پالپوتومی و پالپکتومی هر دو درمانهای دندانپزشکی هستند که برای نجات دندان آسیب دیده یا پوسیده انجام می شوند. هر دوی این درمانها موثر، بی خطر و بسیار مفید هستند. دلایل نیاز به پالپکتومی و پالپوتومی، پوسیدگی، عفونت و صدمه فیزیکی و جراحت است که به پالپ رسیده است. با این حال این دو درمان تفاوتهایی با هم دارند ککه در ادامه به توضیح تفاوت پالپکتومی و پالپوتومی پرداخته شده است.
فهرست مطالب
- پالپ چیست؟
- پالپکتومی چیست؟
- روند پالپکتومی چگونه انجام می شود؟
- پالپکتومی دندان کودکان چیست؟
- نحوه انجام پالپکتومی دندان کودکان چگونه می باشد؟
- پالپوتومی چه تفاوتی با پالپکتومی دارد؟
- پالپوتومی و پالپکتومی چگونه انجام می شود؟
- پالپکتومی در چه افرادی انجام می شود؟
- تفاوت پالپکتومی و عصب کشی چیست؟
- راه های جلوگیری از پالپکتومی دندان کودکان چیست؟
- چرا به جای پالپکتومی دندان شیری کشیده نمی شود؟
- مراقبت های بعد از پالپکتومی دندان کودکان چگونه است؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
پالپ چیست؟
پالپ ، بافت زنده یافت شده در داخل تمام دندان ها است. این بافت شامل سلول هایی است که عاج دندان ، ماده سختی که دندان از آن ساخته می شود ، را تولید می کند. در داخل پالپ رگ های خونی و عصبی وجود دارند که توسط لایه عاج و مینای دندان محافظت می شود.
وقتی پالپ دچار عفونت می شود ، می تواند درد زیادی را در بیمار ایجاد نماید. این عفونت می تواند به فک و دندان های مجاور ، انتشار یافته و نگرانی های عمده ای را بوجود آورد. وقتی دندان یا لثه دچار آبسه می شود ، عفونت اغلب با چشم قابل تشخیص می باشد. گاهی اوقات ، این مشکل با اشعه X تشخیص داده می شود.
پالپکتومی چیست؟
پالپکتومی یک روند دندانپزشکی است که در آن تمام پالپ و کانال ریشه دندان ، برداشته می شود. این روند زمانی توصیه می شود که پالپ دچار عفونت شده و قابل رفع نباشد. هدف از این روند ، جلوگیری از شیوع عفونتی است که می تواند منجر به افتادن یک یا دو دندان شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله آموزش بهداشت دهان و دندان را بخوانید.
روند پالپکتومی چگونه انجام می شود؟
در طول این روند ، برای به حداقل رساندن درد ، از بی حسی موضعی استفاده می شود ؛ هر چند این روند ، معمولا دردی را به همراه ندارد. یک سوراخ در دندان ، حفاری می شود تا از طریق آن ، دندانپزشک بتواند به پالپ دسترسی پیدا کند.
دندانپزشک ، از ابزاری برای برداشتن تمام ماده استفاده می کند و سپس برای از بردن آثار باقی مانده عفونت ، دندان را شستشو می دهد. سپس می توان دندان را با مواد مخصوص پر کرده و با یک روکش ، سیل کرد. معمولاً آنتی بیوتیک های پیش گیرنده ، برای کاهش خطر گسترش عفونت ناشی از روند ، تجویز می شوند.
پالپکتومی دندان کودکان چیست؟
در مواقعی که مینای دندان که بسیار سخت می باشد دچار پوسیدگی شده و از بین برود ، پوسیدگى ها به عاج دندان مى رسد. این اتفاق سبب خواهد شد که دندان دچار حساسیت و درد در حین غذا خوردن شود. در صورتى که این پوسیدگى درمان نشود، این پوسیدگى باعث آسیب دیدن پالپ یا عفونت آن می شود و پالپکتومی دندان کودکان بهترین راه حل برای حفظ دندان می باشد.
