استفاده از نخ دندان یکی از موثرترین روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان و بیماری های لثه است، اما نکته مهم این است که بسیاری از افراد بدون آن که بدانند، نخ دندان را اشتباه استفاده می کنند. این اشتباه ها نه تنها تاثیر مثبت نخ دندان را کاهش می دهد، بلکه گاهی باعث خونریزی لثه، تحلیل لثه، ایجاد فاصله بین دندان ها و حتی افزایش خطر عفونت می شود. در این مقاله به صورت کامل و دقیق به بررسی ۱۰ اشتباه رایج در استفاده از نخ دندان و روش صحیح انجام آن می پردازیم. توجه داشته باشید که این مقاله فقط با هدف اطلاع رسانی و افزایش آگاهی نوشته شده است و به هیچ عنوان جایگزین ویزیت دندانپزشک نیست. برای تشخیص و درمان مشکلات دهان و دندان حتما باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
در این مطلب با استانداردهای روز تولید محتوا در حوزه سلامت و طبق آخرین مقالات علمی به شما توضیح می دهیم که چرا روش صحیح نخ دندان کشیدن اهمیت زیادی دارد، هر کدام از اشتباه های رایج چه آسیبی به دهان و دندان می زند و بهترین تکنیک علمی تایید شده توسط انجمن دندانپزشکی آمریکا چیست. همچنین سعی شده است تمام محتوا به زبان ساده و قابل فهم برای عموم نوشته شود. در ادامه یک فهرست دقیق از مباحث ارائه شده در مقاله مشاهده می کنید تا راحت تر بتوانید بخش مورد نظرتان را مطالعه کنید.
فهرست مطالب
- اشتباه اول استفاده نکردن روزانه از نخ دندان
- اشتباه دوم انتخاب نخ دندان نامناسب
- اشتباه سوم کشیدن نخ دندان با فشار زیاد
- اشتباه چهارم استفاده نادرست از نخ دندان بین دندان های پوسیده یا ترمیم شده
- اشتباه پنجم استفاده از نخ دندان بعد از مسواک به روش اشتباه
- اشتباه ششم بی توجهی به تکنیک نخ دندان کشیدن
- اشتباه هفتم عدم تعویض نخ دندان بین فواصل مختلف
- اشتباه هشتم کشیدن سریع و بدون دقت نخ دندان
- اشتباه نهم استفاده نکردن از نخ دندان برای دندان های عقبی
- اشتباه دهم استفاده نکردن از ابزارهای کمکی نخ دندان
- نتیجه گیری
- سوالات متداول
اشتباه اول استفاده نکردن روزانه از نخ دندان
بسیاری از افراد تصور می کنند که مسواک به تنهایی برای تمیز کردن دندان ها کافی است، در حالی که طبق تحقیقات معتبر، حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از سطوح دندان ها با مسواک هنوز آلوده باقی می ماند. این نواحی دقیقا همان قسمت هایی هستند که نخ دندان می تواند آن ها را تمیز کند. استفاده نکردن روزانه از نخ دندان باعث تجمع پلاک بین دندان ها می شود و این پلاک ها بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت به جرم دندان تبدیل می شوند. جرم دندان زمینه ساز پوسیدگی، التهاب و خونریزی لثه و حتی بوی بد دهان است. بنابراین نخ دندان باید یک بخش ثابت در روتین مراقبت دهان و دندان باشد.
تحقیقات نشان داده است افرادی که هر روز نخ دندان می کشند، تا ۴۰ درصد کمتر دچار بیماری لثه می شوند. دلیل این موضوع این است که نخ دندان می تواند بخش هایی را پاکسازی کند که هیچ مسواکی به آن ها دسترسی ندارد. حتی اگر مسواک و دهانشویه به صورت کامل و منظم استفاده شود، باز هم بدون نخ دندان، احتمال تجمع باکتری بین دندان ها وجود دارد. پس حذف نخ دندان از برنامه روزانه یکی از مهم ترین اشتباه های رایج است که می تواند سلامت دندان ها را به خطر بیندازد.
اشتباه دوم انتخاب نخ دندان نامناسب
نخ دندان انواع مختلفی دارد و هر کدام برای شرایط خاصی مناسب هستند. برخی افراد از نخ دندان نامناسب استفاده می کنند و نتیجه آن، آسیب لثه یا تاثیر کم در پاکسازی است. به عنوان مثال افراد با فاصله کم بین دندان ها باید نخ دندان نازک و واکس دار استفاده کنند تا نخ بین دندان گیر نکند. در مقابل افرادی که دندان هایشان فاصله دار است یا ارتودنسی دارند باید از نخ دندان ضخیم تر یا نخ دندان سوپر فلاس استفاده کنند. انتخاب اشتباه نخ دندان باعث می شود یا نخ پاره شود یا فشار زیادی به لثه وارد شود.
