اگر به مطب دندانپزشک مراجعه کرده باشید احتمالا صدای مته و دستگاه ساکشن را شنیده‌اید، انبرک‌های دندانپزشکی و آینه و قلاب‌ها تنها بخشی از ادوات دندانپزشکی را تشکیل می‌دهند. مانند اکثر مشاغل نیاز است تا برای کار دندانپزشکی از یک سری ابزار خاص و مهم و پرکاربرد استفاده کرد. لازم است تا با انواع مختلف آن و ویژگی های آن ها آشنا شوید. در ادامه لیست وسایل پر کاربرد دندانپزشکی را معرفی کرده ایم. به این ابزار ها تجهیزات دندانپزشکی می گویند. در این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره ابزار دندانپزشکی بدست آورید.
فهرست مطالب:
- آینه دندانپزشکی، عصای دست دندانپزشکان
- لایت کیور
- فورسپس، انگشت ششم و بلند دندانپزشکان
- تابوره، رخش دندانپزشکان
- یونیت دندانپزشکی
- آمالگاماتور، از پرکارترین ابزار یک مطب دندانپزشکی
- فرزها، طیفی از پراستفاده‌ترین‌ها
- اتوکلاو، حمام ابزارآلات شما
- با دوربین داخل دهانی، شما هم یک ناظر باشید
- سخن پایانی
- سوالات متداول
آینه دندانپزشکی، عصای دست دندانپزشکان
آینه دندانپزشکی یا آینه دهانی از ابزارهای بکار رفته در دندانپزشکی است. سر این آینه معمولاً گرد است و بیشتر از شماره ۴ و ۵ این آینه استفاده می‌کنند. شماره ۲ معمولاً وقتی استفاده میشود که از اندازه‌ای کوچک تر بخواهیم استفاده کنیم بخصوص در مواقعی که در حال کار روی دندان‌های عقب باشیم و سد دندانی در دهان باشد. دامنه استفاده این آینه وسیع است. مهم‌ترین مزیت‌هایش: دادن دید غیر مستقیم به دندانپزشک، تاباندن نور به سطوح مورد نیاز و استغفار بافت‌های نرم است.
دید غیر مستقیم در جاهایی از دهان که دیده نمی‌شوند یا به سختی قابل دیدن هستند، مورد نیاز است. سطوح خلفی (زبانی) دندان‌های ماگزیلاری، محل‌های مهمی هستند که از آینه دندانپزشکی استفاده میشود. بقیه مناطق دهان را به آسانی با استفاده از این آینه می‌توان مشاهده کرد. اگرچه حتی بدون آینه دندانپزشکی هم این سطوح قابل دیدن هستند، مشروط بر اینکه دندانپزشک در وضعیت نامناسب جسمانی خود را قرار دهد. بدون آینه دندانپزشکی، وضیعت‌های نامناسب جسمی برای دندانپزشک هر روز ایجاد می‌شد و باعث بروز دردهای مزمن در ناحیه گردن و کمر می‌گردید. سایت‌های متعددی برای فروش تجهیزات دندانپزشکی وجود دارند.
مکان‌های دیگری نیز در دندان قرار دارد که حتی با وجود نور بالای سر بیمار، باز هم روشن نمی‌شوند. در این مواقع، از آینه دندانپزشکی برای منعکس کردن نور به این سطوح استفاده میشود. این آینه همچنین بسیار مفید واقع میشود اگر به‌طور همزمان نور را منعکس کند و سطوح غیرقابل دیدن را نیز نمایان سازد. برای خرید این آینه میتوانید به فروشگاه تجهیزات دندانپزشکی مراجعه کنید.
همچنین از این آینه برای عقب کشیدن بافت مثل گونه و زبان استفاده میشود تا دید بهتری از دندان‌ها بدست آید. مهندس‌ها هم از آینهٔ دندانپزشکی برای دیدن فضاهای باریک و گوشه کنارها استفاده می‌کنند. همچنین در آزمایشگاه‌های لیزر و بینایی هم بصورت مدارم از این آینه استفاده میشود.
