لمینت و کامپوزیت دندان از جمله راهکارهای زیبایی دندانها در دندانپزشکی هستند. این دو روکشی نازک به رنگ دندان هستند که به جلو دندان شما وصل می شوند و انواع مشکلات آن را برطرف می کنند. انتخاب روش روکش لمینت و کامپوزیت به مجموعه متفاوتی از معیارهای مختلف بستگی دارد. قبل از انتخاب نوع خاصی از روکش دندان، ابتدا باید بفهمید که لمینت بهتر است یا کامپوزیت؟ انتخاب معیار مناسب، فاکتور بسیار مهمی در موفقیت استفاده از روش‌های لمینت و کامپوزیت است. با مجموعه مقالات ” معرفی درمان های دندانپزشکی ” دانش خود را در زمینه های مختلف دندانپزشکی ارتقاء دهید.
امروزه همه به‌دنبال دانستن فرق لمینت و کامپوزیت هستند زیرا برای داشتن لبخند زیبا از لمینت یا کامپوزیت استفاده می‌شود. از طرفی لبخندی زیبا، یکی از اجزای اصلی زیبایی است. ظاهر دندانها تأثیر قابل‌توجهی بر عزت‌نفس و اعتماد به نفس شما دارد. لمینت دندان و کامپوزیت دندان از روش‌های زیباسازی دندانها هستند که می‌شناسید. اما تفاوت لمینت و کامپوزیت در چیست؟ احتمالا تفاوت این دو روش را به طور دقیق ندانید. در این مقاله فرق کامپوزیت و لمینت را از جهات مختلف بررسی می‌کنیم تا بدانیم آیا لمینت بهتر است یا کامپوزیت؟
فهرست مطالب
- روکش دندان چیست؟
- کامپوزیت دندان چیست؟
- کاربرد کامپوزیت دندان چیست؟
- لمینت دندان چیست؟
- کاربرد لمینت دندان چیست؟
- در چه مواردی استفاده از روکش های کامپوزیت و لمینت مناسب نیستند؟
- تفاوت کامپوزیت و لمینت دندان چیست؟
- مزایای روکش لمینت و کامپوزیت دندان چیست؟
- عوارض لمینت و کامپوزیت چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
روکش دندان چیست؟
روکش دندان در واقع نوعی پروتز دندان است یعنی به گونه ای طراحی شده است که بتواند یک عضو آسیب دیده یا از دست رفته را جایگزین شود. روکش ها اغلب شبیه به تاح دندان هستند و زمانی استفاده می شوند که تاج دندان آسیب های شدید دیده باشد. جهت نصب روکش دندان لازم است دور تا دور دندانی که آسیب دیده است تراشیده شده و روکش با کمک سمنت یا چسب دندان پزشکی به دندان تراشیده شده وصل شود.
کامپوزیت دندان چیست؟
روکشهای کامپوزیت از پرسلن پودری ساخته شده با رزین مصنوعی ، ایجاد می شوند. کامپوزیت ونیر بدون نیاز به ایجاد تغییراتی روی دندان به آن چسبانده می شوند. دندانپزشک ماده کامپوزیت را که به صورت خمیر می باشد ، در لایه های مختلف تا زمانی که شکل ، رنگ و فرم مورد نظر حاصل شود ، مدل‌سازی و استفاده می کند.
انواع کامپوزیت دندان:
روش روکش کامپوزیت دندان دارای انواع مختلفی از جمله کامپوزیت درشت دانه، ریز دانه، هیبرید، نانو کامپوزیت و … می باشد که در ادامه به صورت مختصر توضیح داده شده است:
- کامپوزیت درشت دانه و یا ماکروفیل دارای ذراتی به ابعاد ۱۰ تا ۵۰ میکرومتر می‌باشد که بزرگی ابعاد ذرات تاثیر فوق‌العاده‌ای در مقاومت کامپوزیت دارد. این در حالی است که در روش ریز دانه (میکروفیل) ابعاد ذرات به ۱۰۰ نانومتر می رسد. در این روش دوام کامپوزیت کمتر از روش درشت دانه است، اما سهولت انجام امر پولیش کردن از جمله مزایای آن است.
