بهداشت دهان و دنداندندانپزشکی کودکان

آشنایی با علائم و نشانه های دندان درد کودکان + بررسی روش‌های درمان خانگی دندان درد اطفال

هیچ والدی دوست ندارد فرزند دلبندش از دندان درد رنج ببرد. آیا شما تجربه همچین اتفاقی را داشته‌اید؟ زمانی که دندان درد کودکان شدید شود دچار بی خوابی می شود و غذا خوردن و آشامیدن او دچار اختلال می شود. برای کاهش درد چه راهکاری در نظر دارید؟ آیا از اهمیت دندان‌های شیری کودکان بعنوان نخستین دندان‌های وی آگاهید؟ بعنوان یک پدر یا مادر، با تولد فرزند خود باید با حوزه‌ی دندانپزشکی کودکان بیشتر آشنا شوید. آگاهی از درمان‌هایی پیشگیرانه و مفید چون فیشورسیلانت دندان، روکش دندان شیری و همچنین آشنایی با وسایل دندانپزشکی بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله با ما همراه باشید تا همه‌ی جزئیات دندان درد کودکان را بررسی کنیم.


فهرست مطالب


دندان درد بچه ها

دندان درد در کودکان اغلب پس از آسیب به دندان اتفاق می‌افتد و شایع‌ترین نوع آسیب به دندان ایجاد حفره است. ایجاد حفره اغلب در نتیجه بهداشت نامناسب دندان‌ها است. باقی ماندن قند و نشاسته موجود در غذاها باعث می‌شود که باکتری‌های دهان به دندان‌ها آسیب برسانند.

چراکه این باکتری‌ها از قند و نشاسته تغذیه و اسید تولید می‌کنند که می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان‌ها و ایجاد حفره در آن‌ها شود (کرم‌‌خوردگی دندان در کودکان).به مرور این آسیب از مینا و عاج دندان عبور کرده و به بافت پالپ که قسمت نرم داخل دندان و دارای رگ‌های خونی و اعصاب است می‌رسد. در نهایت، به علت اینکه بافت پالپ داخل دندان ملتهب و آلوده می‌شود دندان درد در کودکان بروز می‌کند. (لوازم دندان پزشکی)

دندان درد کودکان می‌تواند به عنوان یکی از نشانه‌های اولیه از دست رفتن دندان‌های شیری کودک باشد. درباره اهمیت حفظ دندان‌های شیری کودک هرچه بگوییم کم است. دندان‌ها از نظر اندازه، شکل و محل قرارگیری در فک با هم تفاوت دارند. این تفاوت‌ها باعث می‌شود که دندان‌ها بتوانند در کنار هم کار کنند تا اعمالی مثل جویدن، صحبت کردن و لبخند زدن به درستی انجام شود. دندان‌های شیری همچنین در فرم‌دهی به صورت نقش دارند. افراد در بدو تولد معمولاً ۲۰ دندان شیری دارند که در حدود ۶ ماهگی شروع به بیرون زدن (رویش) می‌کنند و تا سن ۲۱ سالگی، معمولاً تمام ۳۲ دندان دائمی روییده است.

علت دندان درد کودک یک ساله چیست؟

علل مختلفی می تواند موجب ایجاد دندان درد کودک یک ساله شما شود. در سنین پایین تر از ۶ ماهگی تا ۲ سالگی علت درد دندان می تواند رویش دندان ها، زخم های لثه ای (مانند آفت یا تبخال) و در خیلی از موارد پوسیدگی های شدید دندانی می تواند علت اصلی دندان درد باشد.
بسیاری از پدر مادرها اصلا تصور نمی کنند که ممکن است دندان های کودکان در این سن دچار پوسیدگی شوند و به درد بیفتند در حالی که در همان ابتدا رویش دندان ها، چون بهداشت دندانی رعایت نشده است دندان ها ممکن است دچار پوسیدگی شدید شوند. این مشکل می تواند به علت شیر شبانه و عدم رعایت بهداشت دهانی باشد.
این پوسیدگی های شدید می توانند منجر به درد، آبسه و تورم های شدید روی صورت کودک شوند . علل دندان درد کودکان کاملا می تواند متفاوت باشد و بهترین راه پیدا کردن علت دقیق دندان درد مراجعه به دندانپزشک کودکان می باشد.

علائم دندان درد در کودکان چیست؟

علایم دندان درد کودکان متفاوت میباشد و هر کودک ممکن است دندان درد به روشی متفاوت بروز کند اما اغلب کودکان در این علائم مشترک بوده و همه علائم زیر را دارا میباشند.

