دندان‌های مرتب و سفید نه تنها اعتمادبه‌نفس را افزایش می‌دهند، بلکه تأثیری مثبت بر روابط اجتماعی و حتی موفقیت‌های شغلی دارند. در این میان، کامپوزیت دندان به عنوان روشی سریع و نسبتاً ارزان برای دستیابی به این زیبایی، طرفداران بسیاری پیدا کرده‌اند؛ اما آیا این روش همان‌طور که تبلیغ می‌شود، بی‌عیب و نقص است؟ در این مقاله قصد داریم به بررسی دقیق‌تر کامپوزیت دندان پرداخته و عوارض و معایبی را آشکار سازیم که اغلب نادیده گرفته می‌شوند. برای آشنایی با عوارض و معایب کامپوزیت دندان با ما همراه باشید.
دلیل انجام کامپوزیت
دلایل متعددی برای انجام کامپوزیت وجود دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌ند از:
۱. اصلاح مشکلات ظاهری دندان
کامپوزیت دندان راه حلی سریع و مؤثر برای رفع مشکلات ظاهری دندان‌ها محسوب می‌شود. این روش به خوبی قادر است شکستگی‌های کوچک، تغییر رنگ‌های نامطلوب، لب پریدگی‌ها و فواصل بین دندانی را پوشش داده و فرم دندان‌ها را به شکل دلخواه و مطلوب تغییر دهد. با استفاده از کامپوزیت می‌توان دندان‌هایی نامرتب یا بدشکل را اصلاح کرده و ظاهری یکدست و هماهنگ به آن‌ها بخشید. به این ترتیب، فرد می‌تواند با اعتمادبه‌نفس بیشتری لبخند بزند و در جمع‌ها حضور یابد.
۲. بازسازی دندان‌های پوسیده
اگر پوسیدگی دندان شما سطحی باشد، کامپوزیت می‌تواند جایگزین مناسبی برای پرکردگی‌های آمالگام (فلزی) باشد. دندانپزشک ابتدا قسمت پوسیده را برداشته و سپس حفره ایجاد شده را با کامپوزیت همرنگ دندان پر می‌کند. این کار علاوه بر حفظ زیبایی، استحکام دندان را نیز افزایش می‌دهد. به این ترتیب، کامپوزیت برای دندان‌های آسیب‌دیده هم جنبه درمانی دارد و هم جنبه زیبایی.
معایب انجام کامپوزیت
کامپوزیت دندان نیز با وجود مزایای فراوان، همانند هر روش درمانی دیگری معایبی دارد که قبل از تصمیم‌گیری باید به آن‌ها توجه کرد. این معایب عبارت‌اند از:
۱. دوام کمتر نسبت به لمینت‌های سرامیکی
اگرچه کامپوزیت دندان می‌تواند ظاهر زیبایی به دندان‌ها ببخشد؛ اما باید توجه داشت که مقاومت و طول عمر آن نسبت به لمینت‌های سرامیکی کمتر است. مواد کامپوزیتی در برابر ضربه و فشار به اندازه سرامیک مقاوم نیستند و ممکن است در طول زمان دچار لب پریدگی، ترک خوردگی یا شکستگی شوند. به همین دلیل، افرادی که عادات بد دارند یا فعالیت‌های ورزشی سنگین انجام می‌دهند، باید در انتخاب این روش دقت بیشتری داشته باشند.
۲. امکان لکه‌گیری
مواد کامپوزیتی به مرور زمان و در اثر مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های رنگی مانند قهوه، چای، نوشابه و … ممکن است تغییر رنگ داده و ظاهر ناخوشایندی پیدا کنند. برای جلوگیری از این مشکل باید به طور منظم برای جرم‌گیری دندان و پولیش کامپوزیت‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید.
۳. امکان ترک خوردن یا آسیب‌پذیری
مواد کامپوزیتی نسبت به لمینت دندان، بیشتر در معرض ترک خوردن و آسیب‌دیدگی قرار دارند. ضربه، فشار زیاد و دندان قروچه می‌تواند باعث ایجاد ترک‌های ریز یا شکستگی در کامپوزیت‌ها شود. این ترک‌ها علاوه بر ایجاد ظاهری نامناسب، می‌توانند محل تجمع باکتری‌ها و ایجاد پوسیدگی باشند؛ بنابراین افرادی که کامپوزیت دندان انجام داده‌اند، باید از فعالیت‌هایی که ممکن است به دندان‌ها آسیب برسانند، خودداری کنند.