- روش هیبریدی یا ترکیبی، ابعاد ذرات ما بین دو روش قبلی یعنی چیزی حدود ۱۰ تا ۵۰ میکرومتر و همچنین تا ۴۰ نانو متر هستند. فیلر بالای مواد پرکننده منجر به افزایش مقاومت آنها در برابر ساییده شدن می شود. اما عیب این روش، کاهش یافتن زیبایی روکش با گذشت زمان و در اثر استهلاک است.
- نانو کامپوزیت نیز از جمله روش های جدید روکش است که ابعاد ذرات حدود ۲۰ نانومتر است. به علت تجمع ذرات ریز و تشکیل ذرات با ابعاد بزرگتر، مقاومت در برابر سایش، امکان پولیش و محکم بودن کامپوزیت افزایش پیدا کرده است. از بین روش‌های بیان شده، به احتمال زیاد روکش نانو کامپوزیت بهترین گزینه است.
کاربرد کامپوزیت دندان چیست؟
- دندان هایی که لب پریدگی جزئی داشته باشند
- فاصله جزئی بین دندان ها نیاز به پر شده داشته باشد
- دندان ها، عیب ظاهری نداشته باشند؛ فقط بیمار قصد داشته باشد رنگ دندان ها را روشن تر کند
- دندانهای خرگوشی
- دندان های کج
لمینت دندان چیست؟
پیش از دریافت لمینت دندان، لازم است که دندان آماده سازی شود. روکش های لمینت نیز در آزمایشگاه ساخته می شوند. سپس با مواد مخصوص به دندان متصل شده و ثابت می شوند.
انواع لمینت دندان:
انواع روش های روکش لمینت دندان شامل لمینت دندان سرامیکی، کامپوزیتی، فوری، قابل جابجایی و … می باشد.
- در روش سرامیکی، به علت روشن بودن و شفافیت مینای دندان، ظاهر یکدستی دارد. این روکش، بسیار قوی و مقاوم در برابر تراشیدن می‌باشد، اما قیمت آن گران است.
- این در حالی است که روش لمینت کامپوزیتی، ارزانتر بوده و با پنهان کردن نواقص دندانی، لبخند زیبایی را برای شما به ارمغان می آورد.
- روکش لمینت فوری، از پیش ساخته می‌شود و نسبت به بقیه ارزانتر است، اما دوام کمتری دارد.
- روکش لمینت قابل جابجایی نیز با استفاده از رزین سفت ساخته شده و کاملا طبیعی است. این روش از جمله جدیدترین روش‌های روکش دندان است که کار با آنها آسان است.
کاربرد لمینت دندان چیست؟
- اصلاح دندان هایی که کج یا بدشکل هستند
- ترمیم دندان های شکسته یا ترک خورده
- دندانهای دچار لکه یا بد رنگ که دیگر با روش های سفید کردن دندان تغییر رنگ نمی یابند
- دندان هایی که در اثر ساییدگی کوتاه شده اند
- دندانهایی که از یکدیگر فاصله دارند
در چه مواردی استفاده از روکش های کامپوزیت و لمینت‌مناسب نیستند؟
این سوال که چه افرادی نباید به طراغ روکش‌ها بروند؛ ممکن است در ذهن شما هم وجود داشته باشد. در ادامه به معرفی شرایط ممنوعیت روکش های لمینت و کامپوزیت می‌پردازیم:
دندانهایی با پوسیدگی یا بیماری فعال لثه
قبل از دریافت کامپوزیت یا لمینت‌دندان باید این بیماری ها یا پوسیدگی ها به خوبی توسط دندانپزشک بررسی شوند. اگر مقدار قابل توجهی از ساختار دندان از دست رفته باشد استحکام کافی را برای دریافت ونیرهای دندانی نخواهد داشت. در این مورد تاج های دندانی گزینه ی مناسب تری برای این مورد است.
دندان هایی که به شدت آسیب دیده اند یا در جای نامناسبی قرار دارند
دندان هایی که به شدت به هم ریخته اند یا دچار آسیب دیدگی شدیدی هستند نمی توانند گزینه مناسبی برای لمینت یا کامپوزیت دندان باشند و باید از ارتودنسی با لیزر پیش از کاشت لمینت‌بهره گرفت. افرادی که دارای عادات بد مثل خرد کردن یا گاز زدن مواد غذایی سفت هستند. افرادی که دارای این عادات بد هستند نمی توانند گزینه مناسبی برای ونیرهای دندانی باشند زیرا به راحتی به آنها آسیب می زنند.
