اگر دندان‌های شما ناهماهنگ، ناصاف یا نامنظم هستند، احتمالا می‌دانید که باید به یک متخصص ارتودنسی دندان مراجعه کنید. با این حال، احتمالا هنوز به طور کامل با این متخصص و مجموعه مهارت‌ها یا وظایف او آشنا نیستید. اگر چنین است، حتما این مقاله را بخوانید. ما شما را با این متخصص، کاهایی که برای مراجعان انجام می‌دهد و همچنین تفاوتش با سایر دندانپزشکان و متخصصان آشنا خواهیم کرد.
فهرست مطالب
- ارتودنسی دندان چیست؟
- متخصص ارتودنسی دندان کیست؟
- متخصص ارتودنسی چه کارهایی انجام می دهد؟
- آیا یک دندانپزشک عمومی یا هر دندانپزشک دیگری می‌تواند یک متخصص ارتودنسی باشد؟
- فرق بین متخصص ارتودنسی و دندان پزشک چیست؟
- روش کار یک متخصص ارتودنتیست چیست؟
- معرفی انواع روش ارتودنسی بکار رفته توسط متخصص ارتودنسی دندان
- سخن پایانی و سوالات متداول
ارتودنسی دندان چیست؟
زمانی که دندان‌ها نامرتب هستند یا فک بالا و پایین (نسبت به هم) در موقعیت نادرستی قرار دارند نیاز به درمان ارتودنسی دندان وجود دارد.
یک متخصص ارتودنسی (orthodontics)، با کمک انواع تکنیک ها و وسایل مختلف، نامرتبی دندان و ناهماهنگی های بین فکی را اصلاح می کند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله وسایل دندانپزشکی و کاربرد آنها را بخوانید. او با اینکار نه تنها زیبایی بهتری به لبخند می بخشد، بلکه به بهبود عملکرد دهان و دندان نیز کمک می کند.
متخصص ارتودنسی دندان کیست؟
متخصص ارتودنسی دندان شخصی است که بعد از اتمام دوره عمومی دندان پزشکی، در دانشگاه، آموزش‌های ویژه‌ای را در زمینه ارتودنسی دندان به مدت سه سال (به صورت تئوری و بالینی) گذرانده است. کار این متخصص در وهله اول پیشگیری و سپس تشخیص و اصطلاح نامنظمی‌های دهان، دندان و صورت است. این متخصص طیف گسترده‌ای از روش‌های درمانی را برای صاف کردن دندان‌های کج، رفع مشکلات بایت و تراز کردن صحیح فک‌ها بکار می‌برد و در طراحی یا اصلاح طرح لبخند نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. برای آگاهی بیشتر بخوانید: بررسی مشکلات براکت‌ها
متخصص ارتودنسی چه کارهایی انجام می دهد؟
دندان ها باید به طور صاف در فک بالا و پایین قرار بگیرند و به هیچ طرفی مایل نشوند. اگر فاصله ای بین دندان ها وجود داشته باشد، این فاصله در طول زمان بیشتر شده و دندان ها را کج می کند. اصلی ترین کاری که یک متخصص ارتودنسی انجام می دهد، صاف و مرتب کردن دندان ها و از بین بردن فاصله بین آنهاست. اگر دندان ها بیش از حد شلوغ باشند، احتمال ابتلا به بیماری پریودنتال و تحلیل رفتن لثه بالا می رود. متخصص ارتودنسی با کشیدن دندان های اضافی، فضای کافی برای سایر دندان ها ایجاد می کند.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: دندان پزشک تجربی چیست؟
ارتودنتیست با نصب بریس ها به روش های مختلف مثل ارتودنسی ثابت، متحرک و ارتودنسی نامرئی تمامی این مشکلات را می تواند برطرف کند. بریس ها از براکت و سیم هایی تشکیل می شوند که دندان ها را هل داده و در موقعیت درست قرار می دهند. براکت ها روی سطح بیرونی یا داخلی دندان ها نصب می شود و یک سیم قوس دار از بین براکت ها عبور می کند. این سیم در طول دوره درمان تنگ تر می شود تا نتیجه دلخواه حاصل گردد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله رنگ مشکی ارتودنسی را بخوانید.