۴. نیاز به ترمیم و تعویض
کامپوزیت به دلیل دوام کمتر و حساسیت به لکه‌گیری، به ترمیم و تعویض دوره‌ای نیاز دارد. ممکن است بسته به نوع مواد کامپوزیتی و میزان مراقبت و عادات فردی مجبور شوید کامپوزیت‌ها هر چند سال یکبار ترمیم یا تعویض کنید. این موضوع، می‌تواند هزینه‌های بالایی را به شما تحمیل کند.
۵. بوی بد دهان
کامپوزیت دندان در برخی موارد می‌تواند منجر به بوی بد دهان شود. این مشکل معمولاً به دلایل زیر رخ می‌دهد:
- گیر کردن مواد غذایی بین دندان‌ها و تجمع باکتری: اگر کامپوزیت‌ها به درستی نصب نشده باشند یا فاصله بین دندان‌ها و کامپوزیت زیاد باشد، مواد غذایی بین آن‌ها گیر کرده و باعث تجمع باکتری‌ها و بوی بد دهان می‌شوند.
- مسواک زدن نادرست و عدم رعایت بهداشت: عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، به خصوص در اطراف کامپوزیت‌ها می‌تواند تجمع باکتری‌ها و بوی بد دهان را به همراه داشته باشد.
- نامرغوب بودن مواد کامپوزیت: استفاده از مواد کامپوزیتی نامرغوب می‌تواند باعث ایجاد بوی نامطبوع در دهان شود.
- وجود بیماری‌های مربوط به لثه: بیماری‌های لثه می‌توانند باعث التهاب و خونریزی لثه‌ها شوند و بوی بدی را در دهان ایجاد کنند.
مراحل کامپوزیت دندان
کامپوزیت دندان فرایندی دقیق و حساس است که به تخصص و تجربه بالای دندانپزشک نیاز دارد. هر مرحله نقشی کلیدی در موفقیت نهایی درمان ایفا می‌کند:
مرحله اول: مراجعه به دندانپزشک و معاینه
نخستین گام مراجعه به دندانپزشک و انجام معاینات لازم است. دندانپزشک در این مرحله وضعیت کلی دندان‌ها و لثه‌ها را بررسی کرده و تشخیص می‌دهد که آیا کامپوزیت گزینه مناسبی برای شما است یا خیر. اگر تصمیم به انجام کامپوزیت گرفته و نگران هزینه آن هستید، بسیاری از کلینیک‌های دندانپزشکی با پرداخت اقساطی به پرداخت هزینه‌ها کمک می‌کنند.
مرحله دوم: انتخاب رنگ بر اساس رنگ دندان‌های مجاور
انتخاب رنگ مناسب کامپوزیت از اهمیت بالایی برخوردار است تا نتیجه نهایی، طبیعی و هماهنگ با سایر دندان‌ها باشد. دندانپزشک با مشورت بیمار رنگی را انتخاب می‌کند که بیشترین شباهت را به رنگ دندان‌های مجاور داشته باشد.
مرحله سوم: بررسی شرایط لثه و دندان
سلامت لثه و دندان شرط لازم برای انجام کامپوزیت است. دندانپزشک در این مرحله مطمئن می‌شود که لثه‌ها سالم هستند و هیچ‌گونه التهاب یا عفونتی وجود ندارد. در صورت وجود مشکل، ابتدا باید آن را برطرف کرد.
مرحله چهارم: تراشیدن مینای دندان
دندانپزشک در این مرحله مقدار بسیار کمی از مینای دندان را تراش می‌دهد تا سطح دندان برای قرارگیری کامپوزیت آماده شود. میزان تراش بسته به وضعیت دندان و نوع کامپوزیت متفاوت است و در برخی موارد، ممکن است نیازی به تراشیدن نباشد.
مرحله پنجم: اسیدشویی دندان
اسیدشویی فرایندی است که در آن از یک اسید ضعیف برای ایجاد زبری‌های میکروسکوپی روی سطح دندان استفاده می‌شود. این کار باعث افزایش چسبندگی کامپوزیت به دندان می‌شود و استحکام آن را بهبود می‌بخشد.
مرحله ششم: استفاده از کامپوزیت ونیر
دندانپزشک در این مرحله لایه‌های نازکی از مواد کامپوزیتی را روی دندان قرار داده و با استفاده از نور مخصوص آن‌ها را سخت می‌کند. این کار لایه به لایه انجام می‌شود تا به شکل و ضخامت دلخواه برسد.
مرحله هفتم: پولیش کامپوزیت ونیر
در نهایت، دندانپزشک سطح کامپوزیت را پولیش می‌کند تا صاف و براق شود. این کار علاوه بر بهبود ظاهر کامپوزیت، از تجمع پلاک و باکتری‌ها نیز جلوگیری می‌کند. تمام این مراحل در بهترین مراکز دندانپزشکی در اصفهان توسط متخصصین با بهترین متریال برای شما انجام می‌گیرد.