لیست وسایل دندانپزشکی: لایت کیور
اولین نکته درمورد لایت کیور ماهیت نور آن است که برخی به اشتباه آن را لیزر یا اشعه ماورای بنفش می نامند،درحالیکه این نور همان نور مرئی است.برای پر کردن فضای دندان از کامپوزیت استفاده میشود.اما از آنجا که کامپوزیت نرم است،از دستگاه لایت کیور برای سخت کردن استفاده میشود.مخلوطی از مونومر ها کامپوزیت را میسازند.این مونومر ها برای سفت شدن و تبدیل شدن به پلیمر به نور نیاز دارند.قدرت نفوذ این نور به حدود ۲ میلیمتر از کامپوزیت است.لایت کیور ها دو نوع هالوژن و LED دارند.نوع LED این دستگاه از محبوبیت بیشتری برخوردار است.زیرا مصرف و گرمای آن نسبت به هالوژن کمتر است.نوع LED این دستگاه نیاز به خنک کننده ندارد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله چگونه دندانپزشک تجربی شوم را بخوانید.
فورسپس، انگشت ششم و بلند دندانپزشکان
فورسپس(به انگلیسی: Forceps) یا انبر ابزاری دستی بوده و برای گرفتن و نگه داشتن اشیاء بکار می‌رود. زمانی از فورسپس استفاده میشود که به علت عمیق بودن ناحیه عمل، ناچار به وسیله‌ای با دسته بلند و جا انگشتی برای فیکس کردن انگشتان می‌باشیم که فورسپس همین ویژگی‌ها را دارا می‌باشد. در خارج از رده پزشکی و نزد عوام (انگلیسی زبان) معمولاً از فورسپس به عنوان موچین، انبرک، انبردست‌ها، کلیپ یا گیره اشاره میشود.
فورسپس پزشکی از جنس فولاد کربنی بوده و قابلیت استریل شدن در دمای بالای اتوکلاو را دارد. در دندانپزشکی نیز به گیره مخصوص کشیدن دندان، فورسپس گفته میشود، امروزه نوع یکبارمصرف و از جنس پلاستیک نیز مورد استفاده دارد. نوع دیگری از فورسپس در مامایی استفاده میشود و فورسپس مامایی نام دارد که توسط خانوادهٔ چمبرلین اختراع شد؛ کار آنها قابلگی بود. نوزادان اغلب با سر به دنیا می‌آمدند، برای همین فورسپس مامایی که توسط آنها طراحی شد، دارای دو تیغهٔ مسطح با اندکی قوس بود و سر نوزاد را به طور کامل دربر می‌گرفت. با یک کشش بسیار ملایم سر نوزاد بیرون می‌آمده و بقیه بدن به راحتی خارج می‌شد.
تابوره، رخش دندانپزشکان
صندلی تابوره صندلی‌های چرخدار بدون تکیه هستند که در بارها و همچنین در آزمایشگاه از آن استفاده میشود تابوره جهت نشستن جراح، کمک جراح، متخصصین بیهوشی در هنگام عمل جراحی در اتاق عمل مورد استفاده قرار میگیرد و در اندازه‌های مختلف قابل دسترس است. این صندلی قابلیت قابلیت تنظیم ارتفاع نیز دارد. قابل ذکر است صندلی باید بعد از هر عمل جراحی باید استریل مجدد شود
سوند دندانپزشکی Dental Explorer
این وسیله برای معاینه ی دندان ها و پیدا کردن پوسیدگی ها و جرم های دندانی و نیز امتحان سلامت و سختی سطح دندان ها استفاده می شود.
پنس یا پلایر رل پنبه Cotton plier
با زوایا و نوک های متفاوت برای برداشتن، جایگذاری و انتقال وسایل و ذرات ریز از جمله ریزپنبه، رل پنبه، تکه های ترمیم افتاده در دهان بیمار و… کاربرد دارد.
لیست وسایل دندانپزشکی: یونیت دندانپزشکی
یونیت صندلی شرکت اوستم یکی از مدرنترین و پیشرفته ترین دستگاههای حال حاضر در دنیاست .
زیبایی وطراحی منحصر بفرد ، تکنولوژی روز دنیا و آپشن های گوناگون آن در کنار قیمت مناسب دستگاه از اصلی ترین مزیتهای آن است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله انواع مواد دندانپزشکی را بخوانید.