  • درد دائمی دندان و شکایت کودک از درد دندان که دندان درد دارد.
  • بیشتر شدن درد دندان هنگامی که دندان لمس میشود یا غذا خورده میشود.
  • درد بیش از حد دندان هنگامی که کودک غذای سرد یا گرم مصرف میکند یا نوشیدنی سرد یا گرم مینوشد.
  • تب داشتن و احساس خستگی کردن.
مطالعه بیشتر
بررسی روش های بالا بردن استحکام دندان + معرفی 7 روش روزانه برای محافظت از دندان

در صورتی که کودک شما دارای نشانه ها و علائم بالا میباشد حتما وی را نزد دندانپزشک ببرید تا از لحاظ سلامتی دندان وی مطمئن شوید. و یا اگر دندان های وی نیاز به درمان داشت درمان آن ها به موقع انجام گردد.

علت دندان درد در کودکان چیست؟

گاهی اوقات ممکن است هنگام لمس دندان یا هنگام خوردن یا نوشیدن غذاهای گرم، سرد، شیرین یا ترش دندان کودک حساس شده و درد داشته باشد. حساسیت خفیف ممکن است ناشی از آسیب یا پسرفت لثه یا فرسایش سطح دندان باشد. حساسیت متوسط تا شدید می‌تواند به معنای شکستگی یا وجود حفره دندانی باشد.

حفره دندانی

دندان درد اغلب به دنبال آسیب به دندان اتفاق می‌افتد. شایع‌ترین شکل آسیب به دندان، ناشی از ایجاد حفره در دندان به دنبال پوسیدگی است. (دندان سازی تجربی)

ایجاد حفره در دندان اغلب نتیجه بهداشت نامناسب دندان است. قند و نشاسته موجود در غذاها به باکتری‌های موجود در دهان اجازه می‌دهند به دندان‌ها آسیب وارد نمایند. باکتری‌هایی که در دهان زندگی می‌کنند، با تغذیه از قند و نشاسته، اسیدی تولید می‌کنند که می‌تواند به دندان آسیب وارد کرده و منجر به پوسیدگی دندان شود.
دلایل دیگر دندان درد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

عفونت دندان یا بافت اطراف آن (آبسه)

آبسه دندان به تجمع چرک، ناشی از عفونت باکتریایی، در دندان، لثه یا در استخوانی که دندان‌ها را در جای خود نگه می‌دارد، گفته می‌شود. آبسه ممکن است به صورت یک برآمدگی قرمز و متورم در نزدیکی یا کنار دندان دردناک دیده شود.

دندان درد کودکان
دندان درد کودک یک ساله

آبسه‌های دندانی اغلب دردناک هستند و باید توسط دندانپزشک بررسی شوند، چرا که آبسه‌ها خود به خود از بین نمی‌روند. گاهی اوقات آبسه می‌تواند باعث سرایت عفونت به سایر قسمت‌های بدن و ایجاد بیماری شود.

دندان نهفته

دندان نهفته دندانی است که درون لثه قرار دارد. این اتفاق اغلب برای دندان آسیاب سوم (دندان عقل) یا دندان‌های عقبی دیگر رخ می‌دهد. دندان‌های جلو و کناری به ندرت نهفته می‌شوند. دندان نهفته ممکن است مشکلی ایجاد نکند. اگر دندان نهفته مشکلاتی مانند عفونت یا درد ایجاد کند، ممکن است برای خارج کردن آن به جراحی نیاز باشد.

مشکلات یا آسیب به اعصاب مرکز دندان (پالپیت)

به ملتهب و عفونی شدن پالپ داخل دندان پالپیت گفته می‌شود. پالپ قسمت نرم داخل دندان و دارای عروق خونی و اعصاب است. پالپیت در کودکان معمولا در اثر ضربه یا آسیب ناشی از دندان قروچه ایجاد می‌شود. دندانپزشک، براساس علت زمینه‌ای ایجاد کننده پالپیت، در ارتباط با راه‌های درمان دندان درد کودکان این مشکل تصمیم‌گیری می‌نماید.

مشکلات لثه

لثه سالم صورتی و محکم است و به راحتی دچار خونریزی نمی‌شود. گاهی اوقات اگر کودک دندان‌ها و لثه‌های خود را خیلی محکم مسواک بزند، از مسواک با پرزهای سفت استفاده کند یا نخ دندان را محکم روی لثه‌ها فشار دهد، ممکن است دچار خونریزی لثه شود. باید به فرزند خود آموزش دهیم تا به آرامی دندان‌های خود را مسواک بزند و نخ دندان بکشد و از مسواک نرم استفاده کند. (دندان های شیری)

علت دندان درد در کودکان

گاهی اوقات دندان درد می تواند ناشی از سایر اختلالات باشد، مانند:

