کامپوزیت دندان چیست؟
کامپوزیت‌ها، یکی از پرکاربردترین و پرمصرف‌ترین مواد مورد استفاده در دندان پزشکی هستند. کامپوزیت دندان به موادی شبیه خمیر می‌گویند. دندان پزشک با استفاده از آن مواد، دندانهای شکسته، پوسیده، ترک خورده یا سیاه شده را ترمیم می‌کند.
باید توجه کنید هر کامپوزیت به دلیل رنگ سفید و استحکام، قابلیت استفاده در امور زیبایی دندان را ندارد. همچنین، مواد کامپوزیت باید قابلیت بازسازی لایه به لایه را داشته باشند. در ضمن، استحکام و قابلیت پولیش آن نیز در حد عالی، درخشنده و طبیعی جلوه کنند.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: لمینت یا کامپوزیت؟ تفاوت در چیست؟
انواع کامپوزیت دندان
در ادامه به معرفی انواع کامپوزیت می پردازیم که در دندانپزشکی ها ارائه می شود:
کامپوزیت ونیر
کامپوزیت ونیر یکی از بهترین انواع کامپوزیت است که زیبایی بسیاری به دندانهای شما می بخشد. کسانی که دچار فاصله بسیار در بین دندان های جلویی هستند و یا دندان های جلویی‌شان ترک خورده است، از این روش برای زیبایی و تغییرات قابل توجهی استفاده می کنند. یکی دیگر از ویژگی‌های خاص کامپوزیت ونیر سفید کردن دندان ها است. بدون این که نیاز باشد دندان ها تراشیده شود.
ونیر دندان یا (Veneer) روکش های دندانپزشکی هستند که به منظور زیباسازی دندان ها و اصلاح طرح لبخند بکار میروند. ونیرها انواع مختلفی دارند اما دو تا از شناخته شده ترین ونیرهای دندانی لمینت دندان و کامپوزیت ونیر هستند.
جنس ونیر کامپوزیت ها از همان مواد همرنگ دندان است که برای پر کردن دندان ها از آن ها استفاده می شود. در حالت کلی لمینت دندان و کامپوزیت ونیر ها با هم تفاوت هایی دارند. برای مثال هزینه و قیمت ونیر کامپوزیت ها معمولا از قیمت لمینت کمتر است.
مواد کامپوزیتی دارای جنس و رنگ متفاوتی بوده و دارای دوام و استحکام متفاوتی نیز هستند. بنابراین برای اینکه کار زیبایی و ترمیم دندان شما دارای نتیجه مطلوب و دلخواهی باشد و همچنین استحکام و زیبایی در دندان ایجاد شود بهتر است از موادی که توسط شرکت‌های معتبر دندانپزشکی ساخته می‌شوند استفاده کنید.
ماکروفیل یا دانه درشت
کامپوزیت ماکروفیل یا همان دانه درشت در چند دهه اخیر در خدمات دندانپزشکی حضور پیدا کرد. تفاوت آن با دیگر کامپوزیت ها این است که از ذرات ۱۰ الی ۱۵ میکرومتری تشکیل می شود. به همین خاطر، اجرای ماده کامپوزیت دانه درشت دوام و مقاومت بیشتری برای دندان ها به همراه دارد و شخص مدت بیشتری می تواند از آن استفاده مفید داشته باشد. اما تنها ایراد ماکروفیل، ترمیم بسیار سخت آن است.
میکروفیل یا ریزدانه
کامپوزیت میکروفیل نسبت به دانه درشت از ذرات کوچکتری برای پولیش دندان ساخته می‌شود و همین موضوع موجب شده است ظاهر دندان ها کاملاً صاف، یکدست و طبیعی بدست آید. اما در عوض دوام و استحکام کامپوزیت در این مدل کمتر است. البته ترمیم کامپوزیت میکروفیل بسیار ساده‌تر از کامپوزیت ماکروفیل انجام می شود.
کامپوزیت هیبریدی
این مدل کامپوزیت با ارائه ذرات مختلف استفاده گسترده تری در اختیار دندانپزشکان قرار داده است. برخی ذرات کامپوزیت هیبرید در اندازه ۱۰ الی ۱۵ میکرومتر هستند و برخی دیگر حتی به اندازه ۴۰ میکرومتر هم می رسند. همچنین اندازه ذرات مدل کامپوزیت میکرونانو هیبریدی کمتر از ۱۰۰ نانومتر در نظر گرفته شده است.
مزیت کامپوزیت های هیبریدی مقاومت بسیار خوب آنها در برابر ساییدگی و ضربه است. اما ممکن است بعد از مدتی متوجه شوید دندان‌هایتان به زیبایی روزهای اولیه خود نیستند و مجبور شوید خیلی زود به انجام ترمیم اقدام کنید.
