عارضه های دهان و دندان
-
-
-
۱۷ شهریور ۱۴۰۲
درمان فوری دندان درد در خانه
-
-
-
۱۲ بهمن ۱۴۰۱
ایمپلنت دندان چه عوارضی دارد؟
-
۱۵ مرداد ۱۴۰۱
لق شدن دندان دائمی
-
۱۸ اسفند ۱۴۰۰
دندان قروچه +از علل تا عوارض
-
۱۰ بهمن ۱۴۰۰
ترک و شکستگی دندان
-
۱۰ بهمن ۱۴۰۰
عمل فرنکتومی چیست؟ + از علل تا درمان
بیماری های دهان و دندان
باکتریهای موجود در دهان باعث بروز بیماریهای لثه، پوسیدگی دندان، ناراحتیهای ویروسی و دیگر عفونتهای شایع دهانی در کودکان و بزرگسالان میشود. با رعایت بهداشت دهان و دندان میتوان از بعضی از این عفونتها پیشگیری کرد، به علاوه بسیاری از عارضه های دهان و دندان، به ویژه گونههای شایع در میان کودکان، موقتی است و پس از چند روز برطرف میشود. با این حال بعضی عارضهها پیشرفتهتر و جدیترند و نیاز به درمان دارند.
دندان های ما علی رغم تصور ما بخش زنده ای از بدنمان هستند. همان قدر زنده که چشمانمان. پس طبیعی است که باید به بهترین نحو از آنها نگهداری و استفاده کنیم. در دهان غیر از زبان که کاربرد بسیار مهمی در زندگی دارد و غیر از دندانها که میزان اهمیت کارکردشان برای همه انسانها قابل فهم است، بخش های مهم دیگری نیز وجود دارد که به همان میزان زبان و دندان اهمیت حیاتی دارند. لبها، زبان کوچک، مخاط دهان، حنجره و غدد بزاق، لثه ها و دیگر اجزای دهان را باید بشناسیم و نسبت به خطراتی که آنها را تهدید می کنند آگاهی داشته باشیم. کافی است به یک دکتر بیماری های دهان و دندان مراجعه کنیم تا اهمیت و میزان گستردگی این موضوع را به خوبی درک کنیم.
در ادامه به بیمار های دهان و لثه و دندان که بیشترین شیوع را در بین افراد دارند اشاره می کنیم.
پوسیدگی دندان:
پوسیدگی، کرمخوردگی یا سوراخ شدن دندان زمانی رخ میدهد که پلاک مدت زمان طولانی روی دندان باقی بماند. پلاک فیلم چسبناک باکتریایی است که در اثر خوردن مواد غذایی قندی یا نشاستهای ایجاد میشود. تمام گروههای سنی در معرضپوسیدگی دندان هستند، اما کودکان و سالمندان بیشتر مستعد این بیماری دندان هستند.
چطور از پوسیدگی دندان پیشگری کنیم: به پلاک فرصت ندهید! دندانها را خمیردندان فلوراید مسواک بزنید و روزی یک بار نخ بکشید. اگر درمان فیشور سیلانت به محض درآمدن دندانهای دائمی انجام شود، کمک قابل توجهی به جلوگیری از پوسیدگی دندان خواهد کرد. سالمندان دچار مشکل خشکی دهان باید به طور مرتب تحت فلوراید درمانی قرار بگیرند و از دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنند.
عفونت دندان (آبسه دندان):
پالپ داخل دندان (مغز دندان) که حاوی عصبهای دندان است، گاهی در اثر پوسیدگی یا صدمه آسیب میبیند یا عفونی میشود. کانال عصب که پالپ را به نوک ریشه متصل میکند، نیز ممکن است عفونت کند. پوسیدگی عمیق یا ترک خوردن دندان نیز راه را برای ورود باکتریها باز میکند.
چکار کنیم: اگر داخل یا اطراف دندان درد داشته باشید، درمان عصبکشی (روت کانال) انجام میشود. دندانپزشک پالپ را خارج میکند، اتاق پالپ و کانال عصب را تمیز میکند، سپس دندان را پر میکند. در پایان دندانپزشک دندان را با پرسلین یا روکش طلا مهر و موم میکند.