در برخى موارد در صورت تعلل در درمان ، دندان شیرى واکنش هاى شدیدى نسبت به پوسیدگى نشان خواهد داد که از آن جمله مى توان به تحلیل ریشه و آبسه هاى شدید دندانى اشاره نمود.
عصب دندان ها ، تشکیل شده از اعصاب و رگ های خونی می باشد که وظیفه انتقال مواد غذایی و اکسیژن رسانی را بر عهده دارند ؛ حال در صورتی که آسیب دیدگی دندان ها ، به موقع درمان نشده و پوسیدگی پیشرفت کند ، عصب دندان آسیب می بیند ؛ روش های متفاوتی جهت درمان آسیب دیدگی عصب دندان یا عصب درمانی ، وجود دارد که یکی از آن ها پالپکتومی دندان می باشد .
پالپکتومی ، روشی درمانی بوده که نه تنها جهت درمان دندان های شیری مورد استفاده قرار می گیرد ، بلکه روشی کاربردی جهت درمان عصب دندان های دائمی نیز می باشد.
علائم آسیب دیدگی عصب دندان:
از علائم و نشانه های آسیب دیدگی عصب یا پالپ دندان ، می توانیم به مواردی هم چون درد شدید ، حساسیت دندان به مواد غذایی سرد و گرم ، تورم لثه اطراف دندان ، لقى دندان و غیره اشاره کنیم.لازم به تذکر است که درمان دندان های آسیب دیده ، از اهمیت به سزایی برخوردار است و عدم درمان به موقع آن ها می تواند ، منجر به بروز عوارض جبران ناپذیری شود.
نحوه انجام پالپکتومی دندان کودکان چگونه می باشد؟
عمل پالپکتومی شباهت زیادی به عصب کشی دندان دارد و معمولا بخشی از عصب کشی دندان محسوب می شود.در درمان پالپکتومی ، در صورت وجود آبسه هاى حاد و تازه تشکیل شده کودک با تشخیص متخصص دندانپزشکی کودکان داروهای آنتی بیوتیک استفاده می کند تا عفونت تحت کنترل قرار گیرد.
در مواردى که آبسه به صورت مزمن و براى مدت طولانى وجود داشته باشد، معمولاً نیازى به دریافت آنتى بیوتیک نیست و تنها در مواردى که کودک داراى بیماری هاى خاصى باشد متخصص دندانپزشکى کودکان براى کودک داروى آنتى بیوتیک تجویز خواهد کرد.پس از آن دندانپزشک کودکان ابتدا دندان را با استفاده از بی حسی موضعی بی حس می کند تا کودک در حین درمان دردی احساس نکند.
پس از آن دندانپزشک اطفال با دستگاه مخصوص به محفظه عفونی پالپ دسترسی پیدا می کند و عصب های داخل دندان با دستگاهی به نام فایل بریده و برداشته می شود.پس از انجام مراحل فوق کانال ریشه با محلول هیپوکلرت سدیم شسته شده و پس از ان دندان با مواد مخصوص پر می شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درباره دندانپزشکی را بخوانید.
مدت زمان مورد نیاز جهت انجام پالپکتومی دندان ، مشخص نمی باشد ؛ اما در حالت کلی می توان گفت این روش در کودکان بسیار ساده تر از درمان عصب کشى در بزرگسالان است.بسیاری از والدین نگران میزان خونریزی دندان کودکان ، در این روش از عصب درمانی می باشند ؛ در این باره باید ذکر شود که میزان خونریزی در حین انجام پالپکتومی دندان ، بسیار کم بوده و جای هیچ گونه نگرانی ندارد.
