منظور از درمان ارتودنسی چیست؟
منظور از درمان ارتودنسی حرکت دادن دندانها به مکان درست و بهبود وضعیت استخوان فک و صورت به کمک دستگاههای مخصوص است. این درمان برای اصلاح ناهنجاری های دندان مانند دندانهای بیرون زده، فاصلههای بیش از حد و… انجام میشود. هدف اصلی درمان ارتودنسی بهبود ظاهر و عملکرد درست دهان و دندان، راحتی بیشتر در جویدن و بهبود بهداشت دهان است. برای درمان ارتودنسی از دستگاههایی مانند دندانکهای ثابت و پلاک ها، لغزانندهها و… استفاده میشود.
هدف ارتودنسی، زیباتر، سالمتر و کاربردیتر کردن دندانها از طریق دستگاههایی مانند براکت، الاستیک، پلی استر و… است تا بتوان جویدن، سخن گفتن و بهداشت دهان را بهبود بخشید.
ارتودنسی در کودکان
ارتودنسی در کودکان یک درمان مهم و ضروری است. از آنجا که فک و دندان های کودکان در حال رشد و تغییر سایز هستند، به کمک ارتودنسی می توان به راحتی موقعیت و مشکلات آنان را برطرف نمود. برخی از مواردی که در مورد درمان ارتودنسی در کودکان باید مد نظر قرار داده شوند، عبارتند از:
- بهتر است درمان ارتودنسی در سنین نوجوانی آغاز شود که قبل از پایان رشد دندانها به اتمام برسد.
- در کودکان دستگاههای ارتودنسی ممکن است کوچکتر و سبکتر باشند.
- نیاز به تنظیم مکرر دستگاه در مراحل رشد دندانها و استخوان صورت وجود دارد.
- ضرورت بیشتری وجود دارد تا دندانها بهدرستی در محل خود قرار بگیرند و مسیر صحیحی برای بیرون آمدن دندانهای دائمی فراهم آید.
- باید همراهی و همکاری بیشتری از سوی والدین برای مراقبت از دستگاه وجود داشته باشد.
ارتودنسی در بزرگسالان
برخی افراد در سن بزرگسالی نیاز به درمان ارتودنسی برای اصلاح مکان دندان هایی دارند که در کودکی درست نشده است. برای درمان ارتودنسی در بزرگسالان نیاز به دستگاههای ارتودنسی بزرگتر است تا با دندانهای بزرگتر سازگاری داشته باشند. همچنین در این سنین ممکن است دوره درمان طولانیتر باشد چون استخوانها دیگر رشد نمیکنند. در این دوره باید بیشتر به دهان توجه کرد و دستگاه را تمیز نگه داشت. البته باید بیان نمود که در بزرگسالی احتمال بروز مشکلاتی مانند خستگی بیشتر است. از سوی دیگر هزینه اصلاح مکان دندان ها نیز بیشتر می باشد.
آشنایی با انواع روش های ارتودنسی
درمان ارتودنسی دارای روش های متفاوتی می باشد که پزشک بر اساس شرایط بیمار و دندان های وی انتخاب می نماید تا بهترین بازخورد را مشاهده نماید. در همین راستا بسیار مهم است که از دانش و تخصص یک دندانپزشک مجرب برای بهبود وضعیت دندان های خود بهره ببرید. انواع روشهای ارتودنسی عبارتند از:
- براکت: شامل دستگاههای ثابت و شفاف است که به دندانها متصل میشوند.
- بند الاستیک: الاستیکهایی هستند که بین دندانها قرار میگیرند تا آنها را به سمت صحیح بکشند.
- لغزانندهها: دستگاههایی قابل حمل هستند که فقط شب ها استفاده میشوند.
- سوراخ کننده استخوان: برای اصلاح فک با جراحی انجام میشود.
- جراحی فک: برای تصحیح ساختار استخوان فک است.
- بینیپزشکی: برای تصحیح زاویه بینی و فک به کار میرود.