متخصص ارتودنسی علاوه بر درمان، ارتودنسی پیشگیرانه یا همان ارتودنسی کودکان را نیز انجام می دهد. ارتودنسی پیشگیرانه باعث جهت دهی صحیح دندان ها در دوران رشد و شکل گیری صحیح فک ها می شود. علاوه بر همه این ها چنانچه ناهنجاری های دندانی و فکی شدید باشند، ممکن است متخصص ارتودنسی دست به جراحی فک هم بزند.
برای کسب اطلاعات بیشتر بخوانید: درمان درد دندان کودکان در خانه
کارهایی که در حیطه کاری یک متخصص ارتودنسی قرار دارد را بطور خلاصه می توان به صورت زیر بیان کرد.
- نظارت بر رشد صورت (خط فک و نحوه جویدن) در کودکان
- تشخیص و درمان نامرتبی دندان ها و فک ها (مال اکلوژن)
- ارائه برنامه درمانی شامل بریس ها و نگهدارنده ها
- انجام جراحی فک یا جراحی دندان ها برای مرتب کردن آنها
- نصب دستگاه های ارتودنسی مانند بریس ها، وسیع کننده کام (پالاتال اکسپندر) و هدگیر ارتودنسی
- درمان اوربایت و آندربایت (جلو بودن فک)
- رفع شلوغی دندان ها
آیا یک دندانپزشک عمومی یا هر دندانپزشک دیگری می‌تواند یک متخصص ارتودنسی باشد؟
جواب این پرسش قطعا یک “خیر بزرگ” است. تنها کسی که می‌تواند لقب متخصص ارتودنسی دندان را یدک بکشد، آن دندانپزشک عمومی است که با گذراندن دوره تخصصی ارتودنسی و پس از کسب مهارت و دانش مورد نیاز در زمینه اصلاح ناهنجاری های دندان و فکی، مدرک و مجوزهای درمان ارتودنسی را دریافت کرده باشد. هیچ دندانپزشک دیگری حتی اگر سال‌ها تجربه ارتودنسی داشته باشد اما مدرک و دوره های تخصصی را نگذرانده باشد، مطابق این تعریف، یک ارتودنتیست نیست.
فرق بین متخصص ارتودنسی و دندان پزشک چیست؟
اگرچه هم دندانپزشک و هم متخصص ارتودنسی بر روی سلامت و زیبایی دهان و دندان تمرکز می کنند اما کارهایی که انجام می دهند با هم متفاوت است. دندانپزشک طیف وسیعی از کارهای زیبایی و ترمیمی دندان ها را انجام می دهد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله قیمت ریتینر ارتودنسی ۱۴۰۲ را بخوانید. اما ارتودنتیست یک شاخه تخصصی از دندانپزشکی یعنی صاف و مرتب کردن دندان ها و اصلاح طرز جویدن را به عهده دارد.
اگر بخواهیم خدمات یک دندانپزشک را بطور خلاصه بیان کنیم، به صورت زیر خواهد بود.
- ترمیم پوسیدگی و پر کردن دندان
- عصب کشی
- درمان بیماری ها و عفونت لثه
- سفید کردن دندان
- جرمگیری
- روکش کردن دندان
- کشیدن دندان
روش کار یک متخصص ارتودنتیست چیست؟
مشاوره، ارزیابی و تشخیص اولیه
در اغلب موارد، افراد با مراجعه به یک دندانپزشک عمومی و با تشخیص مشکلات عدم هماهنگی دندان‌ها، آنها را به یک متخصص ارتودنسی خوب ارجاع می‌دهد. البته افراد می‌توانند بدون مراجعه به دندانپزشک عمومی، مستقیما به مطب ارتودنتیست مراجعه کنند. ارتودنتیست طی یک جلسه، شخص را معاینه کرده و پس از ارزیابی‌های لازم با مشاهده کردن دندان‌ها و فک مشکل شخص را تشخیص می‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله روش های ارتودنسی دندان را بخوانید.