تفاوت کامپوزیت و لمینت‌دندان چیست؟
مهمترین فرق لمینت‌و کامپوزیت دندان در مدت زمان نصب انها روی دندان ها و فرایند کاشت انها است. دیگر تفاوت‌ها عبارتند از:
فرق لمینت و کامپوزیت از لحاظ مدت زمان نصب
ونیرهای کامپوزیتی تنها طی یک جلسه بر روی دندان ها نصب می شوند. دندانپزشک در کمتر از یک ساعت می‌تواند رزین کامپوزیت را روی دندان ها شکل داده و آنها را پولیش کند تا طرح‌لبخند بیمار اصلاح شود. ونیرهای لمینت سرامیکی حداقل به دو جلسه برای نصب نیاز دارند. در جلسه اول دندانپزشک آماده سازی دندان ها را انجام داده و از روی دندانها قالب میگیرد.
حدود ۲ هفته زمان می‌برد تا لابراتوار لمینت های پرسلین را به صورت سفارشی شده برای دندانهای بیمار بسازد. سپس در جلسه دیگری دندانپزشک پوسته نازک لمینت را روی دندان ها می چسبانند.
فرق لمینت و کامپوزیت دندان از لحاظ فرایند کاشت
رزین کامپوزیت روی لایه های دندان قرار گرفته و سبب اصلاح شکل، طول و رنگ آنها می شود. در اکثر موارد، ونیرهای کامپوزیت روش کم تهاجمی تری نسبت به لمینت دندان هستند. زیرا در این روش درمانی برخلاف لمینت دندان آسیبی به ساختار بافت دندان وارد نمی آید. در فرایند کاشت کامپوزیت ونیر نیازی به تراشیدن مینای دندان نیست و دندانپزشکی می تواند رزین کامپوزیت را مستقیماً روی دندانهای بیمار قرار داده و باندینگ را ایجاد کند.
در فرایند کاشت لمینت سرامیکی باید مینای دندان به اندازه ضخامت ونیرهای پرسلین تراشیده شود با تراش دندان، پوسته های لمینت، پیوند مستحکم تری با مینای دندان برقرار می‌کنند و دوام و طول عمر آنها نیز افزایش می یابد. اما چون در روش کاشت لمینت پرسلین مینای دندان تا حدودی از بین رفته، بیمار دیگر نمی‌تواند بدون ونیر از دندانهای طبیعی خود استفاده کند. فرآیند کاشت لمینت سرامیکی برگشت ناپذیر است.
دوام و طول عمر
دوام و طول عمر لمینت سرامیکی بسیار بیشتر از کامپوزیت دندان است. در صورتی که بیمار از لمینت های خود به خوبی مراقبت کند؛ لمینت ها بیش از ۱۲ سال روی دندانهای بیمار باقی می ماند. در صورتی که طول عمر کامپوزیت دندان در بهترین شرایط بین ۵ تا ۷ سال است.
استحکام و مقاومت ونیر دندان
استحکام لمینت سرامیکی از کامپوزیت دندان بیشتر است. لمینت ها طی فرایندی خاص با تکنیکهای بسیار پیشرفته در لابراتوار ساخته می شوند. با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته، لمینت ها استحکام بسیار بالایی پیدا کرده‌اند. در برابر ضربه و زرد‌شدن مقاوم اند. در صورتیکه کامپوزیت ها سریعتر زرد می شوند
چنانچه فشار زیادی به آنها وارد شود؛ احتمال شکستن و ساییده شدن آنها وجود دارد. حتی بهترین نوع کامپوزیت ونیر که در حال حاضر با تکنولوژی نانو هیبرید یا میکروفیل ساخته می شود؛ نسبت به لمینت سرامیکی با کیفیت متوسط استحکام و مقاومت کمتری دارند.
قیمت
فرق کامپوزیت و لمینت از لحاظ قیمت نیز برای بیمارانی که قصد اصلاح طرح لبخند خود را دارند؛ اهمیت بسیار زیادی دارد. قیمت کامپوزیت دندان نسبت به لمینت سرامیکی ارزانتر است. این می‌تواند تنها مزیت کامپوزیت ونیر نیز نسبت به ونیر لمینت به شمار بیاید. چون کامپوزیت رزین ها معمولاً با قیمت پایین‌تری در کارخانه‌ها تولید شده و به بازار عرضه می‌شوند. همچنین فرآیند نصب آنها نیز طی یک جلسه و به راحتی انجام میگیرد.