  • عفونت سینوس که می‌تواند باعث درد ارجاعی به دندان یا فک شود.
  • عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی.
  • کمبود ویتامین‌ها، مانند سطح بسیار کم ویتامین B12.
  • خالی شدن دندان و نیاز به پر کردن آن
  • گیر کردن غذا بین دندان‌ها 
  • آبسه دندان
  • عفونت سینوس‌ها
  • دندان شل یا لق شده (اگر دندان شیری فرزندتان به هر دلیلی زودتر از موعد افتاد، حتما با دندانپزشک برای استفاده از فضانگهدار دندان کودکان مشورت نمائید.)
  • شکستگی، ترک خوردگی و یا آسیب به دندان بر اثر تصادفات 
  • افتادن و یا شل شدن پر شدگی دندان 
  • عفونت دندان – این مورد معمولاً زمانی رخ می‌دهد که یک دندان نهفته سر از لثه بیرون آورده باشد ولی فضای کافی برای رشد در اختیار نداشته باشد. 
  • وجود مشکلی در سیمکشی‌های دندان‌های ارتودنسی شده

دندان خراب کودکان چه تاثیری بر دندان های سالم دائمی دارد؟

شاید والدین به این نکته توجه نکنند اما باید بدانند که خرابی های زودرس دندان کودک بر دندان های سالم شیری و دائمی تاثیرگذار است و در این مورد نقش مهمی را ایفا می‌کند. حتی اگر یک دندان خراب درون دهان فرد قرار داشته باشد، سایر دندان های کناری را درگیر میکند. دندان خراب موجب بروز عفونت در دندان ها و لثه می‌شود و در نتیجه وضعیت نامناسبی برای کودک رقم زده می‌شود. تعداد دندان های شری در دوران کودکی بیس عدد است و این در حالی است که تعداد دندان ها در بزرگسالان سی و دو دندان است. اگر دندان های شیری به صورت زودرس دچار خرابی شوند، دندان های آسیاب نهفته را که دیرتر از لثه خارج می‌شوند، نیز دچار خرابی می‌کند.

مطالعه بیشتر
اسپلینت دندان چیست؟ + در چه مواردی باید از اسپلینت دندان استفاده کرد؟

ترمیم دندان خراب کودکان چه زمانی لازم است؟

دندان های کودکان به دلایل زیر ممکن است نیاز به ترمیم داشته باشد :

  • پوسیدگی و خرابی دندان
  • شکستگی دندان
  • عدم رشد صحیح دندان ها
  • بی نظمی دندان ها
  • درد فک و یا سردرد و دردهای عضلانی مرتبط با فک
  • جلوگیری از درد و احتمال تشکیل آبسه
  • تغییر رنگ و لکه شدن دندان ها

اگر دندان خراب کودکان با درد همراه باشد می توان آن ها را پرکرد اما اگر پوسیدگی با درد همراه نباشد به جای پر کردن باید  از محلول‌های فلوراید (فلوراید تراپی)و ضدعفونی‌کننده‌ها استفاده کرد تا روند پوسیدگی موقف شد. (مواد دندانی)

بررسی درمان دندان درد کودکان به روش خانگی

راه‌حل‌هایی موقتی برای کاهش نسبی و درمان خانگی دندان درد کودکان وجود دارد. اما حتی در صورت قطع درد شما باز هم باید برای معاینه کودک دلبندتان را پیش دندانپزشک ببرید.

۱- مسواک و نخ دندان

دو طرف دندان های خراب را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید تا باقی مانده غذا از دندان خارج شود. در صورتی که کودک بزرگ شده باشد خودش باید به دندان خود مسواک بزند و نخ دندان بکشد و فقط والدین باید به کار آنها نظارت کنند.

۲- شست و شو با آب نمک

برای کاهش درد و ورم اطراف دندان کودک باید آب نمک را در دهانش بچرخاند و بعد از ۳۰ ثانیه آن را بیرون بریزد. برای درست کردن آب نمک حدود نصف قاشق چای خوری نمک را درون یک فنجان آب گرم بریزید و هم بزنید تا حل شود. در صورت ادامه داشتن درد هر چند ساعت یک بار از محلول آب و نمک استفاده کنید.

۳- استفاده از کمپرس سرد 

روی گونه‌ی کودک در نزدیکی ناحیه‌ی دردناک و یا متورم کمپرس سرد قرار دهید. اگر کمپرس‌ سرد در خانه ندارید، چند قطعه یخ را درون حوله و یا جوراب تمیزی قرار داده و به مدت ۱۵ دقیقه روی گونه کودک قرار دهید.

دندان درد کودکان
درمان دندان درد کودکان به روش خانگی

بین هر ۱۵ دقیقه به همین مقدار زمان دهید. 

۴- استفاده از مسکن‌های ضد درد و یا روغن گل میخک 

اگر درد ادامه پیدا کند، از داروهای ضدالتهابی مانند استامینوفن و ایبوپروفن استفاده کنید. توجه کنید که پیش از مصرف هرگونه دارویی برای کودک به دقت موارد درج شده روی بسته‌ی آن را مطالعه کنید. مواد فعال تشکیل دهنده‌ی هر دارو و مقدارمناسب مصرف را به دقت پیش از استفاده بررسی کنید. (کامپوزیت دندان در تهران)

  1. است داروی شما به صورت مایع باشد زیرا ممکن است جویدن قرص برای کودک شما دردناک و سخت باشد.
  2. میتوانید از ژل های مسکن نیز برای تسکین درد استفاده نمایید.