تیره شدن دندانها:
بد رنگ شدن دندان پس از آسیبدیدگی دو دلیل اصلی دارد: یا دندان تلاش میکند که از عصب محافظت کند یا دندان در حال مردن و از بین رفتن است. اگر دندان در حال محافظت از عصب باشد، تیرهتر از دندانهای کناری میشود. اگر رنگ دندان مانند رنگ کبودی و خونمردگی (از صورتی تا خاکستری) شده باشد، به این معنا است که دندان به احتمال زیاد مرده است.
چکار کنیم: معمولاً لازم است که دندان عصبکشی و پس از آن روکش گذاشته شود. گاهی نیز چارهای جز کشیدن دندان باقی نمیماند. اگر دندان آسیب دیده شیری باشد، میتوان آن را به حال خود رها کرد تا بیفتد.
دندان عقل نهفته:
دندان عقل بسیاری از افراد نهفته است، یعنی از لثه خارج نشده و زیر خط فک باقی مانده یا رشد مناسبی نداشته است.
چکار کنیم: اگر دندانپزشک پس از مشاهده تصویر رادیوگرافی (X-rays) احتمال دهد که دندان نهفته مشکلساز خواهد شد، کشیدن آن را توصیه میکند.
پریودونتیت:
یک نوع عفونت باکتریایی باعث از بین رفتن بافت نگه دارنده دندان می شود و به بیماری ناشی از آن پیوره می گویند. این بیماری را در مراحل ابتدایی می توانیم از التهاب لثه تشخیص دهیم و با درمان به موقع جلوی پیشرفت آن را بگیریم. اما در مراحلی که بیماری پیشرفت کند با دردسرهای بیشتری مواجه خواهیم بود.
مال اکلوژن:
مال اکلوژن به حالتی گفته میشود که دندانهای بالا و پایین به خوبی روی یکدیگر قرار نمیگیرد و دارای گونههای مختلفی چون دیپ بایت، آندربایت و به هم فشردگی است.
چکار کنیم: اکثر اختلالهای بایت و نامرتبی دندانها را میتوان به روشهایی چون ارتودنسی فلزی یا براکتهای سرامیکی شفاف چسبانده شده به جلوی هر دندان اصلاح کرد. سیمها متصل به بریسها به صورت دورهای سفت میشود تا دندانها را به سمت موقعیت صحیح حرکت دهد. با استفاده ازوسایل شفاف متحرک ارتودنسی نیز میتوان اختلالهای بایت را برطرف کرد.
ساییدگی مینای دندان:
مسواک زدن شدید و قرار گرفتن در معرض مواد اسیدی، عمدتاً در اثر نوشیدن آب مرکبات یا نوشابه، باعث ساییدگی سطح دندان میشود و آنها را شفاف یا بدرنگ میکند.
چکار کنیم: دندان در صورت لزوم با مواد باندینگ ترمیم میشود. اما برای پیشگیری از آسیبدیدگی بیشتر باید عادتهای خود را تغییر دهید. اگر نوشیدنی عامل تغییر رنگ دندان است، نوشیدنی را جرعهجرعه با نی بنوشید و سپس دندان را مسواک بزنید، آدامس بدون قند بجوید یا دهان را با آب زیاد شستشو دهید. اگر مشکل ناشی از مسواک زدن نامناسب باشد، دندانها را با مسواک نرم یا برقی به روش صحیح و با ملایمت مسواک بزنید.
دندان قروچه:
چه افرادی در معرض خطر هستند: فرد دارای عادت دندان قروچه (روی هم فشار دادن و ساییدن دندانها یا براکسیسم) هر زمان در طول روز که مضطرب شود، دندانها را روی هم فشار میدهد. به علاوه روکش یا پرکردگی جدید بلندتر از بقیه دندانها یا وجود اختلال بایت نیز باعث دندان قروچه میشود. این عادت در بلندمدت ساییدگی سطح دندان را به دنبال دارد.
