دندانها علاوه بر اهمیت کاربرد، بر اعتمادبنفس افراد هنگام لبخند زدن و صحبت کردن تاثیرگذارند. تغییر رنگ دندانها، در گذر زمان اجتنابناپذیر است. گاهی افراد بخاطر زرد شدن دندانهایشان لبخند زدن را برای خود قدغن میکنند. آیا شما راهی برای رفع این تغییر رنگها دارید؟ فکر میکنید سفیدکنندههای دندان میتوانند موثر باشند؟ راههای بسیاری برای این مسئله پیش روی شماست. از روکشهای لمینت و کامپوزیت گرفته تا بلیچینگ و خمیردندانهای سفیدکننده. یکی از سادهترین و کم هزینهترین این روشها بلیچینگ دندان است. قابل ذکر است گاهی پس از اتمام درمان ارتودنسی دندان لکههایی بر روی دندان ایجاد میشوند که برای رفع این مشکل نیز از بلیچینگ استفاده میشود. در این مقاله تا پایان با ما همراه باشید تا درباره بلیچینگ بعنوان راه حل زردی دندانها بخوانید. معرفی درمان های دندانپزشکی میتواند کمک بسزایی به شما در حفاظت از دندان هایتان بکند.
فهرست مطالب
- بلیچینگ دندان چیست؟
- چه زمان دندان های ما به بلیچینگ نیاز دارند؟
- چه عللی باعث تغییر رنگ دندان ها میشوند؟
- چه ماده ای برای بلیچینگ دندان استفاده می شود؟
- معرفی روشهای بلیچینگ دندان
- چگونه بلیچینگ دندان را ماندگارتر کنیم؟
- چه کسانی نباید بلیچینگ دندان انجام دهند؟
- آیا بلیچینگ بهتر است یا کامپوزیت؟
- مراقبت های مهم بعد از بلیچینگ چگونه است؟
- مزایا و معایب بلیچینگ دندان چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
بلیچینگ دندان چیست؟
بلیچینگ دندان یا اصلاح لبخند به شما کمک می نماید دندان های زیباتری داشته باشید و لبخندی زیبا را به دیگران هدیه نمایید. بلیچینگ دندان روشی برای سفید کردن دندان ها میباشد که در مطب توسط پزشک یا در خانه توسط خود فرد انجام میشود. سفیدی دندان ها موجب افزایش اعتماد به نفس در افراد میشود و از آنجایی سفیدی دندانها نقش زیادی در زیبایی صورت دارد، بلیچینگ دندان طرفداران زیادی دارد. دندان دارای دو بخش مینا و عاج میباشد. مینای دندان روی قسمت عاج قرار گرفته و موجب سفیدی و شفافیت دندان میشود.
با گذشت زمان ضخامت مینای دندان کم شده و باعث میشود تا رنگ عاج نمایان تر شود. عوامل مختلفی باعث میشوند تا رنگ دندان ها سریعتر زرد شود از جمله: سیگار کشیدن، عادات بد غذایی، عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، مصرف بیش از حد نوشیدنی های قندی. حتی ممکن است افرادی که مرتب از مسواک و نخ دندان استفاده میکنند، باز هم در اثر عوامل محیطی و مواد غذایی خاصی دچار زردی دندان بشوند و برای رفع این مشکل به پزشک مراجعه کنند. بلیچینگ دندان را میتوان به عنوان یکی از روش های اصلاح طرح لبخند محسوب کرد.