۵- نعناع گیاهی همه‌کاره

گیاه نعناع تاثیر بسیار زیادی در کاهش علائم سرماخوردگی، سر درد و حالت تهوع دارد. همچنین به درمان دندان درد کمک می‌کند. روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید از این گیاه به منظور کاهش درد دندان استفاده کنید.

  • یک کیسه چای نعناع را دم کنید و هنگامی که به اندازه کافی گرم شد، آن را روی دندانی که درد می‌کند قرار دهید.
  • نعناع تازه را در دهان، نزدیک دندانی که درد می‌کند قرار دهید.
  • روغن نعناع را با چند قطره روغن شبدر روی یک پنبه مخلوط کنید و برای تسکین موقتی آن را به دندانی که درد می‌کند بمالید.

۶- سیر درمانی قوی برای تسکین دندان درد کودکان

سیر یک آنتی بیوتیک طبیعی است، قدرت مهار فعالیت باکتریها را دارد، بنابراین می‌تواند در درمان دندان درد مفید باشد. کافی است یک حبه سیر را خرد کرده و روی دندانی که درد دارد بمالید. بعد از چند دقیقه دهان را با آب گرم بشویید.

۷- شست‌وشو با هیدروژن پراکسید رقیق شده

هیدروژن پراکسید یک راه حل موثر برای درمان درد دندان کودکان به دلیل عفونت است؛ اما در صورت بلعیدن می‌تواند خطرناک باشد. بنابراین اگر سن فرزندتان کم است، شاید بخواهید روش دیگری را امتحان کنید.محلولی با غلظت سه درصد آماده کنید، تا کودک از آن به عنوان دهانشویه برای ۳۰ ثانیه استفاده کند. پس از بیرون ریختن، از کودک‌تان بخواهید چندبار دهان‌اش را با آب شست‌وشو دهد.

مطالعه بیشتر
آشنایی با مواد اولیه پرکاربرد در دندانپزشکی و دندانسازی + بررسی موارد استفاده هر کدام + ویدیو

۸- استفاده از دهانشویه آویشن

آویشن دارای خواص ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی است، و در کنار تمام استفاده‌های دارویی‌اش به عنوان درمان خانگی دندان درد کودکان هم کاربرد دارد. چند قطره اسانس آویشن و اندکی آب را با هم ترکیب کنید، و با پنبه آن را روی ناحیه ملتهب بمالید. همچنین می‌توانید یک فنجان دمنوش برگ آویشن آماده کنید تا وقتی که خنک شد، کودک‌تان بتواند از آن به شکل دهانشویه استفاده کند.

تمامی مراحل بالا راه های موقت برای تسکین دندان درد کودکان میباشد و برای درمان آن حتما باید نزد دندانپزشک ‌بروید و با کشف علت اصلی دندان درد کودکان  برای درمان آن اقدام نمایید. (کامپوزیت دندان)

اگر پوسیدگی در دهان کودک مشاهده نمودید، راه حلهای مقطعی تا مراجعه به دندانپزشکتان شامل؛ تمیز کردن دهان کودک ، پرت کردن حواس او به بازی و چیزهای مورد علاقه اش و در صورت بی تابی استفاده از مسکن ها مثل شربت ایبوپروفن مطابق دستور پزشک کودک میباشد. اکیدا از اسپری دندان درد برای کودکان استفاده نکنید چرا که خطر ابتلا به سندرم ری (Ray syndrom) را بالا میبرد.

اسپری دندان درد چیست؟

اغلب دندان درد به علت عفونت و التهابی که داخل و اطراف دندان به وجود می آید ایجاد می شود ، از این رو راه اساسی آن مراجعه به دندانپزشک ترمیمی و تخلیه عفونت و التهاب به روش های دندانپزشکی می باشد و همچنین علاوه بر آن در صورت صلاح دید دندان پزشک ، تجویز آنتی بیوتیک نیز می تواند به بهبودی این روند کمک کند . معمولا اسپری ها هیچ گونه نتیجه ای بر روی درد دندان ندارند و فقط مصرف آن باعث سوزش و التهاب در ناحیه بافت های لثه ای اطراف دندان می شود.

باور رایج و اشتباه در مورد تسکین دندان درد با اسپری بی حسی

این اسپری ها هیچ گونه نتیجه ای بر روی درد دندان ندارند و فقط مصرف آن باعث سوزش و التهاب در ناحیه بافت های لثه ای اطراف دندان می شود ، لذا در صورتی که بعد از استفاده از اسپری بی حسی ، شخص احساس بهتری از درد دندان داشته باشد ، دو دلیل می تواند در آن دخیل باشد:

  1. به سبب بی حس و گرم شدن ناحیه، شخص به خود تلقین می کند که درد دندانش بهتر شده است.
  2. ممکن است بعد از گذشت چند دقیقه فرد همزمان که از اسپری استفاده نموده است درد دندانش به خودی خود از بین برود و شخص اینگونه بیاندیشد که از بین رفتن درد به دلیل استفاده از اسپری بی حسی بوده است.

