دندان درد کودکان به شکلهای مختلف برای اطفال ظاهر می شود. یعنی ممکن است این درد بطور ممتد و مداوم و یا دوره ای باشد و یا میزان درد آن شدت و ضعف داشته باشد. از طرف دیگر، دندان درد کودکان ممکن است خود به خود یا در پاسخ به محرکهای خاص رخ دهد. این درد طاقت فرسا معمولاً به نشانه این است که کودک شما از آسیب یا عفونت دندانی رنج میبرد. صرف نظر از شکل دندان درد در کودک شما، بهترین راه برای کمک به دندان درد کودک، مراجعه به دندانپزشک کودکان است؛ زیرا مراجعه به هنگام موجب میشود تا قبل از شدید شدن وضعیت و دیدن آسیب یا عفونت، کودک درمان و مراقبت های مورد نیاز خود را دریافت کند.
یک نکته مهم دیگر این است که گاه والدین به تسکین و درمان موقتی برای کودک عزیزشان بسنده میکنند. اگرچه این کار برای آرام نمودن کودک لازم است اما اصلا کافی نیست و عدم توجه و پیگیری به موقع، موجب عمیقتر شدن پوسیدگی و در نتیجه بازگشت دوباره دندان درد کودکان شما میشود. لذا مراجعه به دکتر دندانپزشک اطفال امری ضروری و لازم خواهد بود.
در این مقاله میخواهیم در خصوص علل و عوامل بروز دندان درد کودکان و راههای درمان آن با شما والدین عزیز صحبت نمائیم.
عوامل دندان درد کودکان
دندان درد کودکان معمولاً در نتیجه ی آسیب دیدن یا پوسیدگی قسمت “عاج” یا “پالپ دندان” رخ میدهد. تاج دندان کودک که شامل قسمت قابل مشاهده دندان بالای خط لثه میباشد از سه لایه تشکیل شده است. لایه بیرونی آن محافظ مینای دندان محسوب میشود. در زیر مینای دندان عاج قرار دارد که یک سطح سخت اما متخلخل است. در زیر عاج بافت نرمی به نام پالپ دندان وجود دارد که شامل اعصاب، رگ های خونی و بافت همبند میباشد.
انواع مختلف صدمات و عفونت های دندانی منجر به دندان درد می شود که اگر بطور دقیق محل آسیب، حفره، عفونت و پوسیدگی شناخته شود زودتر میتواند به سلامت لثه و دندانها کمک نماید.:
پالپدندان بخاطر داشتن عصب، شدیدترین درد را پس از آسیب دیدگی خواهد داشت. و نقطه اصلی دندان درد در کودکان همین عصبهای نهفته در پالپ دندان میباشد.
*عامل دیگر که موجب ایجاد دندان درد کوکان میشود میتواند وجود آبسهدردندان باشد. آبسه دندان در واقع تجمع چرک در دندان در پاسخ به عفونت باکتریایی است که بخاطر ماندگاری ذرات ریز غذا وشیرینی در دهان کودک ایجاد میشود.
نکاتی که والدین باید در خصوص دندانهای کودکان خود بدانند
یکی از نکات مهم درخصوص پیشگیری از دندان درد کودکان این است که اهمیت دندان شیری کودک خود را جدی بگیرید و سریعا به درمان دندان درد در کودکان بپردازید. برخی از والدین به گمان اینکه دندانهای شیری ماندگاری زیادی ندارد مراقبت از آن از جمله مسواک زدن، نخ کشیدن و حفظ بهداشت آن را به کودک خود آموزش نمیدهند. این درحالی است که دندانپزشکان معتقد هستند که مراقبت از از دندانهای شیری به سلامت دندان های اصلی هر فرد کمک زیادی میکند.
نکته دیگر اینکه اگر احیانا کودک شما در حین بازی و وارد شدن ضربه دچار آسیب شد و احساس درد داشت این مسئله را بطور جدی دنبال نموده و سریعا با دندانپزشک طفل خود درمیان بگذارید. گاه عدم توجه به همین نکات به ظاهر کوچک موجب بروز دندان درد کودکان و ایجاد پوسیدگی عمیق میشود.
نکته مهم دیگر اینکه درمان ترک خوردگی دندان کودک به نوع، محل و اندازه ترک و میزان آسیبی که ترک به دندان وارد کرده است بستگی دارد. در برخی موارد، یک پر کردن ساده دندان ممکن است کافی باشد. اما اگر سریعا پیگیری نشود درصد شکستگی به مرور بیشتر شده و پزشک ناچار به کشیدن دندان کودک دلبند شما میباشد.
راهکارهایی برای پیشگیری از شدید شدن دندان درد کودکان
زمانی که درد دندان شدت مییابد قطعا تحمل آن خارج از ظرفیت و توان کودک دلبندتان میباشد. بطوری که این درد حتی برای بزرگسالان نیز سخت و طاقت فرساست. اطلاع از این مسئله موجب میشود تا والدین با دقت ونگرانی بیشتری این مسئله را دنبال نمایند. دندان کودک بخاطر بافت استخوانی ظریفی که دارد زمانی که شروع به پوسیدگی نماید کنترل آن بسیار سخت میشود. نشانه های دندان درد در کودکان خبر از این دارد که پوسیدگی دندان او از مینای دندان گذشته و به ناحیه عاج دندان رسیده است. لذا هرچقدر میزان این پوسیدگی بیشتر می شود دندان درد کودکان نیز شدیدتر میگردد. مهمترین راهکار برای پیشگیری از شدت درد آن است که در همان مراحل اولیه احساس درد و دیدن نشانههای پوسیدگی، سریعا کودک خود را نزد دندانپزشک ببرید تا وضعیت حفره دهانی-دندانی او مورد معاینه قرار گیرد و علت دندان درد بهتر مشخص شود. دندانپزشک پس از واکاوی، با تجویز دستورالعمل های لازم با هدف جلوگیری از امتداد سطح پوسیدگی مانع از خراب شدن و شدت دندان درد در کودکان میشود.
قاعدتا به طور معمول توصیه های پزشک شامل موارد ذیل خواهد بود:
- مسواک زدن و نخ کشیدن
- استفاده از خمیرندان حاوی فلوراید
- کاهش مصرف غذاهای شیرین
- استفاده کودک از محافظ دندان زمان انجام فعالیت های سنگین ورزشی
نتیجه گیری
کودکان نیز از زمانی که اولین دندانهای شیری خود را تجربه میکنند مانند بزرگسالان در معرض آسیب و پوسیدگی هستند. بروز هرنوع آسیب دیدگی در اکثر مواقع با دندان درد کودکان همراه خواهد بود. والدین باید درصورت مشاهده چنین حس ناخوشایندی در کودک دلبندشان آن را جدی گرفته و برای پیشگیری از درد شدیدتر و آسیب بیشتر به دندانپزشک اطفال مراجعه نمایند. دندان قروچه در کودکان نیز میتواند باعث آسیب شدید به دندان ها شود و کودک درد حس کند به همین دلیل بهتر است هر چه سریع تر علت دندان درد بررسی شود. مسواک زدن، نخ کشیدن، عدم استفاده زیاد از شیرینیجات و… از نکات بسیار مهم جهت حفظ سلامت دهان و دندان کودکان میباشد.