هزینه نهایی اصلاح طرح لبخند با کامپوزیت بسیار کمتر از لمینت ونیر است.
| لمینت | کامپوزیت |
| هزینه درمان | ⬆ | ⬇ |
| دوام | ۱۰ تا ۱۵ سال | ۵ تا ۷ سال |
| استحکام | زیاد | کم و احتمال لب پر شدن مکرر |
| ظاهر | زیبا، شفاف و طبیعی | کدر و با احتمال تغییر رنگ بخصوص در لبه های اطراف |
| نگهداری | مانند دندان طبیعی | پالیش و ترمیم دوره ای |
| دقت | اغلب بسیار دقیق است. بسته به دقت لابراتوار و دندانپزشک | اغلب علیرغم دقت دندانپزشک بسیار غیر دقیق است بخصوص در لبه های بین دندانی |
| درمان شکستگی لمینیت | حتما باید تعویض شود | امکان ترمیم داخل دهان وجود دارد |
| نیاز به تراش دندان | تراش حداقلی با توجه به مهارت دندانپزشک و لابراتوار امکان پذیر است | به جز دندانهای بیرون زده نیاز به تراش وجود ندارد |
مزایای روکش لمینت و کامپوزیت دندان چیست؟
- هزینه پایین‌تر روکش کامپوزیت
یکی از مهمترین عوامل موثر در اختلاف قیمت لمینت و کامپوزیت، انتخاب روکش مناسب دندان است. عمده‌ترین مزیت روکش کامپوزیت نسبت به لمینت، هزینه پایین‌تر آن است. به طور میانگین، لمینت دارای اختلاف قیمتی دو برابر بیشتر از روکش کامپوزیت می‌باشد که برای برخی از افراد بسیار مهم است، زیرا بیشتر درمان ها توسط بیمه پوشش داده نمی‌شوند.
- یکی دیگر از تفاوت لمینت و کامپوزیت دندان در مراحل و مدت زمان انجام آن است.
مدت زمان انجام روکش لمینت و کامپوزیت نیز متفاوت است. معمولا ونیر کامپوزیت در یک جلسه ویزیت به طور کامل انجام می‌شود. بدین منظور، دندانپزشک دندان ها را با پوششی از نوع رزین می پوشاند، لایه‌های اضافی رزین اعمال شده، تراشیده می‌شود. سپس رزین از طریق نوری شدید سخت شده و در نهایت روکش‌ها جلا پیدا می کنند. نیاز است تا برای داشتن ظاهری طبیعی، رزین صیقل داده شود تا مشابه دندان واقعی شود. برای انجام این درمان نیاز به تراشیدن دندان نیست.
اما لمینت سرامیکی دندان نیاز به دو الی سه هفته زمان نیاز دارد. ابتدا دندانپزشک کمی از مینای دندان را تراش می دهد و بعد از آنها قالب گیری می کند و برای ساخت روکش دندان، قالب ها را به آزمایشگاه ارسال می کند. بعد از دو هفته روکش ها آماده می شود و برای نصب به دندانپزشک تحویل داده می شود. اکنون دندانپزشک روکش لمینت را به دندان های شما میچسباند.
- برگشت پذیری
روش لمینت و کامپوزیت از نظر میزان برگشت پذیری نیز با یکدیگر متفاوت هستند. خوب است بدانید که مهمترین مزیت درمان روکش کامپوزیت نسبت به لمینت، قابلیت برگشت پذیری آن می باشد. زیرا برای انجام باندینگ (کامپوزیت) نیازی به تراشیدن دندان نیست و می توان بعد از مدتی روکش ها را از دندان جدا کرد و از دندان های طبیعی خود استفاده کرد، اما به دلیل تراشیدن دندان در درمان لمینت‌دیگر نمی توان از دندان های طبیعی خود بهره برد. در واقع روش لمینت‌دندان (ونیر پرسلین) قابلیت برگشت پذیری ندارد.