نخ دندان های با کیفیت معمولا نرم تر هستند و هنگام کشیدن باعث آسیب لثه نمی شوند. انتخاب نخ دندان ارزان و بی کیفیت می تواند خطر التهاب لثه را افزایش دهد. دندانپزشکان توصیه می کنند هر فرد با توجه به نوع دندان ها، وضعیت لثه و حتی وجود ترمیم یا پروتز، نوع نخ دندان مناسب را انتخاب کند. این نکته کوچک تاثیر زیادی در بهبود کیفیت نخ دندان کشیدن دارد.
اشتباه سوم کشیدن نخ دندان با فشار زیاد
یکی از اشتباه های رایج این است که افراد نخ دندان را با شدت زیاد بین دندان ها فرو می برند. این کار باعث بریدگی لثه، خونریزی و حتی تحلیل لثه می شود. تکنیک صحیح این است که نخ دندان باید به آرامی و با حرکت کنترل شده وارد فاصله بین دندان شود. فشار زیاد نه تنها مفید نیست بلکه باعث افزایش التهاب لثه می شود. بسیاری از بیماران گزارش می دهند که به دلیل خونریزی لثه از نخ دندان استفاده نمی کنند، در حالی که دلیل اصلی خونریزی، تکنیک اشتباه است نه نخ دندان.
وقتی نخ دندان محکم میان دندان ضربه می خورد، لثه در آن ناحیه آسیب می بیند و بدن واکنش التهابی نشان می دهد. این التهاب طولانی مدت می تواند باعث تحلیل لثه شود. روش درست این است که نخ را از دو طرف محکم نگه دارید و با یک حرکت آرام زیگ زاگ، آن را بین دندان ها هدایت کنید. این تکنیک باعث حفظ سلامت لثه و افزایش تاثیر نخ دندان می شود.
اشتباه چهارم استفاده نادرست از نخ دندان بین دندان های پوسیده یا ترمیم شده
افرادی که دندان پوسیده یا ترمیم شده دارند باید هنگام استفاده از نخ دندان دقت بیشتری داشته باشند. بسیاری از افراد نخ دندان را به گونه ای می کشند که باعث گیر افتادن نخ بین پرکردگی ها یا زیر لبه ترمیم می شود. این اشتباه می تواند باعث آسیب به ترمیم، بیرون آمدن کامپوزیت یا ایجاد حساسیت شود. همچنین وارد کردن نخ دندان به صورت غلط می تواند باعث گیر غذایی دائمی بین دندان های پوسیده شود.
بهترین روش این است که نخ دندان را به آرامی دور دندان قوس دهید و از فلوریدن بیش از حد پرهیز کنید. اگر دندان ترمیم شده لبه تیز دارد، بهتر است از نخ دندان سوپر فلاس یا ابزارهای مخصوص توصیه شده توسط دندانپزشک استفاده شود. استفاده درست از نخ دندان در نواحی ترمیم شده باعث افزایش عمر ترمیم و کاهش خطر پوسیدگی مجدد می شود.
اشتباه پنجم استفاده از نخ دندان بعد از مسواک به روش اشتباه
بسیاری از افراد نمی دانند که بهتر است نخ دندان قبل از مسواک استفاده شود، زیرا این کار باعث می شود خمیر دندان بهتر بین دندان ها پخش شود و تاثیر بیشتری در از بین بردن باکتری ها داشته باشد. کشیدن نخ دندان بعد از مسواک هم خطرناک نیست اما اگر اشتباه انجام شود، نتیجه مطلوب را نخواهد داشت. به عنوان مثال اگر بعد از نخ دندان دهان شسته شود، فلوراید خمیر دندان که باید چند دقیقه روی دندان باقی بماند شسته می شود.
روش پیشنهادی دندانپزشکان این است که ابتدا نخ دندان کشیده شود تا پلاک و باقیمانده غذا از بین دندان ها خارج شود، سپس مسواک زده شود تا سطح دندان کاملا تمیز شود. این ترتیب باعث افزایش تاثیر فلوراید و کاهش چشمگیر خطر پوسیدگی می شود. بنابراین ترتیب و روش صحیح استفاده از نخ دندان اهمیت زیادی دارد.
اشتباه ششم بی توجهی به تکنیک نخ دندان کشیدن
بسیاری از افراد تصور می کنند فقط وارد کردن نخ دندان بین دندان ها کافی است، اما تکنیک صحیح در واقع شامل قوس دادن نخ دور دندان و حرکت آرام عمودی است. این تکنیک باعث می شود پلاک های چسبیده به دیواره دندان جدا شوند. اگر نخ دندان فقط به صورت مستقیم بالا و پایین شود، قسمت مهمی از پلاک ها جا می مانند و تاثیر نخ دندان کاهش می یابد.