آیا استفاده از اسپری دندان درد برای کودکان مجاز است؟

توصیه بر این است که از پل و اسپری موضعی در کودکان استفاده نشود. اسپری لیدوکائین به کلی غیر مجاز است. ژل‌های دنتا فورت و دنتوگان برای زیر ۲ سال اکیدا ممنوع و برای سنین بالاتر باید با مشورت پزشک استفاده گردند. (هزینه ارتودنسی دندان)

درباره اسپری لیدوکائین برای دندان درد کودکان

استفاده از لیدوکایین( اسپری دندان درد کودکان ) برای تسکین درد ناشی از دندان درآوردن در کودکان بسیار خطرناک است. استفاده لیدوکایین برای کودکان ممنوع، اغلب مادران برای بی‌حس شدن لثه در نوزادانی که در شرف دندان در آوردن هستند از لیدوکائین استفاده می کنند، غافل از اینکه اگر بلع لیدوکائین توسط کودک صورت گیرد عواقب جبران ناپذیری با خود به همراه دارد.

به گفته سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) دندان در آوردن قسمتی از مراحل رشد نوزاد و استفاده از اسپری دندان درد کودکان ممنوع است, که باید این مورد بدون استفاده از دارو به اتمام برسد. رویش دندان پدیده‌ای طبیعی در مورد همه نوزادان محسوب می‌شود و FDA هیچ داروی شیمیایی و گیاهی در این مورد توصیه نمی‌کند.

چرا باید دندان شیری را پر کرد؟

اگر بخواهیم به لزوم ترمیم دندان های شیری پی ببریم کافی است به اهمیت دندان های اولیه باز نگاهی بی اندازیم. همانطور که گفتیم این دندانها در توسعه و شکل گیری فک و دهان نقش به سزای دارند. افرادی با دندان های شیری پوسیده می توانند مشکلات جدی در فک و دندان های دائمی خود در آینده داشته باشند. پس با توجه به اهمیت دندان شیری می توان دلایل ترمیم دندان شیری را به ترتیب زیل بازگو کنیم. (کامپوزیت دندان کج)

دندان درد کودکان
دندان خراب کودکان
  1. پر کردن دندان کودکان از گسترش عفونت جلوگیری می‌کند.
  2. لبخند و حالت دندان‌های کودکتان بر اعتماد بنفس او تاثیرگذار است.
  3. دندانهای اولیه الگویی برای رویش دندان‌های دائمی هستند. در صورت افتادن یا کشیدن آنها بخاطرپوسیدگی، دندان‌های دائمی ممکن است در جای نامناسبی رشد کنند.
  4. این دندان‌های  با آسان کردن کار جویدن، در تغذیه مناسب کودک نقش دارند.
  5. این دندان‌های  به کودک کمک می‌کنند تا بهتر صحبت کند.
  6. دندان‌های اولیه پوسیده می‌توانند بر رشد دندان‌های دائمی تاثیر گذار باشند.
  7. عدم درمان پوسیدگی دندان‌ها می‌تواند منجر به دنداندرد شدید کودکان و شاید ایجاد آبسه دندان گردد.
مطالعه بیشتر
رابطه‌ی بیماری‌های دندان و دیابت

فراموش نکنید که بعنوان یک والد آشنایی با اهمیت دندان‌های شیری و زمان و ترتیب رویش دندان‌های دائمی بسیار نقش بسزایی در سلامت دندان فرزندتان در آینده دارد.

دلایل پوسیدگی زودرس دندان های کودکان چیست؟

پوسیدگی یک بیماری است که عوامل مختلفی در ایجاد آن دخیل هستند و نمی توان ایجاد آن را تنها به یک عامل مرتبط دانست. در ادامه به بررسی علت های پوسیدگی دندان های کودکان اشاره خواهیم کرد:

۱. تغذیه نامناسب

یکی از مهم ترین علت های پوسیدگی دندان ها، تغذیه کودک است . این که فرزندانتان در طول روز چه چیزی می خورند، اهمیت بسیاری دارد. مواد غذایی ناسالم مانند انواع نوشابه ها، انواع نوشیدنی های گازدار، شیرینی جات و تنقلات غیر مغذی مثل انواع چیپس و پفک از مواد غذایی تشدیدکننده پوسیدگی محسوب می شوند. جالب است بدانید که تکرار دفعات مصرف این مواد اهمیت بسیار زیادی دارد. هر چه تعداد دفعات مصرف این مواد کمتر باشد، امکان پوسیدگی کمتر می شود. برای مثال: اگر فرزند شما در طول روز ۱ بار و به میزان زیاد شکلات مصرف کند، کمتر پوسیدگی ایجاد می شود تا آن که برای مثال ۴ بار در روز و فقط یک عدد شکلات مصرف کند.