- طول عمر لمینت و کامپوزیت
فکر می‌کنید از نظر طول عمر لمینت و کامپوزیت، کدام یک برای شما بهتر است؟ هر چند روکش کامپوزیت دارای مزایای زیادی است، اما از نظر ماندگاری با روش لمینت‌قابل مقایسه نیست. با وجود پیشرفت انجام شده در طی سالیان دراز برای ماده رزین، اما ماده به کار رفته در روش لمینت، بسیار قویتر از رزین کامپوزیت است. لازم به ذکر است که لمینت به طور میانگین چیزی حدود ۱۰-۱۵ سال مقاومت داشته و دوام می‌آورد، هر چند با رعایت بهداشت دهان و دندان و پیروی از دستورالعمل‌های دندانپزشک، حتی می‌توان برای مدت طولانی‌تری از آنها استفاده کرد. روکش کامپوزیت تمایل به ماندگاری حدود نیمی از زمان، یعنی چیزی حدود ۵-۷ سال دارد.
با توجه به مطالب بیان شده، اگر به فکر جایگذاری روکش هستید بسیار مهم است که تفاوت طول عمر و قیمت لمینت و کامپوزیت را با یکدیگر در نظر بگیرید. در واقع، در حالی که ممکن است کامپوزیت‌ها نصف لمینت قیمت داشته باشند، اما آنها فقط به اندازه نصف عمر لمینت‌دوام می‌آورند.
عوارض لمینت و کامپوزیت چیست؟
اکثر دندانپزشکان اتفاق نظر دارند که روش لمینت، زیبایی طبیعی مشابه با دندانهای اصلی برای شما فراهم می کنند. این روش زیبایی دندانپزشکی، از نظر کیفیت، دارای شفافیتی کاملا مشابه مینای دندان شما است. همچنین، روش لمینت به علت بالا بودن استحکام ماده و لعاب مصرفی پس از درمان، در مقابل لکه شدن و خراشیدگی بسیار مقاوم می‌باشد. این در حالی است که روش روکش کامپوزیت، از درجه تخلخل بالاتری برخوردار است. بنابراین، این روکش در معرض خطر لک شدن قرار دارد. به همین خاطر، به منظور جلوگیری از ایجاد لک توسط برخی از مواد غذایی به وجود آورنده لک در دندان، ضروری است تا رژیم غذایی مناسبی داشته باشید. علاوه بر این، برای داشتن دندانهایی به زیبایی دندان اصلی، روکش کامپوزیت باید پرداخت شود.
در روش لمینت ممکن است بیمار بیشتر از روش کامپوزیت درگیر باشد و اغلب اوقات افراد به علت انتظار برای ساخت روکش ها در آزمایشگاه دچار خستگی مفرط می‌شوند. با این وجود دندانپزشکان در تلاش هستند تا از فناوری CAD / CAM برای ساخت استفاده کنند. اگر به دنبال استفاده از روش روکش لمینت و کامپوزیت هستید، خوب است بدانید که بررسی انواع مختلف فناوری‌های در دسترس دندانپزشک شما، از اهمیت بالایی برخوردار است.
سخن پایانی
شما در این مقاله با لمینت و کامپوزیت دندان آشنا شدید. همچنین از مزایا و عوارض آنها آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
مهمترین فرق لمینت و کامپوزیت دندان در مدت زمان نصب انها روی دندان ها و فرایند کاشت انها است. ونیرهای کامپوزیتی تنها طی یک جلسه بر روی دندان ها نصب می شوند. ونیرهای لمینت سرامیکی حداقل به دو جلسه برای نصب نیاز دارند. در جلسه اول دندانپزشک آماده سازی دندان ها را انجام داده و از روی دندانها قالب میگیرد. حدود ۲ هفته زمان می‌برد تا لابراتوار لمینت های پرسلین را به صورت سفارشی شده برای دندانهای بیمار بسازد. سپس در جلسه دیگری دندانپزشک پوسته نازک لمینت را روی دندان ها می چسبانند.
با توجه به اینکه لمینت سرامیکی در کوره دندانپزشکی در دمایی بالاتر از ۷۰۰ درجه سانتی گراد پخته می شود، ذرات چینی با هم ساختمانی مستحکم و مقاوم را تشکیل می دهند. کامپوزیت در دهان و با استفاده از نور آبی سفت می گردد و استحکام آن چندین برابر کمتر از سرامیک است.