چه زمان دندان های ما به بلیچینگ نیاز دارند؟
- زرد و قهوه ایی شدن دندان ها به مرور زمان
- زردی دندان بر اثر نوشیدنی هایی مانند نوشابه گاز دار، کافئین و چایی غلیظ
- عادت غذایی فرد که باعث زرد شدن دندان های فرد شده اند
- زرد شدن دندان بر اثر دخانیات از جمله سیگار و قلیان
چه عللی باعث تغییر رنگ دندان ها میشوند؟
از آنجایی که برخی از تغییر رنگها نسبت به فرآیند بلیچینگ یا سفید کردن دندان واکنش بهتر و بیشتری نشان می دهند، بنابراین، قبل از هرچیزی باید علت تغییر رنگ دندان افرادی که تمایل به بلیچینگ دندان دارند مشخص شود. از این رو علل تغییر رنگ باید به دقت مورد ارزیابی قرار گیرد تا بهتر بتوان میزان و درجهای که برای بلیچینگ یا سفید کردن و بهبود رنگ دندان نیاز است را پیش بینی کرد.
عللی که باعث تغییر رنگ دندان ها میشوند به طور کلی به دو دسته خارجی و داخلی تقسیم می شوند. (دسته اول تغییر رنگ هایی هستندکه منشاء خارج دندانی دارند و دسته دوم که منشاء داخل دندانی دارند.)
۱. تغییر رنگ دندان ناشی از عوامل خارج دندانی
- از عوامل خارجی که میتوانند باعث تغییر رنگ دندانها شوند میتوان به رنگهای موجود در مواد غذایی و نوشیدنیهایی مثل چای، قهوه و رنگ های افزودنی در غذاها اشاره کرد
- عامل دیگر، مصرف سیگار و تنباکو است که با ادامه مصرف این مواد، تغییر رنگ بیشتر و عمیقتر میشود
- علت دیگر میتواند عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باشد که باعث تجمع جرم و پلاک روی دندان میشود .
ذکر این نکته مهم است که عوامل خارجی در ابتدا سطحی هستند و کم رنگ. بنابراین میتوان آنها را با روش بروساژ معمولی از بین برد. ولی با پیشرفت فرآیند، تیرهتر و پایدارتر میشوند و حذف کردن آنها نیازمند تکنیکهای پیچیدهتر است. بلیچینگ دندان ها میتواند به راحتی این تغییر رنگها را بر طرف کند. به طور کلی بلیچینگ بر روی تغییر رنگهای خارجی اثر با ثباتتری دارد (مخصوصا برای برطرف کردن تغییر رنگهای ناشی از چای و قهوه و سیگار)
۲. تغییر رنگ دندان ناشی از عوامل داخلی
عوامل داخلی تغییر رنگ دندان ها مستقیماً روی ترکیب عاج و مینای دندان تاثیر میگذارد و سختتر از عوامل خارجی برطرف میشوند. به طور کلی تغییر رنگ داخلی دندان ممکن است در دو زمان اتفاق افتد:
- در زمان تشکیل دندانها: مانند قرارگیری در معرض فلوراید اضافی یا آنتی بیوتیک تترا سایکلین
- زمانی که رویش دندان ها کامل شده باشد: مانند تغییر رنگ داخلی به علت پوسیدگی دندان، بعضی از انواع ترمیمها، پالپ غیر زنده (مشکلات روت کانال) و ضربه به دندان.
اما اگر بخواهیم وارد جزئیات شویم موارد زیر هر کدام میتوانند موجب تغییر رنگ دندان ها شود:
سایش دندانها:
یکی از علل شایع تغییر رنگ داخلی دندان ها افزایش سن، و ساخته شدن عاج ثانویه زردتر و از طرفی سایش دندان به مرور زمان میباشد که باعث زردتر شدن دندان میشود. تغییر رنگ ناشی از سایش دندان ها معمولا با بلیچینگ دندان از بین نمیرود.
مصرف برخی داروها:
تغییر رنگ ناشی از مصرف دارو، ممکن است قبل یا بعد از اینکه دندان به طور کامل تشکیل میشود، رخ دهد. تتراسایکلین در طول کلسیفیکاسیون دندان به دنتین یا عاج دندان وارد شده و احتمالا از طریق واکنش با کلسیم و تشکیل تتراسایکلین اورتوفسفات سبب تغییر رنگ دندان ها می شود.