پالپوتومی چه تفاوتی با پالپکتومی دارد؟
در پالپوتومی دندان شیری، بخش تاج محفظه پالپ دندان تخلیه می شود. این بخش از دندان، بالای لثه قرار دارد و شامل ریشه نمی شود. پالپوتومی در دندانی انجام می شود که زنده است و حس و گردش خون در آن برقرار است. برای موفقیت درمان باید ابتدا اطمینان حاصل شود که هیچ آبسه ای در این ناحیه ایجاد نشده باشد، هیچ درد خود به خودی تجربه نشود و تحلیل رفتن استخوان در زیر دندان اتفاق نیفتد.
اما در پالپکتومی، تمامی بخش پالپ دندان اعم از بخشی که در تاج قرار دارد و بخش ریشه، باید برداشته شود. این درمان در دندانی صورت می گیرد که دیگر زنده نیست. پالپکتومی برای درمان دندانهای شیری مرده یا دندانهای دائمی که آبسه یا عفونت پالپ دارند، صورت می گیرد. در این درمان، همه محتویات محفظه پالپ برداشته می شود در حالی که در پالپوتومی تنها بخش بالای پالپ که در ناحیه تاج دندان قرار دارد برداشته می شود. در پالپکتومی، هدف تمیز کردن و پاکسازی کل مجرای ریشه و پر کردن آن و در نهایت جلوگیری از عفونتهای آتی است.
پالپوتومی و پالپکتومی چگونه انجام می شود؟
هر دو درمان پس از تزریق بی حسی به لثه، شروع می شوند. پس از این که دهان بی حس شد، بخشهای پوسیده دندان تراشیده می شود و پالپ تمیز و پاکسازی می شود تا همه باکتریها از بین بروند. اغلب از یک تکه پارچه لاستیکی به نام رابردم برای پوشاندن و جدا کردن بقیه دهان از دندان تحت درمان، استفاده می شود.
پس از پایان فرآیند پاکسازی دندان، معمولا دندان مستعد شکستن، تغییر رنگ یا حتی درد است. ممکن است بافتها ملتهب شده و کمی درد بگیرند. به همین دلیل مسکن توصیه می شود. برای حفظ یکپارچگی دندان و جلوگیری از شکستن آن ممکن است دندان روکش شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله گگ دهانی چیست را بخوانید.
پالپکتومی در چه افرادی انجام می شود؟
- این روش درمانی معمولا در کودکانی که دچار التهاب پالپ شده و عصب دندان نکروز شده و مرده است انجام می شود.
- پالپیت در اثر عفونت باکتریایی ناشی از پوسیدگی دندان ایجاد می شود.
- بهتر است والدین بدانند که این وضعیت با درد تیر کشنده و حساسیت به دمای سرد و گرم مشخص می شود.
- این درمان همچنین برای کسانی انجام می شود که آبسه اطراف ریشه دندان یا چرک دندان دارند مناسب می باشد.
تفاوت پالپکتومی و عصب کشی چیست؟
در پالپکتومی فقط محفظه پالپ و ریشه تخلیه و پاکسازی و تمیز می شوند. اما در عصب کشی دندان یک مرحله دیگر هم انجام می شود که پر کردن فضای خالی داخل دندان است. به این صورت که دندان به دقت پر شده و سپس مهر و موم می شود.
راه های جلوگیری از پالپکتومی دندان کودکان چیست؟
از جمله مهم ترین راه های جلوگیری از پالپکتومی دندان کودکان می توان به رعایت بهداشت دهان و دندان کودکان اشاره کرد.
رعایت بهداشت دهان و دندان کودکان نیازمند توجه والدین و تشویق کودکان به رعایت آن می باشد.والدین حتما برای کودکان خود خمیردندان و مسواک مخصوص آن ها را تهیه کنند و برای این کار می توانند از یک متخصص دندانپزشکی اطفال خوب مشاوره بگیرند.