عوارض برداشتن کامپوزیت دندان
اگرچه کامپوزیت دندان روشی کم‌خطر است؛ اما برداشتن آن می‌تواند عوارضی را به همراه داشته باشد. این عوارض معمولاً خفیف و موقتی هستند؛ اما در برخی موارد ممکن است جدی‌تر باشند. عوارض برداشتن کامپوزیت دندان به شرح زیر هستند:
- افزایش حساسیت دندان: دندان ممکن است پس از برداشتن کامپوزیت نسبت به سرما و گرما حساس‌تر شود. این حساسیت معمولاً پس از چند روز برطرف می‌شود.
- ترک خوردگی و لب پریدگی: برداشتن کامپوزیت می‌تواند باعث ترک خوردگی یا لب پر شدن دندان شود، به خصوص اگر دندان از قبل ضعیف بوده باشد.
- تغییر رنگ دندان: ممکن است پس از برداشتن کامپوزیت، متوجه تغییر رنگ دندان خود شوید. این تغییر رنگ معمولاً به دلیل تجمع رنگدانه‌ها در زیر کامپوزیت است.
- ایجاد فرورفتگی یا لبه‌های تیز در دندان: برداشتن کامپوزیت در برخی موارد می‌تواند باعث ایجاد فرورفتگی یا لبه‌های تیز در دندان شود. این مشکلات معمولاً با پولیش دندان قابل رفع هستند.
- دردهای ناگهانی و شدید: برداشتن کامپوزیت ممکن است باعث تحریک عصب دندان و ایجاد دردهای ناگهانی و شدید شود. در این صورت باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
- فرسایش و از بین رفتن مینای دندان: اگر برداشتن کامپوزیت به درستی انجام نشود، ممکن است باعث فرسایش و از بین رفتن مینای دندان شود.
- پوسیدگی و از دست دادن دندان کامپوزیت‌شده: احتمال پوسیدگی دندان کامپوزیت شده در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان وجود دارد. در موارد شدید ممکن است دندان از بین برود و به کشیدن نیاز داشته باشد.
کامپوزیت برای چه افرادی مناسب نیست؟
کامپوزیت دندان روشی ترمیمی و زیبایی‌بخش است؛ با این حال برای همه افراد مناسب نیست. در ادامه به گروه‌هایی از افراد اشاره می‌کنیم که ممکن است کاندیدای مناسبی برای کامپوزیت دندان نباشند:
۱. افراد با سلامت نامناسب دهان و دندان
کامپوزیت نیازمند یک بستر سالم است. وجود بیماری‌های لثه، عفونت‌های دهانی یا پوسیدگی‌های عمیق دندان مانع از انجام موفقیت‌آمیز این درمان می‌شود.
۲. افرادی که به بهداشت دهان و دندان اهمیت نمی‌دهند
ماندگاری و زیبایی کامپوزیت به رعایت بهداشت دهان و دندان بستگی دارد. اگر فردی مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و مراقبت‌های بهداشتی را جدی نگیرد، کامپوزیت به زودی دچار لکه، تغییر رنگ و خرابی می‌شود.
۳. افراد با دندان‌های به شدت حساس و آسیب‌دیده
کامپوزیت برای ترمیم مشکلات جزئی دندان مانند تغییر رنگ سطحی، ترک‌های کوچک یا بستن فاصله کم بین دندان‌ها مناسب است. اگر دندان‌ها به شدت آسیب دیده باشند یا حساسیت زیادی داشته باشند، روش‌های درمانی دیگری مانند روکش دندان انتخاب بهتری خواهند بود.
۴. افرادی که عادت‌های بد دهانی دارند
عادت‌هایی مانند جویدن ناخن، گاز زدن مداد و شکستن اجسام سخت با دندان مانند خوردن یخ به کامپوزیت آسیب می‌رسانند. این عادت‌ها باعث ترک خوردن، شکستن و ساییده شدن کامپوزیت می‌شوند و طول عمر آن را کاهش می‌دهند.
۵. افراد با ساختار دندانی ضعیف
برای انجام کامپوزیت به مینای دندان سالم و کافی و ساختار محکم دندان نیاز است. اگر دندان‌ها ضعیف باشند و مینای کافی برای ایجاد پیوند با کامپوزیت وجود نداشته باشد، کامپوزیت نمی‌تواند به خوبی به دندان بچسبد و احتمال شکست آن بالا می‌رود.
۶. افراد مبتلا به دندان قروچه
این عادت باعث وارد آمدن فشار زیاد به کامپوزیت و آسیب دیدن آن می‌شود. قبل از انجام کامپوزیت باید این مشکل را درمان کنید.