یرقان:
یرقان طولانی مدت در کودکی، از علل دیگر است که تعداد بیشتری از دندانها را درگیر میکند.
ضربه و تروما:
ضربه هم میتواند رنگ دندان را تغییر دهد مثلا:
- تغییر رنگ های صورتی : که نشان دهنده تحلیل داخلی دندان می باشد
- یا تغییر رنگ زرد: که نشان دهنده آهکی شدن پالپ دندان است
- یا تغییر رنگ های سیاه: که در اثر نکروز و از بین رفتن عصب و پالپ دندان ایجاد می شود.
برخی از ترمیم های دندانی:
ترمیمهای آمالگام نیز میتوانند در طول زمان به علت اکسید شدن فلزات آن و نفوذ در نسج دندان باعث تغییر رنگ سیاه دندان شوند.
زیاده روی در استفاده از فلوراید:
مصرف بیش از حد فلوراید بخصوص وجود فلوراید بیش از حد در آب آشامیدنی یعنی بیش از(۱-۲ ppm) که در بعضی از نواحی کشور خودمان نیر این میزان بالا از فلوراید در آب آشامیدنی وجود دارد. این میزان بیش از حد فلوراید باعث تغییرات متابولیکی در آملوبلاستها ( سلولهای سازنده مینا دندان) و کلسیفیکاسیون نامناسب در دندان میشود.
وراثت:
علاوه بر این، تغییر رنگهای داخلی میتواند منشاء ارثی داشته باشند مانند مشکلاتی مثل آملوژنز ایمپرفکتا و دنتینوژنز ایمپرفکتا (که در آنها، ساختار مینا و عاج دندان معیوب بوده و دچار تغییر رنگ هستند).
چه ماده ای برای بلیچینگ دندان استفاده می شود؟
ماده اصلی که برای بلیچینگ استفاده میشود، مواد شیمیایی به نام های پراکسید هیدروژن یا پراکسید کربامید است. در مطب از ماده پراکسید هیدروژن استفاده میشود و ماده پراکسید کربامید برای روش خانگی بکار میرود. تجویز این دو روش باید زیر نظر دندان پزشک زیبایی انجام شود. این مواد به ساختار کریستالی مینا نفوذ کرده و با گذشت زمان رنگ دانه هایی که روی دندان رسوب کرده اند، را اکسید کرده و رنگ عاج دندان نیز روشن تر میشود. باید توجه داشت که این مواد شیمیایی با لثه و صورت تماس نداشته باشند.
بعد از انجام بلیچینگ دندان بهتر است که یک سری مراقبت هایی انجام داد تا میزان تاثیر این کار بیشتر نمایان شود و در کوتاه مدت به ترمیم و اصلاح نیاز نداشته باشد.
معرفی روشهای بلیچینگ دندان
سه روش برای سفید کردن دندان ها وجود دارد: بلیچینگ در مطب، بلیچینگ در منزل و بلیجینگ با محصولات سفید کننده بدون نسخه (OTC).
بلیچینگ در مطب (In Office Bleaching)
این نوع بلیچینگ دندان با استفاده از مواد سفید کننده دندان با غلظتهای بالا (۲۵-۴۰٪ هیدروژن پراکسید) انجام میشود. با آفیس بلیچینگ دندان، دندانپزشک کنترل کاملی در طول عمل و فرایند سفید کردن دندان ها دارد. در این روش، قبل از قرار دادن ژل هیدروژن پراکسید، لثهها توسط مادهای محافظ، به نام اپالدم، ایزوله میشوند.
پس از انجام اقدامات محافظت از لثهها، ژل سفید کننده بر روی دندانها اعمال میشود و در طی زمان مربوطه در مطب دندانپزشکی، به وسیله گرما یا نور (یا بدون آنها) فعال میشود.
بلیچینگ دندان خانگی (Home Bleaching)
در این روش از دندانهای شخص قالب تهیه شده. به عبارتی بر اساس فرم دندانها، یک قالب یا تری (Bleaching trays) تهیه میگردد. ژلهای سفید کنندهِ با غلظت کم در اختیار فرد قرار داده میشود تا در منزل داخل تری قرار داده و استفاده کنند.