آمالگاماتور، از پرکارترین ابزار یک مطب دندانپزشکی
دستگاه آمالگاماتور به دونوع تقسیم می شود:
دستگاه کپسولی: دراین نوع دستگاه کپسول درمحل استقرار گیره کپسول قرار داده می شود. تنظیم میزان پودر و جیوه امکان پذیر نیست چون شرکت سازنده مقدار واحد آمالگام و جیوهرا مشخص نموده مانند ۱ واحد یا ۲ یا ۳ یا … که در کپسول جاسازی کرده و نیاز به تنظیم خاصی ندارد. برای اطلاع از قیمت تجهیزات دندانپزشکی دست دوم روی لینک کلیک کنید.
دستگاه پودری و کپسولی: دراین نوع دستگاه میزان پودرآمالگام متغییر است که پیچ تنظیم آن در بغل دستگاه قرار گرفته است ولی مقدار جیوه همیشه ثابت است. هرچه پیچ تنظیم به طرف مثبت باشد پودر بیشتر و به طرف منفی پودر کمتر است.
فرزها، طیفی از پراستفاده‌ترین‌ها
یکی از تجهیزات دندانپزشکی هستند که برای تراش دندان ها و ایجاد برش در قسمت های سخت مانند دندان ها و صیقلی کردن سطح دندان استفاده میشود.
این وسیله در جنس ها و سایزهای مختلفی به بازار عرضه میشود.جنس الماس آن بیشتر در فرز های توربین مورد استفاده قرار میگیرد.جنس کارباید آن نیز برای فرز های آنگل استفاده میشود و سرعت چرخش آن از توربین کمتر است.دیگر جنس های مورد استفاده در ساخت فرزها سرامیک،پلیمر و استیل هستند.
Neck،HeadوShank بخش های مهم یک فرز هستند.بزرگترین قسمت یک فرز Shankاست.فرز ها با استفاده از اتوکلاو و بخار پس از هر استفاده ضدعفونی شوند.
ابزارهای ترمیم آمالگام
کندانسور Condenser: برای فشردن و متراکم کردن ماده ترمیمی در حفره ی دندانی استفاده می شود. انواع مختلف از این وسیله با شکل سر متفاوت و در سایزهای مختلف وجود دارند. نوع رایج تر به شکل زیر می باشد:
کارور Dental Carver: پس از قرار دادن ماده ی ترمیمی در محل مورد نظر، شکل و سطح آن به کمک کارور مشابه دندان طبیعی فرم داده می شود. انواع متفاوتی از کارورها وجود دارند که رایج ترین نوع، کارور لوزی می باشد:
برنیشر Burnisher: برای صاف کردن، شکل دهی و پالیش/پرداخت آمالگام قبل از سخت شدن استفاده می شود. اشکال متنوعی از آن وجود دارد که نوع توپی رایج تر است:
الواتور Elevator
در خارج کردن دندان یا ریشه های دندانی، از این وسیله برای لق نمودن دندان از طریق قطع اتصالات بافت نرم (لثه) و هم چنین اتصالات دندان و استخوان اطراف آن استفاده می شود. به این ترتیب دندان در محل خود مقداری شل شده و راحت تر خارج خواهد شد. انواع مختلفی از الواتورها با کاربردهای مختلف و شکل سر متفاوت وجود دارند. رایج ترین الواتور، الواتور مستقیم Straight Elevator می باشد.
لیست وسایل دندانپزشکی: اتوکلاو، حمام ابزارآلات شما
اتوکلاو(به انگلیسی: Autoclave) برای استریل کردن ابزار پزشکی و آزمایشگاهی در فشار و دمای بالا و با استفاده از بخار آب می‌باشد. همچنین از این وسیله در مواردی که برای انجام واکنش شیمیایی نیاز به دما و فشار بالا باشد استفاده میشود. ابعاد این وسیله از اندازه آزمایشگاهی که معمولاً به شکل یک استوانه دردار است تا ابعاد صنعتی که طول آن به ۵۰ فوت می‌رسد متغیر است.
