شود.