در مواردى که تماس هاى بین دندانى کودکان بسته شده است، به دلیل اینکه موهاى مسواک به راحتى قادر به تمیز کردن این نواحى نیستند، به والدین توصیه مى شود از نخ دندان استفاده کنند.به دلیل نیاز به داشتن مهارت براى کشیدن نخ دندان و مشکل بودن این کار براى بسیارى از والدین ، متخصص دندانپزشکى کودکان به والدین توصیه مى کند از نخ دندان هاى داراى دسته استفاده کنند. استفاده از این وسایل بسیار ساده بوده و امکان تمیز نمودن دندانها را به راحتى فراهم مى کند.والدین حتما در فواصل زمانی معینی کودک خود را برای معاینه دندان به دندانپزشکی کودکان ببرند.
چرا به جای پالپکتومی دندان شیری کشیده نمی شود؟
- برخی از والدین این سوال در ذهن شان ایجاد می شود که چرا دندان شیری در صورت داشتن عفونت و پوسیدگی زیاد کشیده نمی شود و باید تحت درمان قرار گیرد.
- باید پاسخ دهیم دندان های شیری وظیفه مهمی در دهان بر عهده داشته و باید فضای لازم را در فک برای رویش دندان های دائمی حفظ کنند.
- در صورتی که دندان شیری پیش از زمان مشخص از دهان خارج شود باعث می شود که دندان های دائمی به طور مرتب رشد نکرده و باعث بهم ریختگی دندان ها شود.
- به همین علت از پالپکتومی به جای کشیدن دندان استفاده می شود. بسیارى از والدین تصور مى کنند درمان دندان شیرى هزینه بر و بى فایده است ، اما بهتر است بدانید در صورت خارج کردن دندان شیرى نیازمند استفاده از وسایلى به نام فضانگهدار خواهیم بود که بنابراین هزینه این درمان با درمان عصب کشى و حفظ دندان تقریباً مشابه خواهد بود که البته باید این نکته را نیز در نظر داشت که با عصب کشى دندان ، علاوه بر حفظ فضا براى رویش دندانها، عملکرد این دندانها نیز حفظ خواهد شد و کودک تجربه تلخ کشیدن دندان را نیز نخواهد داشت.
مراقبت های بعد از پالپکتومی دندان کودکان چگونه است؟
- مصرف به موقع و مرتب داروهای تجویزی توسط متخصص دندانپزشک اطفال ، از اهمیت به سزایی برخوردار است ؛ بنابراین در این باره سهل انگاری نکنید.
- دندانپزشک اطفال ، پس از درمان به روش پالپکتومی ، یک سری دستورالعمل ها در رابطه با دما مواد غذایی مصرفی به بیماران می دهد که اهمیت بسیاری دارند ؛ بنابراین والدین باید در این باره بسیار دقت کنند .
سخن پایانی
شما در این مقاله با پالپکتومی دندان کودکان آشنا شدید. همچنین از تفاوت پالپکتومی و پالپوتومی آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامن مطرح کنید تا در اسرع وقت توس ما جواب داده شود.
سوالات متداول
پس از تخیله کامل پالپ دندان، باید از مواد ویژه‌ای به‌عنوان جایگزین استفاده شود. این کار راه نفوذ دوباره باکتریها و آلودگی‌ها را مسدود می‌کند. در واقع، به‌نوعی آن فضای خالی مهر و موم می‌شود.
تحقیقات ثابت کرده‌اند که ماده معدنی تری اکسید آگریگیت (mineral trioxide aggregate; MTA) در مقایسه با مواد پرکننده هیدروکسید کلسیم یا فرموکروزول گزینه بهتری است. زیرا قدرت سازگاری با بدن و اثربخشی بیشتری دارد. البته در نهایت این دندانپزشک است که طبق تجربه خود بهترین مواد پالپکتومی را انتخاب می‌کند.
پالپکتومی هم برای دندان دائمی و هم به صورت پالپکتومی دندان شیری انجام می‌شود.