تشخیص تخصصی و روش های درمان
سپس برای قطعی شدن تشخیص، با کمک اشعه ایکس از دندان‌ها و فک مراجع تصاویری تهیه می‌کند تا به طور قطع مشکل را تشخیص داده و درمان های متناسب با آن را پیاده کند.
طی همین جلسه، هر آنچه که باید برای طول درمان بدانید (از جمله هزینه ارتودنسی، مدت زمان ارتودنسی یا طول دوره درمان، روش بکار رفته برای شما، ملاحظات دوره درمان و …) را کاملا توضیح خواهد داد.
ویزیت های منظم دوره ای، تنظیم دستگاه ها و نظارت بر روند درمان
متخصص سپس مراحل ارتودنسی را با نصب بریس‌ها آغاز می‌کند و به مراجع خواهد گفت که طی جلسه‌های منظم دوره‌ای (مثلا هر ۱ ماه یکبار) باید به مطبش بازگردد. طی هر جلسه ویزیت، بیمار ارزیابی شده و میزان پیشرفت درمان زیر نظر گرفته می‌شود. بریس‌ها و اجزای آن نیز در طی جلسه ویزیت تنظیم می‌شود.
معرفی انواع روش ارتودنسی بکار رفته توسط متخصص ارتودنسی دندان
برای اینکه دندان‌ها و فک در موقعیت ایده‌آل یا نرمالی قرار بگیرند، یک متخصص ارتودنسی دندان از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند. به طور کلی دو روش اصلی برای اصلاح نامنظمی‌های دندان وجود دارد. اولی را ارتودنسی ثابت و دومی را ارتودنسی متحرک می‌نامند. ما در مقالاتی به صورت مجزا به هر دو روش ارتودنسی پرداخته‌ایم که با کلیک روی لینک‌ها میتوانید اطلاعات کافی در خصوص آنها به دست بیاورید.
در ارتودنسی ثابت:
- بریس فلزی معمولی
- بریس دیمون (یا ارتودنسی دیمون)
- بریس لینگوال (ارتودنسی لینگوال یا پشت دندانی)
- بریس سرامیکی (استفاده از براکت های شفاف و همرنگ دندان یا سیم های شفاف)
در ارتودنسی متحرک:
- پلاک های شفاف ارتودنسی مانند اینویزیلاین ها یا سایر الاینرهای متحرک که ارتودنسی نامرئی نیز شناخته می‌شوند.
سخن پایانی
شما در این مقاله با متخصص ارتودنسی دندان آشنا شدید. همچنین از وظیفه ارتودنتیست ها آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
برای اینکه بتوانید تشخیص دهید که برای درمان ناهنجاری و عارضه ایجاد شده در دهان باید نزد دندانپزشک عمومی بروید یا متخصص ارتودنسی، دو راه وجود دارد. راه اول این است که در صورت مشاهده انحرافات دندان، کجی دندان ها، بیرون زدگی (جلو و عقب زدگی دندان ها یا فک بالا و پایین) و سایر مشکلاتی که به خوبی قابل مشاهده هستند، مستقیما نزد ارتودنتیست بروید و بعد از مشاوره و ویزیت در صورت لزوم درمان را شروع کنید. راه دوم نیز این است که در صورت بروز مشکلات دهان و دندان مستقیما نزد دندانپزشک عمومی بروید و بعد از معاینه و چکاپ دندانپزشک عمومی و در صورتی که درمان تخصصی بود و نیاز به یک متخصص داشت، دندانپزشک شما را به متخصص مربوطه ارجاع دهد تا به درمان بپردازید. چرا که دندانپزشک عمومی می تواند، نوع ناهنجاری و شدت آن را تشخیص دهد و بیمار را بهترین نحو راهنمایی کند.
متخصص ارتودنسی می تواند در سنین ۷ سالگی تشخیص دهد که ایا فرد به ارتودنسی نیاز دارد یا خیر؟در سنین پایین فرد هرچه زودتر برای ارتودنسی اقدام کند نتیجه بسیار مطلوب تری خواهد گرفت.