نانو کامپوزیت
نانوکامپوزیت جزء کاربردی‌ترین نوع کامپوزیت های درحال حاضر است که به منظور رفع مشکلات ایجاد شده در کامپوزیت های هیبریدی استفاده می شود. اندازه ذرات این مدل کامپوزیت حدود ۲۰ نانومتر است. که در برابر ساییدگی مقاومت بسیار خوبی از خود نشان می دهند. همچنین می‌توان از نانوکامپوزیت برای رفع مشکلات دندان های عقبی هم استفاده نمود و نتیجه خوبی مشاهده کرد. قابلیت پولیش بسیار خوب نانوکامپوزیت موجب شده است مشکلات احتمالی کامپوزیت های هیبریدی را به راحتی برطرف کند.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: فیشورسیلانت دندان کودکان
مزایا استفاده از کامپوزیت دندان
در ادامه، برخی از مزایا استفاده از کامپوزیت دندان را بیان کرده‌ایم. با مطالعه این قسمت، حتماً به پاسخ پرسش خود خواهید رسید.
- چون در این روش دندانها تراشیده نمی‌شوند یا در صورت نیاز به تراشیدن، میزان آن بسیار کم است (حدود 0.3 میلی‌متر)، پس به دندان (مینا و عاج) آسیب وارد نمی‌شود.
- کامپوزیت قابلیت ترمیم دارد؛ پس در صورت مشاهده آسیب دیدگی می‌توانید آن را ترمیم کنید.
- ترمیم کامپوزیت، آسان و در مدت زمان کوتاهی امکان‌پذیر است.
- زمان انجام کار نیازی به استفاده از داروی بی‌حسی نیست؛ مگر برای دندانهای حساس و موارد خاص.
- کامپوزیت نسبت به لمینیت از استحکام و مقاومت بیشتری برخوردار است.
- ظاهر آن مشابه شکل و فرم و رنگ آن مشابه دندان طبیعی است.
- به خاطر عدم استفاده از لابراتوار، خطا انسانی کاهش می‌یابد. علاوه بر کاهش خطا انسانی، در زمان و هزینه شما هم صرفه‌جویی می‌شود.
عوارض کامپوزیت دندان
از اصلی ترین عوارض کامپوزیت دندان تورم و آسیب لثه است. این عارضه در هنگامی اتفاق می افتد که کامپوزیت خوب بر روی دندان قرار نگیرد.
درباره‌ی ایمپلنت دندان چه می‌دانید؟
مراقبت‌های بعد از کامپوزیت
- پس از درمان در صورت حساسیت دندانها به سردی، گرمی و یا مواد غذایی سفت و سخت، نیاز به نگرانی نیست و امری طبیعی می‌باشد و با گذشت زمان به مرور بهبود می‌یابد.
- پس از اتمام کار، تا چند ساعت باید از خوردن مواد غذایی به خصوص مواد غذایی سخت و یا رنگی، پرهیز کرد. پس از آن نیز رژیم غذایی باید رعایت شود و از گاز زدن مواد غذایی سخت مانند سیب پرهیز شود.
- بهداشت فردی را به هیچ عنوان نباید فراموش کرد.
- از مصرف افراطی نوشیدنی‌های رنگی مثل قهوه بپرهیزید.
- پرهیز از استعمال دخانیات، زیرا در طولانی مدت اثرات مخربی روی کامپوزیت دندان خواهد گذاشت.
یکی از مشکلات افرادی که کامپوزیت ونیر کرده اند این است که بین دندانهایشان زرد می شود .
علت این موضوع می تواند پالیش نامناسب بین دندانها باشد. در واقع بین دندانها هم بایست مثل سطح رویی دندان خوب پالیش و صاف شود تا بعدها دچار رنگ پذیری نشود .
یکی از ابزارهای پالیش کامپوزیت در ناحیه بین دندانها ، نوارهای پرداخت کامپوزیت است.
سخن پایانی
در این نوشتار درباره کامپوزیت دندان و انواع آن سخن گفتیم. امروزه بسیاری از افراد برای یک دست شدن رنگ و فرم دندان هایشان از کامپوزیت دندان استفاده می کنند. فراموش نکنید که دوام و ماندگاری کامپوزیت های دندان بالا است. اما احتیاج به مراقبت های لازم دارد و فرد باید موارد بهداشتی و نیز اصول تغذیه ای را رعایت کند تا عمر کامپوزیت ها را به بیش از 10 سال برساند. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.