انتخاب روش مناسب به وضعیت دندانها، سن و بودجه بیمار بستگی دارد. مزایای هر کدام از روش های فوق به شرح زیر است:
۱. براکت:
- سادگی و آسان بودن نصب کردن و برداشتن آن
- قابل مشاهده بودن پیشرفت
- دوام بالا
۲. الاستیک:
- بسیار سبک و غیر تهاجمی است
- کمتر دیده میشود
- میتواند برای موارد ساده مورد استفاده قرار بگیرد
۳. لغزاننده:
- فقط در شب استفاده میشود
- بسیار سبک و شفاف است
- هزینه کمتری دارد
۴. سوراخ کردن استخوان:
- نتایج بهتری در موارد حاد دارد
- دوام بالایی دارد
۵. جراحی فک:
- بهترین نتیجه را دارد
- سریعتر است
۶. بینیپزشکی:
- بهرهمندی از زیبایی بیشتر
آشنایی با مراحل درمان ارتودنسی دندان:
برای انجام ارتودنسی لازم است تا مراحل زیر به صورت پیوسته انجام شوند:
- معاینه دهان و دندان: دندانپزشک وضعیت دهان و دندان را ابتدا بررسی میکند.
- تهیه عکسهای دهان: عکسهایی از دندانها پیش و پس از درمان باید تهیه شود.
- اندازهگیری دهان: بررسی ساختار استخوان فک و سنجش اندازهها برای استفاده از ابزار مناسب مهم می باشد.
- تعیین نوع درمان: تعیین روش مناسب بر اساس وضعیت دندان و بودجه اهمیت بالایی دارد.
- ساخت دستگاه: ساخت براکت یا دستگاهها بر اساس نقشهبندی فک دارای اهمیت زیادی است.
- نصب دستگاه: نصب دستگاه توسط دندانپزشک ارتودنس.
- پیگیری مرتب: تنظیم مجدد، عکسبرداری و کنترل شدت درد.
- برداشت دستگاه: پس از رسیدن به نتیجه مطلوب دستگاه از داخل دهان برداشته میشود.
- نگهداری: ادامه روند مراقبتهای دهان و دندان پس از درمان دارای اهمیت بسیاری است.
در نظر داشته باشید که برای درمان ارتودنسی دندان می توان از انواع ثابت، متحرک و نامرئی استفاده نمود. اگر ارتودنسی شما از نوع متحرک باشد، دستگاه می بایست حتما بر اساس شرایط دهان و دندان شما ساخته شود. در این موارد اغلب حدود ۱۵ الاینر ساخته می شوند و هر دو هفته در میان تعویض می گردند.
در درمان ارتودنسی از چه تجهیزاتی استفاده می شود؟
لازم به ذکر است که یک پزشک خوب برای اینکه بتواند به نتیجه مطلوب برسد، همواره نیاز دارد تا از تجهیزات مدرن و بروز بهره ببرد. برخی از این وسایل عبارتند از:
- براکت: ممکن است شما با انواع براکت ها روبرو شوید، اما باید بدانید که عملکرد تمامی آنها یکسان است. نگین براکت ها روی دندان قرار می گیرند و به عنوان یک دسته عمل می نمایند. زمانی که سیم ارتودنسی به این نگین ها متصل می شود، می تواند فشار دلخواه را روی آنان اعمال نماید.
- الاینر: الاینرها نیز می توانند مانند براکت ها دندان ها را به محل مناسب خود هدایت کنند. این موارد از پلاستیک ساخته شده و داخل دهان به صورت نامرئی قرار می گیرند.
- بایت پلیت: از این مورد بیشتر برای درمان اوربایت استفاده می گردد. این وسیله مانع فک بالا می شود تا بیش از حد پایین بیاید.
- ورسس و الاستیک: این وسیله فنری می تواند به دندان های آسیاب بالا یا دندان های بخش جلویی فک پایین متصل شود تا مکان دندان ها را اصلاح نماید. در واقع این مورد برای اصلاح مکان دندان ها مورد استفاده قرار می گیرد.
با توجه به موارد بالا می توان دریافت که درمان ارتودنسی به تجهیزات و تخصص زیادی نیاز دارد. از همین رو بسیار مهم است که برای به دست آوردن نتایج مطلوب و جلوگیری از به هدر رفتن انرژی حتما ارتودنسی خود را در کلینیک های تخصصی و نزد پزشکان مجرب انجام دهید. دکتر پروین خرازی یکی از متخصصبن ارتودنتیست است که با سال ها تجربه می تواند به کمک روش های نوین، مشکلات فک و دهان شما را در سریع ترین زمان ممکن برطرف نماید.