این وسیله توسط میکروبیولوژیست فرانسوی چارلز چمبرلن در سال ۱۸۷۹ اختراع شد. واژه اتوکلاو از ترکیب دو واژه (auto-) در زبان یونانی به معنی خودکار و (clavis) در زبان لاتین به معنی کلید تشکیل شده‌است.یک لایه فویل داخل آن کشیده شده‌است تا هنگام آزمایش مقاوت دمایی آن بالا رود.
بیشتر بخوانید: نحوه بستن هیلینگ ایمپلنت
با دوربین داخل دهانی، شما هم یک ناظر باشید
حتما شما هم دوست دارید بدانید دندانپزشکتان در حین درمان چه کاری روی دندان‌های شما انجام می‌دهد و قبل و بعد از درمان دندان شما به چه شکلی درخواهد آمد. در این صورت باید از دندانپزشکتان بخواهید که دستگاه دوربین داخل دهانی‌اش را به کار گیرد. این دستگاه از یک دوربین فیلم‌برداری و عکس‌برداری کوچک تشکیل شده که به‌صورت بدون سیم و یا با یک سیم به یک مانیتور در روبه‌روی شما وصل است. از این وسیله برای ارتودنسی سریع استفاده میشود. این وسیله از محیط داخل دهان شما فیلم‌برداری کرده و تصویر را روی مانیتور روبه‌روی شما می‌اندازد. با این وسیله می‌بینید که دندان شما قبل ار ترمیم چه وضعیتی دارد و پس از درمان نیز میتوانید دندان ترمیم شده خود را ببینید. دوربین داخل دهانی وسیله خوبی است که شما را در جریان روند درمانتان قرار می‌دهد. میتوانید نقاطی از دهانتان را که در حالت عادی نمی‌توانید ببینید، رویت کنید.
لیست وسایل دندانپزشکی
- فرز توربین
- تخت برقی
- فرز آنگل
- اسید اچ
- باندینگ
- ماسک
- دستکش
- مایع ضدعفونی سطوح و مایع ضدعفونی ابزار
- روکش موقت
- آکریل
- ماده قالبگیری
- شیلد های محافظ
- پیشبند و روکش یونیت
- میکروبراش
- تیغ جراحی
- خون بند
- لیست وسایل
- سرساکشن
سخن پایانی
امیدوایم توانسته باشیم هر چند محدود به شما اطلاعات مناسبی داده باشیم. تا بتوانید در ادامه از آنها به بهترین شیوه استفاده کنید. در این مطلب با برخی از تجهیزات لابراتواری دندانپزشکی بیشتر آشنا شدیم. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
برای جدا کردن و از بین بردن جرم و پلاک روی دندان و داخل لثه از دستگاه جرمگیر یا کویترون استفاده میشود. نوک قلم در گستره ۲۵ تا ۳۰ کیلوهرتز ارتعاش میکند. آب از طریق روزنه باریکی که در نوک قلم وجود دارد به نوک قلم پاشیده میشود و در اثر ارتعاش آب اسپری شده و حباب ایجاد میشود. خنک کردن دندان و سرد نمودن قلم توسط آب اسپری شده انجام میشود و باعث سایش شده و به جرمیگری کمک میکند.
این دستگاه تمام مواد و مایعات باقی مانده از ترمیم دندان را جمع میکند و به داخل خود میکشد. وجود ساکشن در هر مطبی ضروری است. زیرا هنگام کارهای ترمیمی توسط دندانپزشک خشک بودن دندان از اهمیت بالایی برخوردار است.
۱- برای تمیز کردن داخل لوله و درپوش از یک برس مخصوص بعد از هر بار کار کردن با آمالگاماتور استفاده کنید.
۲- از تماس دست با درپوش لوله آمالگاماتور قبل از توقف کامل خودداری شود.
۳- از قراردن آمالگاتور در برابر نور خورشید خودداری کنید.
۴- آمالگاتور را هر هفته یک الی دو بار سر و ته کنید و در جایش قرار دهید.
۱-آموزش بیمار
۲نمایش تصویری با کیفیت
۳-قدرت بزرگ نمایی زیاد
۴-قابلیت اتصال به کامپیوتر
۵-امکان ثبت اطلاعات