ژلهای سفید کننده دندان در این روش حاوی عامل سفید کننده کارباماید پراکسید 10 تا ۲۰ درصد است. این مقدار برابر با هیدروژن پراکسید 3.5 تا ۶.۵ درصد است. به طور کلی، توصیه میشود که ماده با ۱۰٪ کاربامید پراکسید به مدت ۸ ساعت در روز و ماده دارای ۱۵-۲۰٪ کاربامید پراکسید به مدت ۳-۴ ساعت در روز استفاده شوند. این درمان (بلیچینگ دندان خانگی) توسط خود بیمار انجام می شود. اما در طی مراجعات و بازنگری باید توسط دندانپزشک تحت نظارت قرار بگیرد.
محصولات سفید کننده دندان
در نهایت، به جز بلیچینگ دندان در منزل و مطب، محصولات سفید کننده بدون نسخه ( OTC ) اشاره کرد که در سالهای اخیر محبوبیت بیشتری پیدا کردهاند. این محصولات از یک ماده سفید کننده دندان با غلظت کم (بین ۳ تا ۶ درصد هیدروژن پراکسید) تشکیل شدهاند.
چگونه بلیچینگ دندان را ماندگارتر کنیم؟
- میتوان با پرهیز از خوردن مواد غذایی و عاداتی که باعث تغییر رنگ در دندانها میشوند (که در قسمت تغییر رنگ دندانها به آنها اشاره شد). با این کار میتوان نتیجه حاصل شده از بلیچینگ را به مدت طولانیتری حفظ کرد.
- رعایت بهداشت دهان و دندانها و استفاده از مسواک و نخ دندان به طور مرتب و روزانه. با حذف پلاک میکروبی و رنگدانه ها موجب ماندگاری بیشتر رنگ حاصل از بلیچینگ میگردد.
- همچنین با درمان بلیچینگ دندان دورهای (چه در منزل و چه در مطب) میتوان به حفظ این نتیجه در مدت زمان طولانیتر کمک کرد.
چه کسانی نباید بلیچینگ دندان انجام دهند؟
- در افرادی که تحلیل لثه دارند و ریشههای دندانها به محیط دهان باز هستند.
- کسانی که پوسیدگیهای دندانی دارند.
- در افرادی که پوسیدگی درمان نشده دارند (قبل از انجام بلیجینگ بهتر است کلیهی پوسیدگیها ترمیم شوند، زیرا مادهی بلیچینگ به داخل پوسیدگیها و سطوح داخل دندان نفوذ کرده و باعث حساسیت دندانها میشود.)
- در اشخاصی که مینای دندانها دچار سایش شده است.
- افرادی که ترمیمها و روکشهای متعددی بر روی دندانهای مختلف خود دارند.( به این دلیل که بلیچینگ دندان تاثیری روی رنگ مواد کامپوزیتی و سرامیکی ندارد، بنابراین در این افراد در صورت انجام بلیچینگ، لبخندی ناهمگون و نازیبا ایجاد میشود).
آیا بلیچینگ بهتر است یا کامپوزیت؟
هزینه کامپوزیت دندان بیشتر است اما ماندگاری کامپوزیت نیز بیشتر است. ونیر کامپوزیت همچنین می تواند تعدادی از مشکلات دندان را به طور هم زمان حل کند – دندانهای شکسته شده، فاصله ناهموار و تغییر رنگ.
سفید کردن دندان های یا بلیچینگ امری معمول ، ایمن و مؤثر است. خطرات حداقل بوده و هزینه بلیچینگ نیز معقول است. بلیچینگ دندان بسته به نوع تغییر رنگ دندان، ممکن است نتیجه بدهد یا ندهد. روش بلیچینگ مواردی مانند کجی یا فاصله بین دندان ها را برطرف نمی کند و تنها به سفید کردن دندان به همان شکلی که هستند می پردازد و هیچگونه تغییر شکلی در دندان ها رخ نمی دهد بجز تغییر رنگ. ممکن است مجبور شوید بلیچینگ دندان را هر سال تکرار کنید.