جالب است بدانید مواد غذایی مثل پاپکورن،سبزیجات خام و پنیر به دلیل فیبر بالایی که دارند[کربوهیدرات تخمیر شده ی کمی که دارند] متوقف کننده ی خوبی برای پوسیدگی دندان هستند.از مهمترین عوامل ایجاد پوسیدگی میتوان به مصرف بیش از حد مواد قندی اشاره کرد؛ میکروب هایی که در دهان وجود دارند، مواد قندی را تجزیه میکنند و باعث تولید اسید می شوند؛ اسید به وجود آمده پس از برخورد با دندان باعث تخریب و یا حل شدن مینای دندان و بروز پوسیدگی می شود.

حس چشایی کودکان از کودکی شکل می گیرد،والدین می توانند برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان از شیرین کردن بیش از حد نیاز غذای آنها جلوگیری کنند.اگر غذای مصرفی کودک،غذایی سالم و با مقدار فراوان کلسیم و ویتامینD [جذب بهتر کلسیم] باشد،مواد مغذی برای ساخته شدن دندان،تقویت لثه ها و بافت های دهان تأمین می شود. (تعداد دندان انسان)

۲. عدم رعایت بهداشت

مسئله دیگر رعایت بهداشت دهان کودک است. پدر و مادر باید به بهداشت دهان کودک رسیدگی کنند. مهارت حرکتی در کودکان معمولاً تکامل نیافته دارند و نمی توانند به تنهایی و به درستی مسواک بزنند. بنابراین توصیه می شود که اگر فرزند شما هم از آن دسته کودکانی است که اصرار دارد حتماً خودش مسواک بزند راه حل آن ساده است: می توانید این امکان را برای او فراهم کنید تا یک بار خودش مسواک زدن را انجام دهد و سپس شما مسواک زدن او را تکمیل نمایید. در سنین بالاتر، یعنی بعد از هفت تا هشت سالگی، والدین باید صرفاً بر روی مسواک زدن فرزندشان نظارت داشته باشند زیرا در این سن مهارت های حرکتی کودک افزایش یافته است.

به یاد داشته باشید تعداد دفعات مسواک زدن در شبانه روز چهار مرتبه میباشد؛یک بار قبل از صبحانه،یک بار بعد از صبحانه،یک بار بعد از نهار و یک بار بعد از شام. (مقدار خمیردندانی که برای کودک استفاده میکنید باید به اندازهی یک عدس باشد)

۳. عدم استفاده از نخ دندان

گاهی پیش می آید که پدر و مادر این سوال را مطرح چرا با وجود مسواک زدن دندان های کودک پوسیده شده است؟ مسئله مهم دیگری که علاوه بر مسواک مطرح می شود، مسئله استفاده از نخ دندان است. از سن سه سالگی فاصله بین دندان ها کم می شود و این فواصل با مسواک تمیز نمی شود. مواد غذایی در این فواصل قرار می گیرند و چون مسواک نمی تواند این فواصل را از جرم ها پاک کند، والدین باید حتماً برای کودک نخ دندان بکشند.

نخ دندان نه تنها باعث جلوگیری از پوسیدگی دندان میشود،باعث حفاظت از لثه ها و کم کردن ریسک ورم لثه نیز میگردد.

مطالعه بیشتر
ارتباط سر درد و دندان درد

۴. شیرخوردن شبانه کودک

گاهی نیز پوسیدگی ها و خرابی هایی که در سنین پایین در دندان کودک به وجود می آید، مربوط به دوران نوزادی است؛ یعنی در دوران نوزادی، زمانی که تازه دندان های شیری رویش کرده اند، کودک شبانه شیر می خورد و این شیر، که عامل پوسیدگی دندان است، در اطراف دندان ها جمع می شود و چون میزان ترشح بزاق در هنگام شب کمتر است، شیر تا صبح در اطراف دندان ها باقی می ماند و لاکتوز که همان قند موجود در شیر است باعث ایجاد پوسیدگی های وسیع می شود. به همین دلیل باید به محض رویش اولین دندان شیری کودک، دندان ها با یک قطعه گاز استریل مرطوب پاک شوند تا از پوسیده شدن آن ها جلوگیری شود.

به طور خلاصه پوسیدگی دندان کودکان در زمان شیر خواری میتواند به عواملی مانند:نوع شیر مصرفی،طول مدت شیرخوارگی،اضافه کردن و نکردن مواد قندی به شیر،تغذیه نوزاد با شیر در شب و … بستگی داشته باشد.