روش درست این است که نخ را در شکل حرف C دور دندان قرار دهید و سپس با حرکت آرام آن را به سمت بالا بکشید. این حرکت باید برای هر دو طرف دندان انجام شود. رعایت تکنیک صحیح باعث بهبود سلامت لثه، کاهش التهاب و جلوگیری از تشکیل جرم می شود.
اشتباه هفتم عدم تعویض نخ دندان بین فواصل مختلف
یکی از اشتباه های رایج این است که از یک قسمت نخ برای چند دندان استفاده می شود. این کار باعث انتقال باکتری از یک ناحیه دهان به ناحیه دیگر می شود. همچنین هنگامی که نخ دندان پر از پلاک است، دیگر توانایی پاکسازی مناسب را ندارد. به همین دلیل توصیه می شود برای هر دندان از بخش تازه ای از نخ استفاده شود.
برای انجام درست این کار باید نخ دندان طول کافی داشته باشد تا بتوانید بعد از هر دندان، بخش جدیدی را استفاده کنید. این تکنیک تاثیر نخ دندان را چند برابر می کند و از تجمع بیشتر باکتری جلوگیری می کند.
اشتباه هشتم کشیدن سریع و بدون دقت نخ دندان
بسیاری از افراد نخ دندان را با عجله می کشند. این کار باعث می شود که نخ دندان تاثیر کافی در حذف پلاک نداشته باشد. سرعت زیاد باعث برخورد نخ با لثه و ایجاد خونریزی می شود. نخ دندان باید با آرامش، دقت و زمان کافی استفاده شود تا به لثه آسیب نرسد.
طبق تحقیقات انجمن دندانپزشکی آمریکا، نخ دندان نکشیدن بهتر از نخ دندان کشیدن سریع و اشتباه است، زیرا کشیدن سریع می تواند باعث التهاب لثه شود. بنابراین بهتر است روزانه زمان کمی را به این کار اختصاص دهید و با دقت نخ دندان بکشید.
اشتباه نهم استفاده نکردن از نخ دندان برای دندان های عقبی
نزدیک ۶۰ درصد از افراد دندان های عقبی خود را نخ دندان نمی کشند، زیرا دسترسی به آن ها سخت تر است. اما بیشترین میزان پوسیدگی و التهاب لثه در همین مناطق اتفاق می افتد. نخ دندان کشیدن دندان های آسیاب نقش مهمی در پیشگیری از بیماری های لثه دارد.
اگر دسترسی به این ناحیه سخت است، می توان از نخ دندان های دسته دار یا ابزارهای کمکی مانند فلاس هلدر استفاده کرد. این ابزارها باعث می شوند نخ دندان کشیدن برای دندان های عقبی راحت تر و دقیق تر باشد.
اشتباه دهم استفاده نکردن از ابزارهای کمکی نخ دندان
برخی افراد تصور می کنند تنها روش نخ دندان کشیدن استفاده از نخ دندان سنتی است، در حالی که ابزارهای مختلفی مانند نخ دندان دسته دار، سوپر فلاس، نخ دندان آب پاش و فلاس هلدر وجود دارد که برای شرایط متفاوت استفاده می شوند. عدم استفاده از ابزار کمکی در مواقع لازم می تواند باعث ضعف در بهداشت دهان شود.
افرادی که ارتودنسی دارند، پروتز دندان دارند یا دندان های شان به هم چسبیده است باید از ابزارهای مناسب استفاده کنند. این ابزارها باعث راحت تر شدن و دقیق تر شدن نخ دندان کشیدن می شوند و احتمال آسیب لثه را کاهش می دهند.
نتیجه گیری
نخ دندان کشیدن یکی از مهم ترین بخش های مراقبت از دهان و دندان است، اما اگر اشتباه انجام شود می تواند آسیب زا باشد. با رعایت مواردی که گفته شد، می توان به راحتی از پوسیدگی، التهاب لثه و جرم دندان جلوگیری کرد. در نهایت توصیه می شود برای انتخاب بهترین نوع نخ دندان و یادگیری تکنیک صحیح، از دندانپزشک کمک بگیرید.
سوالات متداول
آیا خونریزی لثه هنگام نخ دندان طبیعی است؟
اگر تکنیک نخ دندان صحیح باشد، خونریزی معمولا نشان دهنده التهاب لثه است. با ادامه مصرف صحیح نخ دندان این مشکل بهتر می شود.
بهترین زمان استفاده از نخ دندان چه زمانی است؟
بهترین زمان قبل از مسواک زدن شب است، زیرا فلوراید بهتر وارد فواصل بین دندان ها می شود.
آیا دهانشویه جایگزین نخ دندان است؟
خیر، دهانشویه نمی تواند پلاک های بین دندانی را از بین ببرد و جایگزین نخ دندان نیست.