هرگونه تصمیم برای انتخاب بلیچینگ یا کامپوزیت بهتر است با در نظر گرفتن عواملی که برای بیمار مهمتر است، انجام شود. در مورد گزینه های خود با دندانپزشک گفتگو کنید. یک متخصص دندانپزشکی زیبایی به شما کمک می کند تا تصمیم بگیرید بین کامپوزیت دندان و بلیچینگ دندان کدام را انتخاب کنید. در برخی موارد ممکن دندانپزشک تنها انتخاب کامپوزیت ونیر و یا لمینت دندان را برای شما مناسب بداند.
مراقبت های مهم بعد از بلیچینگ چگونه است؟
بعد از بلیچینگ دندان هم مثل هر کار دیگر، باید مراقبتهایی را انجام دهید تا بهترین نتیجه را بگیرید:
- در ساعات اولیه لثه خود را با آب گرم تمیز نمائید. بهتر از برای جلوگیری از درد لثه دندان و التهاب آن را به آرامی ماساژ دهید.
- از مواد استعمال دخانیات و کشیدن سیگار و قلیان خودداری کنید.
- دندان های خود را روزی دو بار با آب گرم بشویید.
- از خوردن غذا ها و مواد غذایی حاوی رنگدانه ها همچون نوشابه تا ۲۴ ساعت اولیه خودداری نمایید و برای داشتن دندان های سفید اگر این مواد به دندان های شما برخورد نمود بهتر از به شستشوی سریع دندان ها اقدام نمایید.
- از خوردن نوشیدنی هایی مثل چایی پررنگ، قهوه خودداری کنید.
- در چند روز اول که می خواهید مسواک بزنید از خمیردندان ضد حساسیت استفاده نمایید تا دندان های شما کمتر دچار حساسیت شود و در بروز حساسیت هیچ نگران نباشید برطرف می گردد.
- یک هفته بعد از انجام بلیچینگ به دندانپزشک خود مراجعه نمایید تا بررسی لازم صورت گیرد.
- می توانید بعد از بلیچینگ دندان از نوشیدنی های بی رنگ همچون شیر و آب استفاده کنید.
- میوه هایی همچون موز و سیب پوست گرفته شده استفاده نمائید.
غذاهایی که بعد از بلیچینگ دندان می توان استفاده نمود عبارتند از:
- نوشیدنی های بی رنگ مانند شیر، آب
- میوه مانند موز و سیب پوست گرفته شده
- نان سفید
- لبنیات از جمله ماست سفید، پنیر، خامه
- برنج سفید، سیب زمینی پخته
- ماکارونی سفید و سس سفید
مراقبت های بعد از انجام بلیچینگ دندان خانگی
- بعد از یک هفته درمان به دندانپزشک خود جهت ویزیت و بررسی دندان ها مراجعه نمایید.
- طول دوره درمان معمولا به طور متوسط ۲ هفته می باشد که بایستی در شب ۴ الی ۶ ساعت از قالب استفاده کرد.
- اگر مشکلات حساسیتی فرد نداشته باشد می توان از قالب ۲ بار در شبانه روز استفاده نمود و این امر به سفید نمودن دندان ها در زمان کمتر کمک می نماید.
- در صورت وجود حساسیت این امر طبیعی می باشد و اگر شدت این حساسیت بسیار زیاد باشد بهتر است از قالب به مدت یک الی دو روز استفاده ننمایید.
- جهت در آوردن قالب دندان های خلفی را گرفته و از آنجا درآورید سپس با یک مسواک نرم و آب آن را شسته در یک پلاستیک فریزر یا یک محفظه بسته در یخچال نگهداری نمایید ژل نیز بهتر است در یخچال نگهداری گردد.