۵. انتقال بزاق آلوده به دهان کودک

پوسیدگی یک بیماری مسری است. گاهی پیش می آید که بزاق دهان پدر و مادر به دهان نوزاد یا کودک انتقال پیدا می کند و در نتیجه باکتری ها از دهان آن ها به دهان کودک منتقل می شود. این باکتری ها عامل ایجاد پوسیدگی دندان کودکان می باشند.(نام باکتری هایی که بزاق را آلوده میکنند موتانس و سوبرینوس می باشد)

۶. عدم مراقبت در دوران بارداری

مادر باید حتماً در دوران بارداری به تغذیه خود و همچنین بهداشت و مراقبت دندان های خود رسیدگی کند تا جنین نیز آماده برخورداری از دندان های سالم شود. (تعداد دفعات استفاده از دهانشویه)

چگونه از دندان درد در کودکان پیشگیری کنیم؟

اگر کودک پیش‌تر به دندان درد دچار شده و یا در حال حاضر با این مشکل مواجه است، شما به عنوان والدین احتمالاً دوست دارید که این آخرین دندان دردی باشد که کودک تجربه می‌کند. برخی از دلایل دندان درد مانند عفونت سینوس‌ها، دندان در آوردن، درد ناشی از دندان لق شده و دندان آسیب دیده در تصادفات قابل پیشگیری نیستند. ولی برای حفاظت از دندان‌ها و پیشگیری از درد دندانی ناشی از عدم رعایت بهداشت دهان و دندان کارهای زیادی می‌توان انجام داد. 

بنابراین بهترین راه برای پیشگیری از دندان درد، تمیز و سالم نگه داشتن دندان‌ها و لثه‌ها است. برای این کار: 

فلوراید تراپی

یکی از روش های بسیار موثر جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان، فلوراید تراپی است که بسته به تغذیه، سن، تکامل دندان ها، وجود نقص های خاص همچون نقص هایی در مینا دندان و عاج دندان، حتی در مواردی بسته به موقعیت جغرافیایی زندگی فرد و نژاد فرد، مورد استفاده قرار می گیرد و تعداد دفعات آن مشخص می گردد.

دندان درد کودکان
فلوراید تراپی دندان کودکان

در واقع از فلوراید تراپی به منظور یک روش بسیار مناسب جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان استفاده می شود و این روش جهت پیشگیری از پوسیدگی های زودرس بسیار موثر خواهد بود. استفاده از قرص های فلوراید نیز تحت نظر دندانپزشک کودکان مورد استفاده قرار می گیرد. گفتنی است که فلوراید تراپی می تواند سبب افزایش مقاومت مینای دندان در مقابل پوسیدگی ها شود.

تعداد دفعات مسواک زدن دندان ها

توصیه می شود دفعات مسواک زدن چهار نوبت در روز باشد که باید قبل از صبحانه و بعد از هر وعده غذایی انجام شود. فراموش نکنید برای کودکان به هیچ عنوان نباید خمیر دندان را به صورت تکه بزرگ روی موهای مسواک بگذارید بلکه باید خمیر دندان را به اندازه یک دانه عدس، داخل موهای مسواک قرار دهید!

پیشگیری از دندان درد کودکان
پیشگیری از دندان درد در کودکان

چکاپ های دوره ای دندانپزشکی کودکان را فراموش نکنید و قبل از شروع درد به دندانپزشک کودکان مراجعه کنید. همچنین در صورتی که کودک احساس درد در ناحیه دندان خود داشت، بدون اتلاف وقت به دندانپزشک کودکان مراجعه نمایید.

فیشورسیلانت

روش دیگر جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان فیشورسیلانت تراپی می باشد. در این روش شیارهای عمیق دندان های آسیا ، با داروی فیشور سیلانت تراپی پوشیده می شود. شیارهای عمیق دندانهای آسیای شیری و دائمی، مستعد پوسیدگی هستند و عملا این نوع شیارها غیر قابل دسترس بوده و توسط موهای مسواک تمیز نخواهد شد که با کمک این روش می توان شیارهای دندانی را پر نمود تا از شروع پوسیدگی جلوگیری کرد.

فیشور سیلانت داروی رقیقی است که با استفاده از آن عمق شیارهای دندان های آسیا که مستعد پوسیدگی هستند، پوشیده می شوند. این شیارها آنقدر عمیق هستند که امکان تمیز نمودن آن ها با مسواک وجود ندارد. چراکه موهای مسواک به عمق شیارهای باریک دندان نمی رسد و همین امر سبب شروع پوسیدگی دندان می شود. لازم به ذکر است فیشور سیلانت تراپی فقط برای دندانهای عاری از پوسیدگی قابل انجام است و در صورت ابتلا به پوسیدگی چاره ای جز پر کردن دندان نیست.