چکار کنیم: محافظ دهانی به صورت سفارشی برای بیمار ساخته میشود تا در طول خواب از دندانها محافظت کند و مشکلات بایت را اصلاح کند. اگر اضطراب دلیل دندان قروچه باشد، راهی برای آرام کردن خود بیابید. مدیتیشن، مشاوره و ورزش استرس و اضطراب را کاهش میدهد.
حساسیت دندان:
حساسیت دندان زمانی بروز مییابد که سرما، گرما یا مواد اسیدی عصبهای دندان را تحریک کند. ساییدگی سمنتوم و مینای دندان باعث میشود که مواد حساسیتزا با توبولهای دندان تماس پیدا کند، در نتیجه عصب دندان تحریک میشود و درد شروع میشود. پوسیدگی، بیماری لثه، ترک خوردن دندان و ساییدگی مینای دندان از عاملهای حساسیت دندان به شمار میرود.
چکار کنیم: استفاده از ژل فلوراید یا خمیردندان درد مربوط به حساسیت را از بین میبرد. دندانپزشک دندان حساس را با روکش یا مواد باندینگ میپوشاند. پیوند (گرفت) لثه نیز برای پوشاندن ناحیه حساس ناشی از تحلیل لثه لازم است.
خشکی دهان:
اگر بزاق دهان به هر دلیلی مثل عوارض بعضی از داروها به خوبی و به میزان لازم ترشح نشود طبیعی است که با عارضه شایع خشکی دهان مواجه می شویم. کمبود بزاق غیر از ایجاد اختلال در جویدن و هضم غذا می تواند در ناتوانی دهان برای ضدعفونی کردن مخاط و محیط خود نیز موثر باشد.
تب خال:
بیماری شایع تب خال یا تاول لب توسط یک نوع ویروس ایجاد می شود.
برفک:
برفک دهان یا استوماتیت کاندیدیاز یک مشکل آزار دهنده است که در اثر از بین رفتن باکتریهای مفید دندان در اثر دلایل مختلف به وجود می آیند.
اختلال مفصل فکی ـ گیجگاهی:
اختلال مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) به مجموعه عارضههای درگیر کننده این مفصل گفته میشود که دقیقاً زیر گوشها و بالای فک قرار دارد. بیماران مبتلا به این اختلال ناخودآگاه شبها دندان قروچه میکنند و فکها را روی هم فشار میدهند.
چکار کنیم: این اختلال گاهی به روشهای سادهای مانند تمرینهای آرام سازی، کمپرس سرد، ایبوپروفن و پرهیز از خوردن غذاهای سفت درمان میشود. دندانپزشک استفاده از محافظ دهانی را برای متوقف کردن دندان قروچه شبانه توصیه میکند.
آفت:
یک بیماری شایع در دهان که بسیار آزاردهنده بوده و هیچ دلیل مشخصی برای آن پیدا نشده است. برای نجات از بیماریهای دهان و دندان کافیست به یک متخصص بیماری های دهان و دندان مراجعه کنید. وی می تواند با ابزار و داروها و روشهای متعددی، به بهترین نحو انواع بیماری های دهان و دندان را درمان کند. مشکلات دندان و دهان و لثه را جدی بگیرید. زیرا گاهی دلایلی مهمتر از مسائلی که گفته شد در پشت آنها پنهان شده است.
روش های پیشگیری از بیماری های دهان و دندان
بارها شنیدیم پیشگیری بهتر از درمان است. چرا که زمان، پول، انرژی و … هزینههایی هستند که باید به ازای درمان بپردازیم. همینطور بیماریها درد و عوارضی هم دارند. حتی ممکن است به درجهای برسند که جبران ناپذیری باشند؛ بنابراین این مسئله حیاتی است که تا قبل از رسیدن درد به ریشه دندان و گاهاً نیاز به عصب کشی دندان و یا عوارض خیلی بدتر؛ به سلامت دهان و دندانمان توجه کافی را داشته باشیم.
در هر صورت این نکته را فراموش نکنید که در صورت آسیب غیرمنتظره، در اسرع وقت مراقبتهای پزشکی را دریافت کنید. بیماری های دهان و دندان به صورت تخصصی نیاز به درمان دارند. در اینجا به چند روش پیشگیری از بیماری های دهان و دندان اشاره میکنیم.