در نهایت بعد از درآوردن قالب دندان ها را با مسواک به طور کامل تمیز نمایید.
نکته حائز اهمیت این است که دندان ها بعد از این عمل احتیاج به ترمیم و بازسازی داشته و اشتباه است که دیگر دندان ها نیاز به سفید شدن ندارند. اما اگر از دندان ها به طور معمول به خوبی محافظت شود و رعایت بهداشت دندان و دهان گردد فرد تا چندین سال دندان های تمیز و سفید خواهد داشت که احتیاج به بازسازی ندارد.
نکته دیگری که حائز اهمیت می باشد استفاده بیش از اندازه و حد مجاز از ژل سفید کننده باعث آسیب زدن به دندان ها و بیش از اندازه سفید شدن دندان می گردد.
میزان سفید شدن دندان ها بعد از بلیچینگ دندان بستگی به جنس دندان و نوع رنگ دانه های رسوب کرده، دارد. این روش یک درمان دائمی نیست و ممکن است بعد از مدت ها نیاز به تکرار داشته باشد. بلیچینگ دندان در مطب سریعتر نتیجه میدهد. زمانی میتوان بهترین نتیجه را گرفت که هر دو روش بلیچینگ دندان در مطب و در خانه باهم انجام شود. یعنی ابتدا بلیچینگ در مطب و سپس در خانه انجام شود. همچنین مدت ماندگاری بلیچینگ به عواملی از جمله بهداشت دهان و دندان فرد ، پرهیز از خوردن و آشامیدن خوراکی های رنگی مثل چای، قهوه، نوشابه بستگی دارد.
قبل از انجام بلیچینگ دندان در صورت وجود جرم روی دندان ها، باید اقدام به جرمگیری دندان کرده و دندان های پوسیده نیز ترمیم شوند. بلیچینگ دندان روی دندان های پر کرده و روکش ها، لامینت و قسمت هایی از ریشه که در اثر تحلیل لثه زرد شده اند، تاثیری ندارد.
مزایا و معایب بلیچینگ دندان چیست؟
مزایا:
- این روش یکی از روش های ساده سفید کردن دندان ها می باشد.
- این روش به طور تقریبی بی خطر شناخته شده است.
معایب:
- یکی از معایب این روش دوان سفید بودن دندان است که در این روش سفید ماندن دندان ها دائمی نمی باشد و بسته به استفاده شما و رژیم غذایی شما تغییر رنگ ایجاد کرده و به ترمیم و یا بازسازی دندان دارد.منظور از رژیم غذایی استفاده از نوشابه های گازدار، مصرف دخانیات غذاهایی که دارای رنگدانه هستند می باشد.
- باعث حساسیت در بعضی افراد می شود و فرد از این موضوع بسته به شدت حساسیت رنج می برد اما این حساسیت دائمی نبوده و رفع می گردد.
- نتیجه این شیوه قابل پیش بینی نمی باشد و بسته به لک دندان ، سن و وراثت متفاوت می باشد و با قطعیت از نتیجه این شیوه نمی توان سخن گفت.
سخن پایانی
شما در این مقاله با بلیچینگ دندان آشنا شدید. همچنین از مزایا و معایب و مراقبت های لازم بعد از انجام بلیچینگ آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
میزان قطعی برای سفید شدن دندان ها بعد از بلیچینگ دندان نمی توان اعلام کرد چرا که بسته به میزان بد رنگی دندان و جنس دندان بیمار ممکن است دندان ها از یک تا چند درجه تغییر رنگ کند.
انجام بلیچینگ دندان برای خانم های حامله ممنوع است. تحقیقات خیلی کمی در تایید ایمن بودن سفید کردن دندان در دوران بارداری وجود دارد، بنابراین بهترین انتخاب این است که صبر کنید تا این که نوزادتان از شیر گرفته شود و سپس برای بلیچینگ دندان به متخصص بلیچینگ مراجعه کنید.