مطالعه بیشتر
ترک و شکستگی دندان

چند نکته برای تاثیر بهتر درمان فوری دندان درد شبانه کودکان

برای تسکین سریع‌تر و موثر کودک‌تان، این نکات را در ذهن داشته باشید:

  • هنگام خواب سر کودک‌تان را کمی بالاتر از بدن‌اش قرار دهید.
  • اگر دردِ ایجادشده به خاطر لق شدن دندانی است، سعی نکنید آن را از بکنید تا کودک از بین برود. به کودک‌تان اجازه دهید که تشخیص دهد که آیا دندان به قدری لق شده است که خود به خود بیفتد یا خیر.
  • تا زمان مراجعه به پزشک غذاهای داغ، سرد، سفت، خیلی شیرین یا خیلی اسیدی به کودک ندهید تا درد بدتر نشود.

همچنین، این مورد را در ذهن داشته باشید که دندان درد می‎تواند تجربه‌ای ترسناک برای کودک شما باشد، مخصوا اگر تا به حال آن را تجربه نکرده باشد. چون برخلاف آسیب‌هایی که ممکن است تا حالا دیده باشد (بریدگی، کبودی و …) نه نمود ظاهری آن را می‌بیند نه درد از بین می‌رود.

آنها را در آغوش بگیرید و بگویید که چقدر شجاع هستند. می‌توانید با خواندن داستان، تماشای کارتون، بازی با اسباب بازی‌های مورد علاقه یا انجام فعالیت‌های دیگری که دوست دارند هم حواس‌شان را پرت کنید.

برای تسکین دندان درد کودکان ۴ ساله چه کار کنیم؟

اگر دندان درد پس از تمیز کردن محل آسیب دیده و شستشو با آب نمک بهتر نشد، می توانید دوز مناسبی از داروهای مسکن بدون نسخه مانند نوروفن و کالپول را به کودک خود بدهید.

توجه داشته باشید که درمان دندانهای کودکان در مقایسه بزرگسالان از حساسیت بیشتری برخوردار است. بنابراین در انتخاب دندانپزشک برای درمان دندان درد کودکان ۴ ساله خود، حساسیت بیشتری به خرج دهید. رفتار و سرعت عمل دندانپزشک برای درمان دندان کودکان بسیار اهمیت دارد. با توجه به این مسئله که دندانپزشکی به خودی خود محیطی دوست نداشتنی و ترسناک است، رفتار دندانپزشک با کودک می‌تواند تا حد قابل قبولی این ترس را کنترل کند. محیط کاری دندانپزشک را نیز بررسی کنید. ترجیحاً بهتر است محیط دندانپزشکی برای کودکان مناسب باشد. سرعت عمل دندان پزشک نیز بسیار مهم است. این مسئله سبب می‌شود تا کودک مدت زمان کمتری را در مطب بوده و در نتیجه کمتر اذیت شود.

سخن پایانی

شما در این مقاله با علائم و نشانه های دندان درد کودکان آشنا شدید. همچنین از روش‌های درمان خانگی دندان درد اطفال آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول

آیا قطره آن عامل خراب شدن دندان‌های کودکان است؟

قطره آهن عامل خراب شدن دندان ها نیست. قطره آهن دارای رنگدانه است و روی نواحی دندانی رنگ آن باقی می ماند. برای اینکه این اتفاق نیفتد دهان کودک خود را بعد از مصرف قطره بشویید یا با یک گاز پاک کنید. در نهایت اینکه مطمئن باشید قطره آهن فقط تغییر رنگ ایجاد می کند و نه پوسیدگی.

آیا استفاده از ژل و اسپری‌های موضعی برای کودکان هنگام دندان درد مجاز است؟

توصیه بر این است که از پل و اسپری موضعی در کودکان استفاده نشود. اسپری لیدوکائین به کلی غیر مجاز است. ژل‌های دنتا فورت و دنتوگان برای زیر ۲ سال اکیدا ممنوع و برای سنین بالاتر باید با مشورت پزشک استفاده گردند.

دندانهای شیری ریشه یا عصب دارند؟

همه دندانها چه شیری وچه دائمی هم ریشه وهم عصب دارند به طور طبیعی ریشه دندانهای شیری در سن مخصوص خود کوتاه شده و می افتد امادندانهای آسیای کودک ۶-۵ ساله هنوز ریشه های بلند و محکمی دارند که در صورت بروز پوسیدگی گاهی نیازمند درمان عصب خواهند بود.

آیا رابطه‌ای بین دندان های شیری و دایمی از بُعد استعداد پوسیدگی وجود دارد؟

بین دندان های شیری و دایمی از لحاظ جنس و مقاومت به پوسیدگی ، شکل و غیره رابطه معنی داری اعلام نشده است. ممکن است کودک دندان های شیری محکم و بدون پوسیدگی داشته باشد ،در حالی که دندان های دایمی او مستعد پوسیدگی و به شدت دچار پوسیدگی شوند و یا بالعکس.

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا